کنترل اجتماعات

زمینه و هدف: کنترل مطلوب اجتماعات توسط پلیس به عنوان اصلی ترین نهاد تامین کننده نظم عمومی، از دغدغه های مهم و چالش برانگیز محافل پلیسی و امنیتی است؛ زیرا «صیانتِ بدون ضابطه از نظم عمومی» از سوی پلیس، احتمال سوء استفاده و «اِعمال بی قیدوشرط آزادی اجتماعات» از سوی شهروندان، احتمال هرج ومرج را به ذهن متبادر می سازد. در این زمینه هرچند پژوهش هایی انجام شده است اما با این رویکرد که، چگونه عملکرد پلیس در کنترل اجتماعات می تواند موجب بازگشت نظم عمومی یا مبدل شدن یک تجمع مسالمت آمیز و فاقد وصف مجرمانه به یک تظاهرات خشونت آمیز، شورش و حتی قیام علیه حکومت شود، پژوهشی صورت نگرفته است. بنابراین با تمرکز بر مفهوم حاکمیت قانون و با هدف تبیین نظام حقوقی حاکم بر کنترل اجتماعات در پرتو پلیس قانون مدار به موضوع پرداخته شده است. روش: روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- تحلیلی است. داده های لازم با استفاده از منابع کتابخانه ای (اسنادی) نظیر کتب حقوقی؛ مجله های علمی، رساله ها، پایان نامه ها و قوانین و مقررات جاری ایران و سایر کشورها گردآوری شده و درنهایت با بهره گیری از نتایج حاصل از پژوهش های مختلف به ارایه مدل مطلوب برای کنترل اجتماعات توسط پلیس پرداخته است. یافته ها و نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد پلیس با اختیارهای زیادی که در زمینه کنترل اجتماعات (اعم از قانونی، غیرقانونی، مسالمت آمیز و خشونت آمیز) دارد، مکلف است با تفکیک دو وضعیت عادی و اضطراری؛ در مرحله پیش از برگزاری (اعلام قبلی، کسب مجوز قبلی)، در حین برگزاری (کنترل و تامین نظم عمومی) و اختتام (مقابله و پراکنده سازی) اجتماعات در چارچوب قانون اقدام کند.

زمینه و هدف: رفتار خشونت آمیز تماشاگران ازجمله مهم ترین مسائل برای مسئولین برگزاری مسابقات رشته پرطرف دار و مهیج فوتبال است که تحت تأثیر شرایط مختلف بروز می کند و ممکن است تبعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر ویژگی های جمعیت شناختی تماشاگران فوتبال بر کنترل رفتارهای خشونت آمیز آنان است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل دو بخش بود؛ بخش اول شامل همه تماشاگران فوتبال در سال 1398-1399 است که به طور میانگین، 100 هزار نفر در نظر گرفته شد و با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 200 نفر محاسبه شد؛ بخش دوم نیز شامل کارکنان یگان ویژه تهران به تعداد حدود 370 نفر بود که 184 نفر از آن ها برای نمونه آماری انتخاب شدند و پرسش نامه محقق ساخته ای که روایی (صوری و محتوایی) و پایایی آن مورد تأیید قرارگرفته بود را تکمیل کردند. همچنین برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری دوجمله ای، یو من ویتنی و ویلکاکسون استفاده شد. یافته ها: یافته های آزمون پژوهش نشان داد که از دیدگاه تماشاگران فوتبال و کارکنان یگان ویژه، ویژگی های جمعیت شناختی شامل سن، تأهل، شغل، تحصیلات، محل سکونت و منطقه جغرافیایی در کنترل رفتارهای خشونت آمیز تماشاگران نقش مؤثر و معنی داری دارد (000/0= Sig). هرچند در خصوص شدّت تأثیر عوامل جمعیت شناختی تأهل (09/0= Sig)، محل سکونت (38/0= Sig) و منطقه جغرافیایی (12/0= Sig) بین دو گروه کارکنان یگان ویژه و تماشاگران نیز تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، برای کنترل مؤثر اجتماعات ورزشی لازم است مسئولان ویژگی های جمعیت شناختی تماشاگران را مدنظر قرار دهند و متناسب با آن ها اقدامات کنترلی مناسب را برنامه ریزی و اجرا کنند.