استادان معارف اسلامی

هدف تحقیق حاضر، شناسایی و طبقه بندی راهکارهای اسلامیشدن دانشگاه ها بر اساس دیدگاه استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است. روش تحقیق علاوه بر مطالعه اسنادی، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل همه 40 نفر استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در نیم سال اول تحصیلی 89ـ88 میباشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ای حاوی تعداد 15 راهکار (مؤلفه)، در طیف پنج درجه ای لیکرت بود، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی استفاده گردید. یافته ها نشان داد از عملیترین راهکارها برای اسلامیشدن دانشگاه ها، به ترتیب اهمیت و اولویت میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: 1. به کارگیری مدیران متعهد، متدین و حساس به مبانی و ارزش های اسلامی در کوتاه مدت و بلندمدت؛ 2. تجدیدنظر بنیادین در ساختار نظام آموزشی و پژوهشی؛ 3. ترسیم شاخص های شفاف یک دانشگاه اسلامی؛ 4. بازسازی نظام فرهنگی حاکم بر دانشگاه ها با رویکرد ارزشی؛ 5. تقویت و تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه؛ 6. ارتقای سطح استقلال فکری و خودباوری علمی اندیشمندان و متخصصان؛ 7. گزینش دقیق و سازمان دهی شده اعضای هیأت علمی و استادان دانشگاه ها؛ 8. برنامه ریزی برای بومیسازی علوم انسانی.

هدف: هدف تحقیق، نشان دادن ضرورت تدوین طرحی جامع در قالب یک سند بالادستی برای دروس معارف اسلامی و توابع آن برای یک حرکت هدفدار بوده است. روش: این پژوهش، تحقیقی توصیفی- پیمایشی است که دیدگاه دانشجویان دکتری حرفه ای دانشگاه ع.پ. ارومیه را در رشته های دندان پزشکی، پزشکی و داروسازی در مورد استادان و دروس معارف اسلامی با تحلیلی بر آسیبهای مفروض بررسیده است. ﺟﺎمعه آﻣﺎری، داﻧﺸﺠﻮیﺎن علوم پایه ورودی 91 و 92 به تعداد 250 نفر و اﺑﺰار ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎمه محقق ساخته ﺑﻮد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ در چهار دسته از سؤالات به طور میانگین 795/0 برآورد شد. ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. یافته ها: دروس معارف اسلامی به شرط توجه به نیازهای علمی و اعتقادی دانشجویان و استفاده از استادانی آگاه و ماهر در حوزه علمیت و روش، از اهمیت بالایی برخوردارند. همچنین، تدوین منابع بالادستی برای هدایت منشورات درسی و کمک درسی و نیز ساماندهی آموزشهای ضمن خدمت، ضرورتی انکارناپذیر است. نتیجه گیری: مقاله در حوزه استاد، بیانگر ضرورت بازخوانی جایگاه استادان معارف برای حفظ نقش استادی در دانشگاه به دو اعتبار آموزش و تربیت پژوهش محور است. در حوزه محتوا، توجه به هماهنگی عرضی و طولی میان دروس، لزوم بازخوانی عناوین و سرفصل ها و داشتن خروجی قابل مشاهده و ارزیابی در میان مدت و ترتیب ارائه آنها در طول سنوات تحصیل است. در نهایت، یافته ها حاکی از ضرورت تدوین سند جامع تحول در دروس معارف است

هدف: هدف این پژوهش، واکاوی صلاحیتها و شایستگی های حرفه ای استادان دروس معارف اسلامی در سه بعد علمی، رفتاری و روشی بود. روش: این پژوهش به صورت کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت کنندگان در تحقیق، شامل همه دانشجویان دانشگاه کاشان بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، روایتها و تجارب 22 نفر از آنان با رعایت اصل اشباع نظری، جمع آوری، سازماندهی و تجزیه و تحلیل شد. ابزار جمع آوری اطلاعات نیز مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود که طی آن تلاش شد تجارب زیسته دانشجویان درباره صلاحیتهای حرفه ای استادان دروس معارف اسلامی مستندسازی شود. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز از روش کلایزی استفاده شد. یافته ها: استادان دروس معارف اسلامی از نظر ویژگی های رفتاری و اخلاقی در وضعیت خوب و مطلوبی قرار دارند. به لحاظ شایستگی های علمی یا تخصصی نیز اگرچه شرایط نسبتاً مناسبی وجود دارد، ولی لازم است واجد ظرفیتها و آمادگی های علمی بیشتری شوند. در نهایت به لحاظ روشی(روش تدریس) نیز با توجه به تنگناهای موجود، ضرورت جدّی وجود داردکه قابلیتهای خود را در زمینه به کارگیری شیوه های متنّوع تدریس ارتقا دهند. نتیجه گیری: افزایش اثربخشی دروس معارف اسلامی در تحقق اهداف خود، مستلزم رشد و ارتقای صلاحیتهای حرفه ای در سه بعد مذکور به ویژه ابعاد علمی و روش تدریس است.