رفتار حمایتی

در این پژوهش، دو مفهوم از روان‏شناسی اجتماعی، یعنی رفتار حمایتی و پرخاشگری را به اختصار معرفی کرده و سپس به ارزش‏یابی آنها از دیدگاه قرآن پرداخته‏ایم. نتایج این پژوهشِ موضوع محور عبارت است از: الف) اصل اولیه بر رفتار حمایتی است و پرخاشگری به هنگام ضرورت، انجام می‏شود؛ ب) رفتار حمایتی به سه شکل مالی، عاطفی و رفتاری صورت می‏گیرد؛ ج) تنها هنگامی از رفتار حمایتی نهی می‏شود که اولاً، سبب تقویت دشمنان و دشمنی آنها با اسلام بشود؛ ثانیا، به تقویت صفات منفی مانند تنبلی و احساس ذلت بینجامد؛ د) پرخاشگری، نه قابل نفی مطلق و نه قابل دفاع مطلق است؛ ه) همواره در طول زندگی بشر، پرخاشگری وجود داشته است؛ و) هدف از پرخاشگری، باید معقول و در جهت اصلاح فرد و جامعه باشد؛ ز) نوع پرخاشگری باید با هدف مورد نظر سازگار باشد؛ ح) قرآن، به شیوه‏های گوناگون پرخاشگری (عملی و کلامی) پرداخته است.

در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین اِعمال مدیریت تغییر مدیر و عملکرد دبیران در دبیرستانهای دخترانه پرداخته ایم. بدین منظور صد و بیست و هشت نفر دبیر و سیصد و شصت و هشت نفر دانش آموز و با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به وسیله دو پرسشنامه محقق ساخته مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که بین اعمال مدیریت تغییر مدیر و عملکرد دبیر در سطح معناداری و با اطمینان نود و نه درصد رابطه معنادار وجود دارد.

رفتار حمایتی رفتاری است که به قصد کمک کردن به دیگران صرفاً به خاطر نوع دوستی و خیرخواهی و نه به منظور رسیدن به منفعت خاصی انجام می شود. پژوهش حاضر به هدف شناسایی رفتار حمایتی و شیوه های آن از نگاه قرآن و روان شناسی تدوین شده است. روش پژوهش در این تحقیق تحلیل محتواست و با مراجعه به منابع روان شناسی و اسلامی به مفهوم شناسی و شناسایی شیوه های آن براساس اسناد موجود در این منابع پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که رفتار حمایتی به سه شکل مالی، عاطفی و رفتاری صورت می گیرد؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که از نگاه منابع اسلامی تنها هنگامی از رفتار حمایتی نهی می شود که اولاً، سبب تقویت دشمنان و دشمنی آنها با اسلام بشود؛ ثانیاً، به تقویت صفات منفی مانند تنبلی و احساس ذلت بیانجامد؛ همچنین شیوه های رفتار حمایتی عبارتند از: شیوه های شناختی رفتار حمایتی؛ شیوه های عاطفی رفتار حمایتی؛ شیوه های رفتاری رفتار حمایتی. در یک تقسیم بندی دیگر می توان شیوه های رفتار حمایتی از نگاه قرآن را به شیوه های عملی و کلامی تقسیم کرد.

هدف پژوهش حاضر، تاثیر اشتیاق شغلی کارکنان بر مسئولیت اجتماعی با نقش میانجی رفتار حمایتی آنان در شهرداری کلان شهر تبریز است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی و پیمایشی بوده و جامعه آماری تحقیق حاضر مدیران و معاونان و کارکنان، شهرداری کلانشهر شهر تبریز می باشندکه 3760 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 349 نفر بدست آمده است. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه استاندارد بود که اعتبارسنحی ابزار گردآوری داده ها، به وسیله روایی محتوایی و برای برآورد پایایی آنها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین برای آزمون فرضیه های تحقیق از نرم افزارهای spss و lisrel استفاده شد. یافته پژوهش نشان داد که رفتار حمایتی کارکنان نقش میانجی در تاثیر اشتیاق شغلی بر مسئولیت اجتماعی دارد. همچنین اشتیاق شغلی بر مسئولیت اجتماعی و رفتار حمایتی کارکنان تاثیر دارد.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های انگیزشی رفتار حمایتی و ارائه الگویی بر پایه منابع اسلامی با روش «کیفی تحلیل محتوا» انجام شد. بدین منظور از آیات و روایات دربردارنده واژه های مرتبط با رفتار حمایتی در منابع اسلامی، مفاهیم انگیزشی رفتار حمایتی استخراج گردید و از تحلیل این مفاهیم، مؤلفه های انگیزشی رفتار حمایتی به دست آمد. به منظور ارزیابی مفاهیم انگیزشی و مؤلفه های انگیزشی رفتار حمایتی در منابع اسلامی، از نظرات هفت خبره از طریق پرسشنامه درجه بندی محتوایی، روایی یافته ها بررسی شد. یافته ها نشان داد: مؤلفه های انگیزشی رفتار حمایتی به سه دسته مؤلفه های شناختی (ادراک مسئولیت اجتماعی، نظارت خداوند بر اعمال، جبرانگری خداوند، برگشت اعمال خیر به فاعلش و شناخت وظایف اجتماعی)، مؤلفه های گرایشی (بی میلی به دنیا، میل به خیرات، نهراسیدن از فقر، مهربانی نسبت به مضطر و ترس از جهنم و اشتیاق به بهشت) و مؤلفه های رفتاری (رفتار ایثارگرانه، خیر کثیر، احسان ورزی و التزام به دستورات خداوند) تقسیم می شوند. برای ارائه الگوی انگیزشی رفتار حمایتی، به منظور تبیین روابط بین مؤلفه ها با بهره مندی از روایات و مطالعات اندیشمندان اسلامی، این نتیجه به دست آمد که مؤلفه های شناختی و گرایشی با تعامل یکدیگر منجر به مؤلفه های رفتاری می شوند.