رفتارهای مدنی - تحصیلی

زمینه و هدف: رفتارهای مدنی- تحصیلی زمینه همکاری و مشارکت را در تعامل های اجتماعی فراهم می آورند که به وسیله متغیرهای پیشایندی مانند خودشفقت ورزی و حمایت خودمختاری والدین تأثیر می پذیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی خودشفقت ورزی با رفتارهای مدنی-تحصیلی دانش آموزان و نقش میانجی گری حمایت خودمختاری والدینی است. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری این پژوهش تمام دانش آموزان پایه های نهم و دهم شهر مهاباد در سال تحصیلی 96-1395 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 645 دانش آموز انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه خودشفقت ورزی نف (2003)، پرسشنامه رفتارهای مدنی-تحصیلی گل پرور(1389)، مقیاس سبک های والدگری گرولنیک، دسی و ریان (1997) بود. داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نسخه 24 نرم افزار ایموس تحلیل شد. یافته ها : بر اساس مدل معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها از برازش قابل قبولی برخوردار بود و یافته ها نشان داد که روابط بین خودشفقت ورزی با رفتارهای مدنی-تحصیلی ( 0/01 p< ) ، خودشفقت ورزی با حمایت خودمختاری والدینی ( 0/01 p< )، و حمایت خودمختاری والدینی با رفتارهای مدنی-تحصیلی ( 0/01 p< )، معنی دار است. یافته ها حاکی از آن است خودشفقت ورزی و حمایت از خودمختاری30 درصد واریانس رفتارهای مدنی - تحصیلی و خودشفقت ورزی20 درصد از واریانس حمایت از خودمختاری را پیش بینی و تبیین می کند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، حمایت خودمختاری والدینی در رابطه بین خودشفقت ورزی و رفتارهای مدنی-تحصیلی دانش آموزان نقش میانجی گری معنی داری دارد و باعث تسهیل بیشتر در پیش بینی رفتارهای مدنی-تحصیلی دانش آموزان می شود. بنابراین ، آموزش و ارتقای خودشفقت ورزی و آموزش مهارت های حمایت خودمختاری والدینی می تواند بهبود عملکرد تحصیلی و سلامت رفتارهای اجتماعی دانش آموزان را فراهم سازد.

در پژوهش حاضر، مدل علّی عمل کردن به باورهای دینی و رفتارهای مدنی- تحصیلی با توجه به نقش میانجی گری اخلاق تحصیلی بررسی شده است. روش تحقیق، توصیفی ازنوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش، مشتمل بر کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم در شهر خرم آباد به تعداد 9981 نفر بوده است که ازمیان آن ها 240 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اخلاق تحصیلی حسینی نژاد، ثناگو، کلانتری، جویباری و سعیدی (1394)، رفتارهای مدنی- تحصیلی گل پرور (1389) و عمل کردن به باورهای دینی گلزاری (1380) استفاده کرده ایم. تحلیل داده ها به روش آماری مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-24 انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عمل کردن به باورهای دینی بر رفتارهای مدنی- تحصیلی، مستقیماً اثر می گذارد و به واسطه اخلاق تحصیلی بر رفتارهای مدنی- تحصیلی به صورت غیرمستقیم مؤثر است؛ به علاوه، اخلاق تحصیلی بر رفتارهای مدنی- تحصیلی اثر مستقیم دارد. برای دستیابی به مصادیق خاص اخلاق در محیط های آموزشی باید به باورهای دینی عمل کنیم. این عملکرد می تواند دستورهای اخلاقی را در موردی خاص با حدود مشخص و شرایط و لوازمش تبیین کند.

زمینه و هدف: امروزه رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان شیوع بیش تری یافته است و بررسی راه های کاهش این رفتارها از نیازهای اساسی جوامع امروز است. این پژوهش با هدف تعیین بررسی تاثیر آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر رفتارهای پرخطر و رفتارهای مدنی- تحصیلی دانش آموزان دختر نوجوان دارای رفتارهای پرخطر انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه این پژوهش  همه دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر کرج بود و یک دبیرستان از میان دبیرستان های ناحیه ۴ کرج برای اجرای پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. به منظور اجرای پژوهش، در مرحله اول برای شناسایی دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر، پرسش نامه رفتارهای پرخطر زاده محمدی و همکاران اجرا شد و دانش آموزان دارای نمرات بالاتر از میانگین این پرسش نامه به عنوان دانش آموزان پرخطر شناسایی شدند و در دو گروه آزمایش و گواه به طور تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری این پژوهش ، رفتارهای پرخطر زاده محمدی و همکاران و پرسش نامه رفتارهای مدنی- تحصیلی گل پرور (بود که توسط شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون- پس آزمون تکمیل شد. داده ها با استفاده روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS24  و تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج این پژوهش  نشان داد، آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان توانسته است تاثیر معناداری در کاهش رفتارهای پرخطر و بهبود رفتارهای مدنی تحصیلی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه داشته باشد(p<0.01).  نتیجه گیری:  با توجه به یافته های پژوهش می توان از برنامه آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان به منزله بخشی از برنامه های رفع مشکلات رفتاری در دانش آموزان در عرصه تعلیم و تربیت بهره جست.