نظام اطلاعات بیمارستانی

کاربران نظام اطلاعات بیمارستانى افرادى هستند که در تمام ساعات کارى روزانه خود ازاین نظام استفاده، می کننند بنابراین نقاط ضعف و قوت نظام را به خوبى حسَ مى کنند. شناخت دیدگاه کاربران نسبت به عملکرد نظام بسیار مهم و در توسعه و تکامل نظام بسیار مؤثر مى باشد. این مطالعه با هدف بررسى دیدگاه کاربران نسبت به کیفیت نظام اطلاعات بیمارستانى انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردى است که به روش توصیفى - مقطعى انجام شد. براى انتخاب نمونه از روش نمونه گیرى در دسترس استفاده شد. داده هاى مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه اى پایا و روا، شامل سه بخش: تعامل کاربران با نظام، کیفیت نظام و کیفیت اطلاعات نظام جمع آورى گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفى و نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته ها: یافته هاى مطالعه ما نشان دادکه 5/67 درصد کاربران نسبت به کیفیت وظایف نظام اطلاعات بیمارستانى تا حدى راضى بودند. 5/57 درصد کاربران از عملکرد نظام و 2/53 درصد آنها نیز از کیفیت اطلاعات تا حدى راضى بودند. در مجموع اکثر کاربران (70 درصد) از نظام اطلاعات بیمارستانى تا حدى راضى بودند. نتیجه گیری: طبق یافته های این مطالعه از دیدگاه کاربران مشکلاتى در قسمت هاى مختلف نظام اطلاعات بیمارستانى مورد استفاده در مشهد وجود دارد که عبارتند از عدم تطبیق عملکرد، وظایف و کیفیت اطلاعات نظام با نیازهاى کاربران که مى تواند منجر به پایین بودن سطح رضایت کاربران از نظام اطلاعات بیمارستانى باشد. "

بهره گیری از مزایای منحصر به مدارک پزشکی کامپیوتری ، اگر مطابق نیازهای مدیران و کادر مدارک پزشکی باشد ، بسیاری از مشکلات نظام بهداشتی درمانی کشور را برطرف می کند. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی کاربردی از نوع توصیفى ست، که با هدف تعیین میزان انطباق نظام های اطلاعات بیمارستانی با نیازهاى کاربران بخش مدارک پزشکی انجام گرفته است. ابتدا طی مصاحبه ی پژوهشگر با کاربران بخش مدارک پزشکی ، نیازهای آنها در قسمت های (الزامات عمومی HIS، الزامات عمومی بخش مدارک پزشکی ، مدیریَت مدارک پزشکی ، پذیرش ، ترخیص ، آمار ، کدگذاری ، بایگانی و تکمیل پرونده) تعیین گردید؛ سپس با مشاهده ی مستقیم و پرسش ، ویژگیهای نظام های موجود استخراج شد و درصد انطباق نظام با نیازهای کاربران محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین کلی انطباق نظام ها با نیاز کاربران ، 54 درصد می باشد. نظام های مختلف در کدگذاری و بایگانی و تکمیل پرونده کمتراز نیمی از نیازهای کاربران را پاسخ داده اند و مدیریَت مدارک پزشکی و ترخیص بیشترین بهره را از این نظام ها داشته اند. همچنین نشان داده شد که اولویَت نیازهای کاربران تا حدود زیادی از سوی شرکت ها در نظر گرفته شده و بیشتر به اولویَت های مهم تر نیازهای آنها توجه شده است . نتیجه گیری: توجَه به عوامل انسانی ، تاثیر زیادی در موفقیت نظام های اطلاعاتی دارد ، به طوری که در نظامی که بیشترین انطباق را با نیازهای کاربران دارد ، مشارکت مستمرَ کاربران در توسعه نظام گزارش شده است. درمجموع لازم است ، شرکت های ارائه دهنده با حمایت مدیران به بهبود عملکرد نظام ها در این بخش توجه ویژه نمایند. "

بیمارستان شامل واحدهای مختلف سازمانی با انواع طرح های مختلف پردازش اطلاعات و انواع متفاوت کارکنان حرفه ای مراقبت سلامت می باشد که به ارتباطات متقابل بین واحدهای سازمانی و نیز ارتباط با خارج سازمان نیاز دارد. همچنین به دلیل منحصر به فرد بودن فرایند مراقبت از هر بیمار، سازمان های مراقبت سلامت با چالش های بسیاری در هماهنگی روبرو هستند و هنوز از فن آوری های مدیریت جریان کار در حوزه سلامت بهره مند نیستند. برای شناسایی چالش های موجود در حوزه سلامت لازم است فرایندهای سازمانی از فرایندهای درمانی تفکیک گردند. مدیریت فرایندهای سازمانی عبارت از شناسایی دقیق روال ها و مشخص نمودن ارتباط اطلاعاتی هر قسمت با قسمت دیگر است. در این راستا استفاده از الگوی مدیریت سیستم جریان کار WFMS یا Work Flow Management System مناسب ترین روش به نظر می رسد. مدیریت فرایندهای درمانی با استفاده از پزشکی مبتنی برشواهد Evidence-Based Medicine یا EBM و توسط راهنماها تحقق می یابد. با وجود ثبات و ایستایی الگوهای فرایندهای سازمانی، فرایند درمان بیمار به دانش پزشکی وابسته و این دانش به سرعت در حال تحول است. سیستم های اطلاعات مراقبت سلامت مثل سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی باید ضمن پشتیبانی از فرایندهای سازمانی و درمانی بیمار به طور جداگانه، یکپارچگی اطلاعات و وظایف را ایجاد کنند. به طور کلی هدف از به کارگیری IT (Information Technology) در فرایند بالینی تنها کنترل دوره مراقبت نیست، بلکه هدف کاهش بار کاری و بهبود سطوح تصمیم گیری است. در این مقاله ضمن بررسی فرایندهای بالینی و سازمانی موجود در سازمان مراقبت سلامت، نحوه مدیریت جریان کار به طور مجزا در این فرایندها مورد بررسی قرار گرفته است و ابزارهای فن آوری اطلاعات مناسب برای پشتیبانی از هر فرایند با ذکر مثالی ارایه شده است.

مقدمه: نظر به اهمیت نقش کاربران در موفقیت یا شکست یک سیستم اطلاعات بیمارستانی و همچنین سهم شرکت های نرم افزاری به عنوان عرضه کننده ی «خدمات سیستم های اطلاعاتی» نه فقط «فروشنده ی محصولات»، این مطالعه با هدف ارزیابی سیستم های اطلاعات بیمارستانی بر اساس نیازهای کاربران در ایران انجام شده است. روش بررسی: از طریق یک مطالعه ی توصیفی، 5 شرکت که بیشترین نقش را در عرضه ی نرم افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی در مراکز آموزشی درمانی داشتند، انتخاب شدند. نرم افزارهای HIS (Hospital Information System) با استفاده از چک لیست و از طریق مشاهده در 8 بیمارستان بر اساس معیارهای تعیین شده، مورد ارزیابی قرار گرفتند. چک لیست اولیه بر اساس نوشته جات و کاتالوگ/بروشور شرکت های عرضه کننده ی نرم افزار HIS تهیه شد و طبق دیدگاه کاربران و متخصصین، مورد ویرایش قرار گرفت. جهت تأمین پایایی چک لیست، مطالعه ی پایلوتی انجام شد تا نرم افزارهای HIS را مورد ارزیابی قرار دهد. جهت تعیین روایی چک لیست نیز از شیوه ی آزمون- بازآزمون استفاده شد. داده ها از طریق مشاهده ی مستقیم، مصاحبه با کاربر و مسؤول واحد IT بیمارستان جمع آوری شد و به وسیله ی آمار توصیفی و نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نرم افزار شرکت طراحان بوعلی با 67 درصد، بیشترین نیاز کاربران را برآورده نموده است. هر چند همین شرکت انتظارات کاربران را به صورت متناسب تأمین نمیکرد؛ مدارک پزشکی (5/74 درصد)، داروخانه (6/58 درصد)، آزمایشگاه (5/74 درصد)، پرستاری (3/23 درصد) و مالی (4/65 درصد). حداقل نیاز کاربران (29 درصد) توسط شرکت نرم افزار میکرو افزار قشم برآورده شده است. اگر چه بیشترین نیاز کاربران در بخش های داروخانه (6/58 درصد)، آزمایشگاه (69 درصد) و پرستاری (60 درصد) توسط همین شرکت تأمین شده است. نتیجه گیری: هیچ یک از نرم افزارهای مورد ارزیابی، نیاز کاربران را به طور کامل در کلیه ی بخش ها برآورده نمیکنند. شکست در برآوردن انتظارات کاربران در این سیستم ها را میتوان به مشارکت ضعیف کاربران در طراحی این سیستم ها نسبت داد؛ شاید بتوان اذعان داشت که طراحی سیستم های اطلاعاتی در کشورمان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. از این رو با توجه به اهمیت نقش کاربر در موفقیت سیستم اطلاعاتی، به کارگیری رویکرد های جامع جهت طراحی این سیستم ها بر اساس اهداف و فرایندهای سازمان و نیاز کاربر ضرورری به نظر میرسد.