کوروش حشمتی

زمینه و هدف: رفتار خشونت آمیز تماشاگران ازجمله مهم ترین مسائل برای مسئولین برگزاری مسابقات رشته پرطرف دار و مهیج فوتبال است که تحت تأثیر شرایط مختلف بروز می کند و ممکن است تبعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر ویژگی های جمعیت شناختی تماشاگران فوتبال بر کنترل رفتارهای خشونت آمیز آنان است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل دو بخش بود؛ بخش اول شامل همه تماشاگران فوتبال در سال 1398-1399 است که به طور میانگین، 100 هزار نفر در نظر گرفته شد و با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 200 نفر محاسبه شد؛ بخش دوم نیز شامل کارکنان یگان ویژه تهران به تعداد حدود 370 نفر بود که 184 نفر از آن ها برای نمونه آماری انتخاب شدند و پرسش نامه محقق ساخته ای که روایی (صوری و محتوایی) و پایایی آن مورد تأیید قرارگرفته بود را تکمیل کردند. همچنین برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری دوجمله ای، یو من ویتنی و ویلکاکسون استفاده شد. یافته ها: یافته های آزمون پژوهش نشان داد که از دیدگاه تماشاگران فوتبال و کارکنان یگان ویژه، ویژگی های جمعیت شناختی شامل سن، تأهل، شغل، تحصیلات، محل سکونت و منطقه جغرافیایی در کنترل رفتارهای خشونت آمیز تماشاگران نقش مؤثر و معنی داری دارد (000/0= Sig). هرچند در خصوص شدّت تأثیر عوامل جمعیت شناختی تأهل (09/0= Sig)، محل سکونت (38/0= Sig) و منطقه جغرافیایی (12/0= Sig) بین دو گروه کارکنان یگان ویژه و تماشاگران نیز تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، برای کنترل مؤثر اجتماعات ورزشی لازم است مسئولان ویژگی های جمعیت شناختی تماشاگران را مدنظر قرار دهند و متناسب با آن ها اقدامات کنترلی مناسب را برنامه ریزی و اجرا کنند.