تعاونی های مصرف

بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اقتصاد تعاونی یکی از سه بخش اصلی اقتصاد کشور تعریف شده است. در اقتصاد ایران تعاون به عنوان یکی از بخش های عمده ی اقتصاد کشور نه در حد انتظار، اما تا حدودی، در جنبه های گوناگون، از جمله مصرف مورد توجه قرار گرفته است. در این ارتباط، ایلام برای مطالعه ی موردی انتخاب و این تحقیق به صورت پیمایشی و با استفاده از توزیع پرسشنامه میان مدیران عامل، اعضای هیأت مدیره ها، بازرسان و اعضای تعاونی های مصرف زیر مجموعه ی اتحادیه ی سراسری تعاونی های مصرف در استان انجام شده است. حجم نمونه یازده درصد جامعه ی آماری است. فرضیه های تحقیق با اتکا بر اطلاعات جمع آوری شده به وسیله ی t، z و مورد آزمون قرار گرفته است. میانگین سابقه ی پاسخ دهندگان حدود هشت سال و میانگین تحصیلات آنان بین دیپلم و فوق دیپلم است. نتایج تحقیق نشان داد که تقویت بنیه ی مالی و استفاده از نیرو های کارآمد بر ارتقای بهره وری تعاونی های مصرف مؤثر است. آزمون استقلال (جدول دو طرفه) استقلال نتایج به دست آمده از سمت پاسخ دهندگان را تأیید کرده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های موثر بر همکاری مبتنی بر اعتماد به منظور طراحی الگوی پیشنهادی همکاری مبتنی بر اعتماد در تعاونی های مصرف بر اساس یک پارادایم کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی و استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. جامعه پژوهش را خبرگان حوزه رفتار سازمانی و مدیران تعاونی های مصرف برتر در کشور تشکیل می دهد. به این منظور با 14 نفر از متخصصان مصاحبه شد. داده های حاصل از مصاحبه ها، بر اساس مدل اشتراوس و کوربین از طرح داده بنیاد و نرم افزار Atlas.Ti مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج اولیه حاصل از تحلیل مصاحبه ها نشان داد تعاونی های مصرف به لحاظ مشارکت و همکاری از وضعیت خوبی برخوردار نبوده و یکی از علت های اصلی آن پایین بودن سطح اعتماد اجتماعی در جامعه آن ها است. در تجزی ه و تحلی ل مح وری کده ای اولی ه، ابتدا مقوله های اصلی تعیین شد سپس سایر مقوله ها بر اساس مدل اشتراوس و کوربین شامل موجبات علّی، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط محیطی و پیامدهای همکاری مبتنی بر اعتماد دسته بندی شدند. حاص ل کدگذاری ه ای ب از، 456 ک د اولی ه، 176 مفه وم و 12 مولفه اصل ی ب ود. در بخش مقوله های اصلی مواردی نظیر مشتری مداری، تعامل و همکاری، ارائه خدمات متنوع از سوی تعاونی های مصرف، دسترسی به منابع مالی و وضعیت مالی تعاونی ها، قوانین و مقررات، رضایتمندی نقش بسزایی دارند. بطور کلی به منظور بهبود وضعیت تعاونی ها از جوانب مشارکت و همکاری های مبتنی بر اعتماد در جامعه آن ها لازم است به سازه های سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل محوری و افزایش آن توجه گردد.