استراتژی های تخریب

نوع انگیزشهای رفتاری در سازمان های دولتی، با توجه به جنس این گونه سازمان ها و تفاوتشان با سازمان های خصوصی و غیر دولتی، بسیار متفاوت است. وجود فرصت های برابر برای انتصاب ها، رقابت بر سر قدرت سازمانی و کسب مدارج بالا در سازمان، نوع فرهنگ و ساختار سازمان های دولتی، رفتارهای متنوعی را سبب می شود. با توجه به شرایط یادشده، انتظار بر این است که همه رفتارهای صورت گرفته توسط کارمندان، سالم و معقولانه نباشند. احتمالاً چنانچه از منظر عقلانیت به این موضوع نگریسته شود، از نظر کسانی که این گونه رفتارها را انجام می دهند، رفتارها کاملاً عقلایی، با برنامه ریزی و در صدد نیل به اهداف خاصی صورت می گیرند. در پژوهش حاضر، با انجام مطالعات میدانی و بررسی سازمان های دولتی، به دنبال شناسایی رفتارهایی هستیم که به هدف تخریب مدیران دولتی در سازمان های دولتی انجام می شوند و در این مقاله از آن ها به عنوان استراتژی های تخریب تعبیر می شود. هدف این پژوهش چرایی بروز این گونه رفتارها در سازمان های مذکور نیست بلکه هدف شناسایی و دسته بندی این استراتژی ها با استفاده از پژوهش ترکیبی، یعنی ترکیبی از مصاحبه باز (کیفی) و پرسشنامه (کمّی) است. تا با آگاه نمودن مدیران از وجود چنین رفتارهایی، در پی کاهش این گونه رفتارها و درنتیجه افزایش سلامت سازمان خود باشند. استراتژی های اصلی به دست آمده به ترتیب اولویت عبارتند از: ابزارهای مدیریتی، ابزارهای ارتباطی کلامی، ابزارهای سیاسی، ابزارهای دینی- مذهبی، ابزارهای شخصیتی، ابزارهای کاری، ابزارهای عملکردی، ابزارهای عاطفی- روانی.

سازمان ها در پرتو مدیریت، عملکرد خود را رقم می زنند و نفسِ مدیریت در سایه وجود کارکنان، هستی پیدا می کند. با پذیرش این منطق تعامل مدیر و کارکنان شاه کلید قوام و دوام همه سازمان ها است. این مهم در سازمان های دولتی دوچندان می شود؛ اما رابطه بین مدیر و کارکنان همیشه مولد نیست و در زمینه تعارض بین مدیر و کارکنان، رفتارهای مخرب متنوعی ممکن است رخ دهد. با اتکا به نظریه تعارض رابطه ای، هدف این پژوهش احصای استراتژی های سازمان برای تخریب مدیران دولتی است. جامعه مورد مطالعه کارکنان بخش دولتی ایران و نمونه آن کارکنان «سازمان امور مالیاتی استان همدان» هستند. یافته ها نشان می دهد، نتیجه و تبلور چنین تنش و تعارضی در رفتارهای انحرافی به عنوان پدیده ای مخرب ظاهر می شود و کارکنان درصدد رفتار تلافی جویانه هستند و استراتژی هایی را برای تخریب مدیران خود به کار می گیرند؛ در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی داده بنیاد (کیفی) و سپس با بهره گیری از روش معادلات ساختاری (کمّی) این استراتژی ها شناسایی شده و در سه مقوله استراتژی های تخریب اعتبار سازمانی، اعتبار اجتماعی و اعتبار حرفه ای مدیر طبقه بندی شده اند.