رشد روانی - حرکتی

بررسی رشد روانی - حرکتی کودکان از جمله مقوله های مورد توجه متخصصان اطفال و توانبخشی می باشد. این رشد وابسته به چگونگی روند تکامل سیستم اعصاب مرکزی می باشد و لذا هر گونه اختلال در روند تکامل این سیستم می تواند باعث بروز اختلالات قابل توجه در زمینه های حسی، حرکتی و شناختی شود. گذر طبیعی از مراحل مختلف رشدی پایه و اساس پیشرفت کودک برای نیل به سطح شناختی مطلوب می باشد. کودکان عقب مانده ذهنی علاوه بر نقص در توانمندی های ذهنی، در زمینه حرکات درشت حرکات ظریف، مهارت های درکی - حرکتی، جهت یابی و تعادل نیز دارای اختلالات قابل توجه می باشند. صرف نظر از اتیولوژی بروز عقب ماندگی های ذهنی و اختلالات ناشی از آن، چگونگی تکامل کارکردی مغز در روند پردازش درون داده های حسی و برون داده های حرکتی؛ بستر مهمی را در توان بخشی این کودکان فراهم می آورد که باید مورد توجه قرار گیرد. در این میان توجه به پدیده طرفی شدن کارکردی نیمکره های مغز، غلبه طرفی، که بخشی از روند تکامل طبیعی مغز می باشد، که در به کارگیری روش های درمانی حسی - حرکتی توان بخشی در مورد کودکان عقب مانده؛ بسیار مهم می باشد. از آنجا که تاکنون در زمینه بررسی مقایسه ای کارکردهای غلبه طرفی مغز در بین کودکان سالم و عقب مانده در کشور ما مطالعه ای انجام نشده است، در تحقیق حاضر به مقایسه پارامترهای کارکردی معرف طرفی شدن مغز شامل غلبه طرفی بینایی، شنوایی، حرکات دست و حرکات پا در دو گروه کودکان سالم و عقب مانده با سن عقلی یکسان از طریق به کار بردن جدول ارزیابی رشد عصبی - مغزی دلاکاتو پرداختیم بررسی آماری نتایج به دست آمده نشان دهنده تفاوت معنادار در اغلب پارامترهای شاخص غلبه کارکردی طرفی مغز بین دو گروه کودکان یاد شده است. با توجه به نتایج حاصل؛ اعتقاد ما بر این است که روند متفاوت طرفی شدن کارکردی مغز در کودکان عقب مانده ذهنی، دقت و احتمالا تجدیدنظر در روش های توانبخشی این کودکان را ایجاب می نماید.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مداخله بهنگام بازی محور بر رشد روانی- حرکتی کودکان 6-4 ساله دچار اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود و از طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، از میان کودکان 6 - 4سالة شهر اصفهان در سال 1394، تعداد 30 نفر (15 دختر و 15 پسر) که ملاک های ورود به پژوهش را دارا بودند، به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده، رشد حرکتی گزل (1940) بود که توسط والدین کودکان در مرحلة پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل شد. سپس کودکان گروه آزمایش در 10 جلسة 90 دقیقه ای و هفته ای یک بار در بازی ها شرکت داده شدند.گروه کنترل این آموزش را دریافت نکردند؛ پیگیری پس از 30 روز صورت گرفت. به منظور تجزیه وتحلیل آماری داده ها از روش تحلیل واریانس بین گروهی با اندازه های تکراری استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل در رشد روانی- حرکتی معنادار بود. همچنین تفاوت های درون گروهی و تعامل بین دو موقعیت و تغییر در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری در متغیر رشد روانی- حرکتی معنادار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مداخلات بهنگام بازی محور بر رشد روانی- حرکتی کودکان با اختلال طیف اوتیسم تأثیر دارد و از این مداخلات می توان برای کمک به افزایش و بهبود مهارت های این کودکان استفاده کرد.