واژه ها

ایرانیان مقیم آسیای میانه اقوام متعددی راشامل می شوند که به دلیل موقعیت جغرافیایی سرزمین های آن حوزه و داد وستدهای جاده ابریشم‘ روابط گسترده ای با مردم خاور دوری داشته اند ‘ واز عهد اشکانیان تا دوره فرمانروایی ساسانیان ‘ گرایش به دیانت بودیسم در میان این اقوام ایرانی در حدی بوده که تعداد زیادی از آنها به عنوان مبلغین بودایی و عهده داران دیگر وظایف و مسئولیتهای مرتبط با تبلیغ وتدریس علوم دین بودا‘ از آسیای میانه به چین و سرزمین های آسیای جنوب شرقی رفتند ‘ و آئینی که درمحور فرهنگی و قومی شبه قاره هند در جنوب آسیا ظهور کرده بود ‘ از قرن دوم میلادی به بعد‘ به دلیل گرایش و ریاضت کشی و مطالعات و ترجمه های متداوم ایرانیان آسیای میانه ‘ بودیسمی در شاخه و کالبد ماهایانا و آمیخته به اعتقادات ایرانی شکل گرفته و این تأثیرات نقطه عطفی در تاریخ تحولات و توسعه این آئین در خاور دور بوده اند.

نخستین گام در تفسیر قرآن آگاهی از مفاد و مفهوم واژه های به کاررفته در آن است تا از آمیختن معنای واژه ها با یکدیگر و سطحی نگری در مقصود الهی جلوگیری شود. مجاهد بن جبر از جمله مفسران مشهور تابعی است که اساس تفسیر خود را بر شرح و توضیح واژگان بنا کرده است. اهمیت بررسی تفاسیر کهن زمانی آشکار می شود که بدانیم خاستگاه بسیاری از مباحث علوم قرآنی، کلامی و غیره تفاسیر کهن بوده است. واضح است طرح روشمند آراء مفسران تابعی همچون مجاهد که قریب به عصر نزول می زیسته اند، راه را برای فهم صحیح قرآن هموار می سازد. بدین ترتیب با تتبع در روایات تفسیری وی و قرائنی که در این باره مجاهد از آن بهره جسته است، می توان به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان از نگاه او دست یافت. این جستار که به شیوه توصیفی – تحلیلی به رشته تحریر درآمده است در ابتدا به مباحثی چون شرح لغات، وجوه و نظایر و کلمات دخیل پرداخته است چرا که بخشی از نکات تفسیری وی مربوط به ریشه یابی لغات است سپس بررسی قرائنی متصل به کلام مانند سیاق و اسباب النزول و قرائنی منفصل از کلام مانند استشهاد به قرآن، سخنان پیامبر (ص) و دیگر صحابه و بهره گیری از حوادث تاریخی و قرینه عقلی به بحث نهاده شده است.

با توجه به شرایط محیطی کشور ایران و همسایگی اش با کشورهایِ عربی یادگیری زبان عربی به منزله زبان دوم اهمیت فراوانی دارد. به این منظور، زبان عربی در دوره اول و دوم مقطع متوسطه آموزش داده می شود. این مقاله به مقایسه روش های تدریس در حفظ و یادسپاری واژه های عربی دانش آموزان پسر در دوره متوسطه اول شهرستان اهواز می پردازد. به منظور یادسپاری 200 واژه، پس از آموزش افراد در کلاس های مرسوم و آموزش تکمیلی در سه گروه مطالعاتی به سه روش تدریس مرسوم، بر اساس طرح تحقیق، فلش کارت های دیجیتالی و پویانمایی تهیه شد. طبق این مقایسه، 8 هفته پس از شروع آموزش ها، در پس آزمون، روش فلش کارت های دیجیتالی و پویانمایی با ضریب خطای 0/05 تفاوت معناداری با روش تدریس مرسوم داشتند. اما با گذشت 1۶ هفته از آموزش ها و در مرحله پیگیریْ روش به یادسپاریِ واژه ها با استفاده از پویانمایی فقط با ضریب خطای 0/01 تفاوت معناداری در مقایسه با روش تدریس مرسوم و فلش کارت های دیجیتال داشت. همچنین این روش با میانگین به یادسپاری بیش از 128 واژه موفق بوده است.