عوامل فرهنگی و تربیتی

بی تردید پیروی از الگوی مکتوبات حکومتی، سنتی دیوانی محسوب می شود و به نظر می رسد به طور کلی در انتقال مکتوب به عنوان یک واحد نوشتاری دیوانی از یک مجموعه به مجموعه دیگر، تفاوت هائی به وجود می آید که عمدتاً تحت تاثیر شرایط و محیط فکری، زبانی، و سیاسی ... کاتب متاخر است و این مسئله، به لحاظ آگاهی های تاریخی و نیز دانش سندشناختی با اهمیت است. انتشار مجموعه اوزبکان و پژوهش در مورد موضوع اسناد و مکتوبات آن - که حکایت از تاثیرپذیری این اثر از مجموعه مکتوبات شرفنامه داشت - نویسنده را بر آن داشته است تا باتوجه به آنچه پیش از این گفته شد، به مقایسه و سنجش مکتوبات مشابهی از هر دو مجموعه که در دو دوره متفاوت به رشته تحریر درآمده اند، دست یازد. بدین منظور تلاش می شود به کمیت و کیفیت انتقال مکتوبات و تفاوت های احتمالی هر دو اثر پرداخته شود. برای مقایسه تفاوت های مکتوب اصلی (شرفنامه) با مکتوب اخذ شده (مجموعه اوزبکان) به چهار موضوع تصحیف، جابجائی کلمات، افتادگی و افزودگی، و تغییر پرداخته می شود. نتیجه گرفته می شود که مجموعه اوزبکان 1 مکتوب از شرفنامه نسخه برداری کرده است. نسخه برگردان رویمر برای چاپ شرفنامه (دست کم در این مکتوبات) در بیش تر موارد در مقایسه با مجموعه اوزبکان دارای برتری هائی است. افزون بر این، رونویسی مکتوب نه تنها تحت تاثیر لغزش های کاتب قرار داشته، بلکه محیط فرهنگی، اجتماعی، زبانی و غیره کاتب نیز در مکتوب جدید خود را نشان می دهد. افزودگی ها و عباراتی که در نسخه رویمر (نسخه اساس رویمر، نسخه کتابخانه استانبول است) وجود ندارد، باید مورد مطالعه مجدد و دقت بیش تر قرار گیرد. زیرا معلوم نیست که اضافه های موجود از کاتب جدید است یا افتادگی های نسخه رویمر.

هدف از پژوهش حاضر، آسیب شناسی مسئولیت پذیری دانش آموزان مدارس دوره ابتدایی بود. روش پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها انجام شد. داده ها با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و معیار اشباع نظری در بین 13 نفر از متخصصان آموزش ابتدایی و اساتید روان شناسی حوزه کودک و نوجوان انجام شد. و ضمن تحلیل محتوا و مضامین نسبت به استخراج مؤلفه ها و عناصر آسیب شناسی مسئولیت پذیری دانش آموزان اقدام شده است. جامعه آماری کلیه مدیران، معلمان و کارشناسان دوره ابتدایی در استان های تهران، اصفهان و یزد بودند که از بین آن ها به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم تعداد 480 نفر انتخاب گردید. یافته های به دست آمده شامل 98 کد مفهومی بود که در 6 مفهوم اصلی با مفاهیم فرعی متفاوت دسته بندی گردید. مفهوم اصلی شامل آسیب های مربوط به نظام آموزشی با 2مفهوم فرعی و 12 کد مفهومی، آسیب های مربوط به آموزشگاه با 2 مفهوم فرعی و 16 کد مفهومی، آسیب های مربوط به خانواده با 4 مفهوم فرعی و 33 کد مفهومی، آسیب های مربوط به دانش آموز با 2 مفهوم فرعی و 18 کد مفهومی، آسیب های مربوط به فضای مجازی با 2 مفهوم فرعی و 9 کد مفهومی، و عوامل فرهنگی و تربیتی با 2 مفهوم فرعی و 10 کد مفهومی به دست آمد. بنابراین، نتیجه گیری می شود که آسیب شناسی وضعیت موجود مسئولیت پذیری در مدارس نظام آموزش و پرورش کشور، ضرورتی اجتناب-ناپذیر است؛ چرا که بهبود فرآیندهای یاددهی و یادگیری و در نتیجه موفقیت دانش آموزان به میزان مسئولیت-پذیری و پذیرش تعهد در جنبه های مختلف آموزشی و اجتماعی وابسته است.