مدیران تازه کار

با توجه به نرخ بالای تغییرات در سطح مدیران دولتی که منجر به ظهور تعداد قابل ملاحظه ای از مدیران تازه کار در این بخش شده است، جای خالی الگویی که بتواند راهنمای این مدیران در عرصه پیچیده مدیریت دولتی باشد، به شدت احساس می شود؛ از طرفی به دلیل فقدان مطالعات بومی در این زمینه، پژوهشگران بر آن شدند تا با بهره گیری از تجربه های مدیران دولتی اثربخش، الگویی را تدوین کنند که نخست، بر مبنای داده های واقعی بنا شده باشد و دوم از فضای مدیریت دولتی ایران برخاسته باشد؛ بدین منظور و با علم به اینکه روش های کیفی به ویژه روش نظریه پردازی داده بنیاد می توانند چنین دستاوردهایی را در اختیار قرار دهند، مقرر شد تا بر اساس این شیوه با مدیران دولتی اثربخش (درمجموع 25 نفر) مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شود تا به این پرسش کلیدی پاسخ دهند که «به نظر شما اگر مدیران تازه کار، بخواهند به مدیرانی اثربخش (با عملکرد برتر) تبدیل شوند، باید چگونه عمل کنند؟» پس از تحلیل داده ها و با استفاده از نرم افزار 8 Nvivo مشخص شد که مدیران تازه کار برای تبدیل شدن به مدیرانی اثربخش باید چهار راهبرد را در دستور کار خود قرار دهند که به ترتیب اهمیت عبارت اند از: راهبردهای مدیریت بر خود، راهبردهای مدیریت بر کار، راهبردهای مدیریت بر دیگران و راهبردهای مرتبط با محیط.

پژوهش حاضر، با رویکردی ترکیبی مشکلات مدیران تازه کار مدارس ابتدایی شهر کرج را مورد بررسی قرار داده است. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی، 42 نفر خبره انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. پس از تحلیل محتوای مصاحبه های انجام شده، 66 مشکل کیفی شناسایی و در 5 بعد شامل «مشکلات روان شناختی»، «مشکلات بین فردی»، «مشکلات ناشی از کمبود مهارت و تخصص در مدیریت مدرسه به طورکلی»، «مشکلات ناشی از کمبود مهارت و تخصص در امور مرتبط به تدریس» و «مشکلات ناشی از کمبود حمایت» تقسیم بندی شد. در بخش کمّی نیز پرسش نامه ای بر اساس یافته های بخش کیفی، تهیه و توسط 163 مدیر تازه کار تکمیل شد. از تحلیل عاملی تأییدی، آزمون خی دو و فریدمن برای تحلیل داده ها در این بخش استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، برازش مناسب الگوی اندازه گیری متغیر مشکلات مدیران تازه کار با داده ها را نشان داد. نتایج آزمون خی دو نشان داد که در هر یک از مشکلات، تفاوت معناداری بین فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار وجود دارد. همچنین آزمون فریدمن مشکلات هر بعد را به طور معناداری، به لحاظ اهمیت، رتبه بندی کرده است. نگرانی از تفویض اختیار به معلمان، توانایی کم در برقراری تعامل اثربخش، نداشتن تخصص و تجربه ناکافی در مدیریت مالی، اطلاع کم در مورد روش های جدید ارزشیابی، همکاری و حمایت کم از جانب والدین و نهادهای بیرونی، به ترتیب، از جمله، مهم ترین مشکلات در هر بعد است. نتایج این بخش به طور کامل یافته های بخش کیفی را در مقیاسی وسیع تر تأیید می کند. به طورکلی نتایجِ پژوهشِ حاضر اهمیت شناسایی مشکلات و همچنین لزوم راهنمایی مدیران تازه کار را مورد تأکید قرار می دهد.

هدف این پژوهش، شناسایی تفاوت های شناختی مدیران خبره و تازه کار در انجام اهم وظایف مدیریتی از طریق بررسی دیدگاه و تجارب آن ها بود . بدین منظور از دو مجموعه وابسته به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی دو گروه 4 نفره از مدیران خبره و تازه کار انتخاب شدند و جهت استخراج تجارب آنان، با هر شرکت کننده یک مصاحبه ی تحلیل وظیفه شناختی صورت گرفت. داده ها با استفاده از راهنمای کراندل، کلین و هافمن (2006) کدگذاری شد و هر دو گروه با یکدیگرمقایسه شدند. نتایج پژوهش، تفاوت های شناختی متعددی را بین گروه های مختلف مدیران مشخص نمود که از جمله بارزترین آن ها می توان به مواردی همچون: در نظر گرفتن احتمالات، جلب موافقت دیگران و همراه کردن آن ها در تصمیم گرفته شده و توجه به اهمیت نیروی انسانی در گروه خبره اشاره نمود که بیشتر از گروه تازه کار، مورد تأکید قرار گرفته اند . این تفاوت های شناختی شناسایی شده، می تواند سازمان را در انتخاب مدیران مناسب، شناسایی نقاط ضعف در عملکرد آنها و آموزش مدیران، یاری رساند.