فراموشی هدفمند

هدف این پژوهش بررسی رابطه فراموشی سازمانی هدفمند با چابکی سازمانی در وزارت ورزش وجوانان بود. روش پژوهش، توصیفی ازنوع همبستگی بود. جامعه آماری متشکل از همه کارکنان وزارت ورزش وجوانان (نمونه 180 نفر) بود. از پرسش نامه فراموشی سازمانی جلالی و خسروانی (1389) و پرسش نامه چابکی سازمانی اسپیتزر (2007) استفاده شد . روایی پرسش نامه ها به تأیید 10 نفر از خبرگان رسید و ازطریق آلفای کرونباخ، پایایی به ترتیب 85/0 و 93/0 گزارش شد. از آمار توصیفی و استنباطی (کلموگروف- اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین فراموشی سازمانی و چابکی سازمانی ارتباط معناداری وجود داشت. ازبین عامل های فراموشی سازمانی، فراموشی سازمانی هدفمند با چابکی بیشترین ارتباط را داشت. نتایج رگرسیون نشان داد که فراموشی سازمانی و مؤلفه های آن (فراموشی سازمانی هدفمند، ظرفیت مدیریت دانش و یادگیری سازمانی) 45 درصد از چابکی سازمانی را پیش بینی کردند و ازبین مؤلفه های فراموشی سازمانی، عامل یادگیری سازمانی پیش بینی کننده مهم چابکی سازمانی بود.

پژوهش های علمی درباره مدیریت دانش بیشتر بر روی فرایند خلق دانش ، استفاده و نیز انتقال آن متمرکز شده اند، اما توجه کمی بر روی فرایند فراموش کردن دانش صورت گرفته است. این در حالیست که در محیط پویای امروزی همه سازمانها نیازمند تغییر و بازنگری و دربیشتر موارد کنار نهادن روش های قدیمی انجام کار هستند. در این مقاله سعی شده با روش تحلیل محتوا و مصاحبه های نیمه ساختار یافته از مدیران شهرداری قم و جمعی از نخبگان دانشگاهی در زمینه یادگیری سازمانی و مدیریت دانش ، مدل جامعی از عوامل موثر، ساز و کارها و پیامدهای فراموشی سازمانی هدفمند ارائه شود. عوامل موثر بر فراموشی سازمانی هدفمند در سه گروه عوامل فردی، عوامل سازمانی و عوامل محیطی طبقه بندی شدند که ضمن اشتراکات با سایر تحقیقات گذشته، برخی عوامل به خصوص در حوزه فردی و محیطی و استراتژیک برای نخستین بار در حوزه فراموشی مطرح شده است. مجموعه اقدامات اجرای فراموشی هدفمند به علاوه نشانه ها و علائم حضور این پدیده در سازمان جهت سهولت سنجش آن در گام دوم و در نهایت پیامدهای اجرای فراموشی هدفمند ارائه شده است. این پیامدها در رابطه با افراد، سازمان و ارباب رجوع دسته بندی شده است.

امروزه سازمان ها با محیط هایی مواجه هستند که تغییر یکی از ویژگی های جدایی ناپذیر آن ها است؛ از این رو یادگیری سازمانی از ضرورت های لازم برای بقا و کسب مزیت رقابتی به شمار می رود. پژوهش ها نشان می دهد که فراموشی سازمانی در فرآیند یادگیری سازمانی نقش قابل توجهی دارد. فراموشی سازمانی، توانایی حذف دانش منسوخ و ناکارآمد است و بخش مهمی از پویایی دانش در سازمان ها محسوب می شود. با توجه به این امر، شناسایی عوامل اثرگذار بر فراموشی سازمانی اهمیت دوچندان می یابد. بنابراین پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سبک رهبری خدمتگزار بر فراموشی سازمانی هدفمند و ناآگاهانه می پردازد. فرضیه ها در میان تمامی کارکنان شهرداری ناحیه شش منطقه یک تهران، مورد آزمون قرار گرفت. ابزار اصلی جمع آوری داده، پرسشنامه بود و داده ها بر مبنای مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که رهبری خدمتگزار فرآیند فراموشی هدفمند را تسهیل می کند و بر فراموشی سازمانی ناآگاهانه اثر منفی دارد.

هدف از این پژوهش تبیین رابطه  فراموشی سازمانی هدفمند و یادگیری سازمانی با چابکی سازمانی در کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان همدان بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان رسمی و غیر رسمی ادارات ورزش و جوانان استان همدان بود که تعداد آنها برابر با 147 نفر بود. برای تعیین نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 105 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم، انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها ازکارکنان ادارات از سه پرسش نامه یادگیری سازمانی، چابکی سازمانی و فراموشی هدفمند استفاده شد که پایایی پرسش نامه ها با انجام یک مطالعه مقدماتی به ترتیب برابر با 86/ و 894/ و 844/ به دست آمد. همچنین برای روایی صوری و محتوایی پرسش نامه از نظر متخصصان ورزشی و مدیریتی و دانشجویان دکتری مدیریت ورزشی در این زمینه استفاده شد و روایی این پرسش نامه ها نیز تائید شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون کلوموگرف - اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین یادگیری سازمانی و فراموشی هدفمند رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و یادگیری سازمانی می تواند پیش بینی کننده خوبی برای چابکی سازمانی باشد.