نقادی کتاب مقدس

رهیافت انتقادی به کتاب مقدس، پدیده ای نوظهور و از نتایج عصر روشنگری بود. کتاب مقدس، که تا آن زمان به عنوان منبع قدسی دین تلقی می شد، همچون سایر متون کهن با تکیه بر ابزارهای علمی مورد قضاوت و استنطاق واقع شد. مهم ترین پیامد این رویکرد، مناقشه و اختلاف در مورد اعتبار کتاب مقدس است. تعمیم کاربست شیوه های مختلف نقد کتاب مقدس به قرآن، چالش هایی را در حوزة مطالعات قرآنی ایجاد کرده است که باید پیش از استفاده از این روش ها، کارآمدی یا عدم کارآمدی آنها دربارة قرآن بررسی و تحلیل شود. در این مقاله، ابتدا عوامل و زمینه های نقادی کتاب مقدس به تصویر کشیده شده، سپس کاربست برخی روش های انتقادی برگرفته از کتاب مقدس در مورد قرآن، معرفی و تحلیل شده اند. بررسی ها نشان می دهد، متن قرآن کریم، بر خلاف کتاب مقدس، به نحو متواتر و از طریق قرائت و حفظ نسل ها نقل شده و متن آن، بی کم و کاست حفظ گردیده است. لذا نمی توان متن قرآن را همانند متن کتاب مقدس، به نقد کشید و دربارة متن آن، زیادت و نقصان ادعا کرد.

سال ها پیش، اکثریت مسیحیان بر این اعتقاد بوده اند که کتاب مقدس، کلمه به کلمه از جانب خدا وحی شده و هیچ خطایی در آن وجود ندارد، اما جالب است بدانیم که امروزه، اغلب محققان مسیحی مخالف این دیدگاه بوده و کتاب مقدس را، کتابی کاملاً صحیح و بی خطا نمی دانند. مشکل این جاست که اعتقاد مردمان مسیحی امروزی به روز نشده و هم چنان شبیه مسیحیان قرون وسطی، کتاب مقدس را کتابی بی خطا به حساب می آورند. علت این امر این است که نتایج تحقیقات محققان، در فضای دانشگاهی باقی مانده و وارد کلیساها نشده و بدین جهت، مسیحیان از واقعیت کتاب مقدس بی خبر مانده اند. از جمله علومی که بررسی وثوق کتاب مقدس می پردازد، دانشی به نام «نقد متنی» می باشد که ما در این نوشته براساس متدلوژی نقد متنی به بررسی اعتبار و صحت کتاب مقدس می پردازیم و شواهدی بر عدم وثاقت کتاب مقدس، ارائه خواهیم داد.