الهام کاظمی مهیاری

مقدمه: یکی از آسیب های جدی به دنبال سوءمصرف مواد، آسیب مغزی و نقص های شناختی است که اهمیت نظری و بالینی اساسی دارد. این پژوهش باهدف مقایسه فعالیت مکانیزم های مغزی فعال سازی-بازداری رفتاری و کارکرد انعطاف پذیری شناختی در زنان مبتلابه اختلال مصرف مواد و زنان سالم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع علّی-مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل دو گروه، کلیه زنان وابسته به مواد در کمپ های ترک اعتیاد و کلیه زنان سالم شهر اصفهان بود. بدین منظور با توجه به ملاک های ورود و خروج تعداد 30 نفر از زنان وابسته به مواد به روش نمونه گیری هدفمند و 30 نفر زنان سالم به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه سیستم فعال سازی-بازداری کارور و وایت، نرم افزار آزمون عصب روان شناختی ویسکانسین و پرسشنامه جمعیت شناختی محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه در سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) و کارکرد انعطاف پذیری شناختی تفاوت معنی داری وجود داشت به طوری که در آزمون عصب روان شناختی ویسکانسین گروه وابسته به مواد عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه سالم داشتند. اما در سیستم بازداری رفتاری (BIS) تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: مصرف مواد مخدر در قشر پره فرونتال مغز و کارکردهای عصب روان شناختی (اجرایی) نقایص بیشتر و درازمدت را نشان می دهد. بررسی بنیادهای عصبی-رفتاری در افراد وابسته به مواد می تواند راهگشای متخصصان در استفاده از برنامه های توان بخشی شناختی و مداخلات پیشگیرانه در اعتیاد باشد.