تصمیم‌گیری چند شاخصه

یکی ازمهمترین قسمتهای یک وسیله نقلیه را می‌توان تایر به شمارآورد به نوعی که عملکرد هر وسیله نقلیه‌ای تاحدزیادی وابسته به تایرهای آن است. درمیان روش‌های گوناگونی که برای مطالعه رفتارمکانیکی تایر به کاربرده می‌شود، مدلسازی ریاضی به خاطرقابلیت بالایی که دراین زمینه ازخود نشان می‌دهد، ازجایگاه ویژه ای برخورداراست. دراین زمینه، تاکنون مدل‌های ریاضی گوناگونی مورداستفاده قرارگرفته است.دراین تحقیق، مدل‌های تصمیم گیری چند شاخصه (MADM) به منظور رتبه بندی شاخص‌های مهم مؤثر برکیفیت تایرها به کاربرده شده است. به این صورت که درراستای تحقق انتظارات مشتری وجلب رضایت او که هدف هرتولیدکننده‌ای می‌باشد، شاخص‌های مهم مؤثر برکیفیت لاستیک خودرو توسط کارشناسان امر و تعدادی ازمشتریان، شناسایی و رتبه‌بندی می‌شود. در این پژوهش شاخص‌های انتخاب شده توسط کارشناسان، از طریق تکنیک‌های AHPو ENTROPY وزن داده شده و رتبه‌بندی می‌گردند. پنج نوع تایربا کیفیت‌های متفاوت به عنوان گزینه‌های تصمیم انتخاب شده، سپس این گزینه‌ها با توجه به وزن‌های بدست آمده از دو تکنیک ذکر شده برای شاخص‌ها، از طریق تکنیک‌های TOPSIS و ELECTRE رتبه‌بندی گردیده و در مورد آنها تصمیم گیری می‌شود. درنهایت چهارحالت رتبه‌بندی حاصل شده که ازطریق تکنیک‌های ادغام MADM (روش‌های میانگین حسابی، بردا و کاپلند) به نتیجه‌گیری واحد در این زمینه خواهیم رسید.

"یکی از مهمترین ابزارهای تعیین نقاط قوت، ضعف عملکرد، شناسایی فرصتها و تهدیدهای بیرونی شرکتها، رتبه‌بندی شرکتها است. از جمله مشکلات اساسی روشهای موجود رتبه‌بندی شرکتها، تأکید عمده آنها تنها بر یک شاخص اصلی نظیر فروش یا درامد و عدم جامعیت آنها است. به عبارتی دیگر، این روشها به‌جای تعیین برترین شرکتها، حجیمترین و بزرگترین آنها را تعیین می‌کنند. این مقاله درصدد رفع مشکل فوق از طریق ارائه مدل جامع رتبه‌بندی شرکتها، مبتنی بر عملکردشان است. اگر چه مدل پیشنهادی، بر اساس مدل ارزیابی متوازن شرکتها (BSC) طراحی شده، ولی تفاوتهای عمده‌ای با آن دارد. در مدل پیشنهادی، پس از مطالعه جامع ادبیات تحقیق، جهت تبیین جامعتر عملکرد شرکتها و تعیین دقیقتر نقاط قوت و ضعف شرکتها، به جای 4 مؤلفه مذکور در مدلهای BSC از شش مؤلفه اصلی بهره گرفته شده است. این مؤلفه‌ها عبارتند از: مالی، فرایندهای داخلی، مشتری، توسعه و نواوری، نیروی انسانی و مدیریت. با مطالعه جامع ادبیات تحقیق، 422 شاخص عملکردی جهت ارزیابی و رتبه‌بندی استخراج شد. با توجه به تعدد شاخصها و جهت امکانپذیر کردن قضاوت نهایی و جمعی در خصوص رتبه نهایی هر شرکت از مدل تصمیم‌گیری چند شاخص بهره گرفته شد. براساس داده‌های بازار بورس اوراق بهادار تهران در خصوص تعدادی از شرکتهای خودروساز عمده ایران و با بهره‌گیری از تکنیک وزندهی آنتروپی شانون و تاپسیس ، مدل پیشنهادی مورد آزمون عملی قرار گرفت و نتایج آن در انتهای مقاله ارائه شد. جامعیت مؤلفه‌ها و شاخصهای پیشنهادی در کنار امکان بهره‌گیری از مدلهای تصمیم‌گیری چند شاخصه، عمومیت و قابلیت کاربرد آن در ارزیابی جامع عملکرد و رتبه‌بندی شرکتهای سایر صنایع کشور (غیر از صنعت خودروسازی) را نیز ممکن و میسر کرده است."

"امروزه شش سیگما به‌عنوان یک رویکرد کارا و اثربخش حل مسأله شناخته شده است، رایجترین متدلوژی در شش سیگما ،متدلوژیDMAIC است که شامل پنج مرحله تعریف مسأله، اندازه‌گیری و سنجش،تحلیل، بهبود و کنترل می‌باشد. یکی از مهمترین ارکان متدلوژی شش سیگما استفاده از تکنیکها و روشهای آماری متعدد به‌منظور تحلیل داده‌ها وشناسایی علل ریشه‌ای معایب می‌باشد.به‌عبارت دیگر یکی از نقاط قوت این روش در مقابل سایر رویکردهای بهبود،استفاده از روشهای آماری می باشد. به گونه‌ای که در فاز تحلیل با استفاده از ابزارهای آماری می‌توان میزان تأثیر علل بالقوه را بر عوامل بحرانی کیفیت سنجش کرد. براساس بررسی پژوهشهای انجام شده تاکنون دسته‌بندیهای متعددی از فنون آماری و جایگاه کاربردی آزمونهای آماری در فاز تحلیل شش سیگما ارائه شده است، که به‌طور عمده به دو دسته پارامتریک و ناپارامتریک تقسیم می‌شوند. هدف این پژوهش در مرحله اول شناسایی دقیق نارساییها و کمبودهای ناشی از به‌کارگیری آزمونهای آماری در فاز تحلیل شش سیگما و در مرحله دوم ارائه راهکار برای برطرف کردن موانع با استفاده از فنون تصمیم‌گیری چند شاخصه (MADM) در فضای تحقیق عملیات می‌باشد. با توجه به نتایج این پژوهش سه دسته از موانع و مشکلات اصلی حاصل از به‌کارگیری آزمونهای آماری عبارتند از: شرایط استفاده از فنون آمار پارامتریک مهیا نباشد، حجم داده‌ها بسیار کم باشد و یا هیچ آزمون فرض مناسبی برای تصدیق علل ریشه‌ای وجود نداشته باشد. در این پژوهش با هدف برطرف کردن نقایص موجود، به مطالعه منابع علمی معتبر در زمینه فنون تصمیم‌گیری چند شاخصه و بررسی انواع دسته‌بندی آن فنون پرداخته شد. در نهایت مدل و الگوریتم جدیدی برای به‌کارگیری فنون MADM در فاز تحلیل شش سیگما ارائه شد: در الگوریتم ارائه شده به ویژگیهای تصمیم گیرنده،مشخصات تکنیکهای MADM ، ویژگیهای مسأله و معیارهای مربوط به جواب به‌دست آمده نیز توجه کافی شده است. در ادامه مقاله نتایج حاصل از به‌کارگیری بخشی از الگوریتم و مدل پیشنهادی در یک شرکت صنعتی ارائه گردیده است که تأییدی است بر پوشش خلأهای موجود و راهکارهای جدید ارائه شده (در این مقاله در فاز تحلیل متدلوژی شش سیگما). در نهایت و در بخش مطالعه موردی از دو تکنیک رایج آنتروپی شانون و TOPSIS برای سنجش میزان تأثیر علل بالقوه بر عوامل بحرانی کیفیت استفاده شد که نتایج آن با روشهای آماری مقایسه شده است، نتایج نشان می‌دهد که استفاده از روش MADM علاوه بر تعیین وزن هر علل بالقوه ، رتبه‌بندی کاملی نیز از علل بالقوه به نسبت میزان تأثیر آنها بر CTQها ارائه می‌کند."

"در این تحقیق، اقدام به مدل‌‌سازی ریاضی زمان تأخیر مسافران مترو براساس مدت زمان انتظار آنها در ایستگاه‌ها با استفاده از الگوریتم تصمیم‌گیری چندشاخصه شد و با روش رگرسیون غیر خطی چند متغیره، مدل بهینه‌سازی آن برای عوامل مؤثر طراحی شد. بر این اساس، در ابتدا به شناسایی ارتباط منطقی هریک از پارامترها و شاخص‌های تأثیرگذار با شرایط ایستگاه بر مبنای مطالعات موردی در متروی تهران، پرداخته شد و سپس با یافتن رابطه معنی‌دار، درجه وابستگی و میزان اثرگذاری آنها با مقوله زمان تأخیر در ایستگاه‌ها و متوسط زمان انتظار مسافران با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند شاخصه تعیین شد. در نهایت، در قالب سناریوهای تصمیم‌گیری مختلف، مدل بهینه‌سازی ریاضی برای تأخیر مسافران در ایستگاه به ازاء کاهش زمان انتظار مسافران به دست آمد. در نتیجه، ضمن به دست آوردن درجه تأثیرگذاری میزان و اهمیت شاخص‌های مورد بررسی، با دقت بیش از 96 درصد، نرخ بهبود تابع هدف یعنی متوسط زمان تأخیر براساس زمان انتظار مسافران در تمام ایستگاه‌ها به ازاء هر واحد بهبود در متغیرهای مورد بررسی شامل شاخص‌های نرخ بهره‌برداری از گیشه‌های فروش و گیت‌های کنترل بلیت، سرفاصله‌های زمانی اعزام قطارهادر خطوط مختلف، ظرفیت هر قطار و همچنین نرخ ورود مسافران به ایستگاه‌ها مشخص شد."