کارکردهای عصب روان شناختی

مقدمه: یکی از آسیب های جدی به دنبال سوءمصرف مواد، آسیب مغزی و نقص های شناختی است که اهمیت نظری و بالینی اساسی دارد. این پژوهش باهدف مقایسه فعالیت مکانیزم های مغزی فعال سازی-بازداری رفتاری و کارکرد انعطاف پذیری شناختی در زنان مبتلابه اختلال مصرف مواد و زنان سالم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع علّی-مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل دو گروه، کلیه زنان وابسته به مواد در کمپ های ترک اعتیاد و کلیه زنان سالم شهر اصفهان بود. بدین منظور با توجه به ملاک های ورود و خروج تعداد 30 نفر از زنان وابسته به مواد به روش نمونه گیری هدفمند و 30 نفر زنان سالم به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه سیستم فعال سازی-بازداری کارور و وایت، نرم افزار آزمون عصب روان شناختی ویسکانسین و پرسشنامه جمعیت شناختی محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه در سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) و کارکرد انعطاف پذیری شناختی تفاوت معنی داری وجود داشت به طوری که در آزمون عصب روان شناختی ویسکانسین گروه وابسته به مواد عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه سالم داشتند. اما در سیستم بازداری رفتاری (BIS) تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: مصرف مواد مخدر در قشر پره فرونتال مغز و کارکردهای عصب روان شناختی (اجرایی) نقایص بیشتر و درازمدت را نشان می دهد. بررسی بنیادهای عصبی-رفتاری در افراد وابسته به مواد می تواند راهگشای متخصصان در استفاده از برنامه های توان بخشی شناختی و مداخلات پیشگیرانه در اعتیاد باشد.

زمینه و هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی کارکردهای نوروپسیکولوژیک (عصب روان شناختی) بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری نوع احتکار کننده و دارای کندی وسواسی بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر بر اساس ماهیت و هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش پژوهش ، مقطعی- تحلیلی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری نوع جبری نوع احتکار کننده و دارای کندی وسواسی شهر ارومیه در بازه زمانی فروردین تا دی ماه 1401 بود. نمونه آماری پ ژوهش شامل 30  نفر از بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری نوع احتکار کننده و دارای کندی وسواسی (15 نفر برای هر گروه از بیماران) مراجعه کننده به مراکز درمان روان پزشکی و روان شناختی شهرستان ارومیه و 15 نفر از افراد سالم بدون تشخیص اختلال وسواسی جبری بود. روش نمونه گیری به صورت دردسترس بود. شرکت کنندگان در گروه های مختلف از نظر سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهل، وضعیت اقتصادی،  اجتماعی و خانواده ای و دامنه هوشی همتا گردیده بودند. آزمودنی ها با استفاده از پرسش نامه بازنگری شده وسواسی اجباری، پرسشنامه وسواسی-جبری مادزلی، آزمون ویسکانسین، آزمون برو/نرو، آزمون خطرپذیری بادکنکی بارت و آزمون برج لندن مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که افراد مبتلا به اختلال وسواسی جبری نوع احتکار کننده و دارای کندی وسواسی تفاوت معناداری در ارزیابی های عصب شناختی از نظر مهار پاسخ،  انعطاف پذیری شناختی، حل مسئله با گروه سالم دارند. نتیجه گیری: این نتایج نشان دهنده ی نقص در  مهار پاسخ،  انعطاف پذیری شناختی و حل مسئله در این بیماران می باشد؛ درحالی که الگوی اختلالات عصب شناختی در این دو اختلال متفاوت هست