راه کارها

هدف تحقیق حاضر، شناسایی و طبقه بندی راهکارهای اسلامیشدن دانشگاه ها بر اساس دیدگاه استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است. روش تحقیق علاوه بر مطالعه اسنادی، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل همه 40 نفر استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در نیم سال اول تحصیلی 89ـ88 میباشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ای حاوی تعداد 15 راهکار (مؤلفه)، در طیف پنج درجه ای لیکرت بود، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی استفاده گردید. یافته ها نشان داد از عملیترین راهکارها برای اسلامیشدن دانشگاه ها، به ترتیب اهمیت و اولویت میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: 1. به کارگیری مدیران متعهد، متدین و حساس به مبانی و ارزش های اسلامی در کوتاه مدت و بلندمدت؛ 2. تجدیدنظر بنیادین در ساختار نظام آموزشی و پژوهشی؛ 3. ترسیم شاخص های شفاف یک دانشگاه اسلامی؛ 4. بازسازی نظام فرهنگی حاکم بر دانشگاه ها با رویکرد ارزشی؛ 5. تقویت و تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه؛ 6. ارتقای سطح استقلال فکری و خودباوری علمی اندیشمندان و متخصصان؛ 7. گزینش دقیق و سازمان دهی شده اعضای هیأت علمی و استادان دانشگاه ها؛ 8. برنامه ریزی برای بومیسازی علوم انسانی.

هدف تحقیق، شناسایی عوامل بازدارنده مؤثر بر پژوهش های طلّاب و اولویت بندی راهکارهای برون رفت از آن، بر اساس دیدگاه طلبه های سطح چهار حوزه علمیه قم است. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی، جامعه آماری کل طلبه های سطح چهار، و نمونه آماری تعداد 50 نفر از آنان است که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 35 گویه با پایایی 91% برای شناسایی عوامل بازدارنده و 11 راهکار مطابق مقیاس آرایش رتبه ای با پایایی صوری متخصصان بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون خیدو (کای اسکور)، تحلیل واریانس یکراهه F و Z استفاده شد. یافته ها نشان داد که عوامل فرهنگی، سیاست گذاری نظام تحقیقاتی، عوامل فردی، اداری ـ ساختاری، و نحوه ارائه خدمات پژوهشی و انگیزشی به ترتیب در پژوهش های طلّاب نقش بازدارندگی دارند. دشواری دسترسی به استادان مجرب و متخصص برای راهنمایی و مشاوره طرح ها، وجود اشتغالات فکری مختلف برای امرار معاش، و آشنایی کم طلّاب با روش های تحقیق به ترتیب از مهم ترین بازدارنده های پژوهشی محسوب میشوند.

دربارة کارامدی مدیریت دولتی راه کارهای زیاد و متنوعی از سوی اندیشمندان مدیریت ارائه شده که به سبب متکی بودن بر برداشت تجربی، ناقص و گاه متضادند. این راه کارها، به سبب نقص، تناقض و نیز تفاوت فکری و فرهنگی دانشمندان آن، با مدیریت دولتی در سازمان های جامعة اسلامی سازگاری ندارد. ازاین رو، نوشتار حاضر با طرح این پرسش که راه کارهای کارامدی مدیریت دولتی با رویکرد اسلامی چیست، آیات قرآن کریم را به روش استنباطی مطالعه نموده و سپس برای تفسیر و بیان محتوای آنها از تفسیر گران سنگ المیزان بهره برده که حاصل آن دو دسته راه کار رفتاری و ساختاری برای دست یابی به کارامدی مدیریت دولتی است.

زبان های گوناگون نظام های همسانی ندارند و هر زبان خود عناصر واژگانی، ساختارهای دستوری، ترکیب ها و اصطلاحات ویژه ای دارد، از این رو، گاهی ناگزیر می شویم برخی از ساختارهای واژگانی و دستوری متن مبدأ را تغییر دهیم تا در زبان مقصد، فهمیدنی و آشنا باشند. یکی از اصول مهمی که در ترجمه متون داستانی بیان می شود، برابریابی های واژگانی، ساختاری و بافتاری دقیق و مناسب در برگرداندن پیام از زبان مبدأ به زبان مقصد است. بر این پایه برای آشناشدن با تغییراتی که در برابریابی از زبان مبدأ به زبان مقصد می توان وارد کرد، نخست برابریابی را در ترجمه داستان در سه سطح اشتراک، تغییر و انتقال مورد ارزیابی قرار می دهیم. در این پژوهش برآنیم تا با الهام گرفتن از این تغییرات و راه کارها بتوانیم شیوه های برابریابی را در ترجمه داستان های عربی به فارسی در سطح واژگان (واژه های خاص مردمی، کوچه وبازاری، غربی و واژگان با معنای متنی و ارتباطی)، ساختار (ادبی نویسی، سجع پردازی، ترجمه پیامی و ارزش پیامی ساختار زبان مبدأ) و بافتار (عناصر شبه زبانی، پیش تصورها و عوامل تأثیرگذار در معنا) مورد کندوکاو قرار دهیم. از این رو برای بررسی بر روی نمونه های ترجمه، از شماری از داستان های نجیب محفوظ نویسنده مصری چون «شهر العسل»، «زقاق المدق»، «تحت المظله»، «اللص و الکلاب» و «الشحاذ» بهره جستیم.

این پ ژوه ش، با هدف بررسی راه کارهای مؤثر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس از نظر دبیران دورة متوسطة شهر قم صورت پذیرفته است. روش پژوهش «توصیفی» از نوع پیمایشی و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعة آماری شامل دبیران دورة متوسطة شهر قم (2925 نفر) بوده که در سال 1393-1394 مشغول به تدریس بودند. ابزار اندازه گیری پرسش نامة محقق ساخته روا و پایا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی بررسی و تحلیل شد. ع م ده ت ری ن یافته های پ ژوه ش بیانگر آن است که: 1. از نظر دبیران، در میان راه کارهای چهارگانة مؤثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه کارهای آموزشی با میانگین 21/4 بیشترین، و راه کارهای پژوهشی با میانگین 2 کمترین تأثیر را دارند. 2. در بیشتر سؤالات بین نظرات پاسخ گویان از لحاظ عوامل جمعیت شناسی تفاوت معناداری در سطح 05/0 < p ملاحظه نمی شود.

هدف این تحقیق، شناسایى عوامل مؤثر بر توسعه معنویت و تحکیم ارزش هاى دینى دانش آموزان از دیدگاه دبیران، و روش تحقیق، توصیفى پیمایشى است. جامعه آمارى، دبیران مدارس راهنمایى ناحیه 2 آموزش و پرورش شهر قم و نمونه آمارى 60 نفر مى باشد که براساس جدول مورگان به شیوه تصادفى طبقه اى انتخاب شدند. ابزار گردآورى اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته حاوى 20 مؤلفه از نوع آرایش رتبه اى بود که پایایى آن مطابق آلفاى کرانباخ معادل 83 درصد تعیین گردید. تجزیه و تحلیل توصیفى و استنباطى اطلاعات مطابق آزمون Zتک گروهى و تحلیل واریانس یک راهه (F) نشان داد: 1. عوامل خانوادگى، آموزشگاهى و رسانه اى در توسعه معنویت و تحکیم ارزش هاى دینى و اعتقادات دانش آموزان تأثیر دارند. 2. میزان تأثیر عوامل خانوادگى، آموزشگاهى و رسانه اى در توسعه معنویت و ارزش هاى دینى دانش آموزان متفاوت است. 3. از دیدگاه دبیران، خانواده بیشتر از آموزشگاه و رسانه ها در توسعه معنویت و ارزش هاى دینى دانش آموزان تأثیر دارد. 4. از عوامل خانوادگى، میزان پایبندى پدر و مادر به انجام امور معنوى و شکل گیرى مناسب آموزه هاى دینى در دوران کودکى؛ از عوامل آموزشگاهى، تأثیر دوستان و همسالان و شخصیت معلمان؛ و از عوامل رسانه اى، توجه به فرهنگ خودى در برنامه ها و پخش سریال هاى دینى و تاریخى از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در توسعه و تحکیم ارزش هاى دینى شناخته شدند.

ابوزید بلخی حکیم، ادیب، فیلسوف، متکلم و اندیشمند مسلمان ایرانی است که در سده های سوم و چهارم هجری می زیست و برای اولین بار در کتاب «مصالح الابدان و الانفس» به بررسی موضوع بهداشت و سلامت روان در راستای بهداشت و سلامت جسم و تأثیرات متقابل آن ها بر یکدیگر پرداخته است. بلخی، در بیان اندیشه های خود در زمینه سلامت روان، متأثر ازآموزه های قرآنی وتعالیم دینی، سنت های حاکم بر نظام خلقت و هستی را به حکمت الهی و تدبیر امور عالم توسط خداوند نسبت داده است. وی به عنوان اولین روان شناس اسلامی، با استفاده از شیوه طب کل نگر و مکمل در به کارگیری رویکردهای روان درمانی، شناخت درمانی، روان شناسی فیزیولوژیک و تشخیص بیماری های روان تنی پیشگام بود. هدف از تدوین این مقاله با استفاده از روش اسنادی، شناسایی مفهوم، ماهیت، عوامل مؤثر و راه کارهای پیش گیری و مهار خشم از دیدگاه ابوزید بلخی است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ماهیت خشم از منظر این اندیشمند مسلمان شامل عارضه ای نفسانی است که از اندوه و غم نشأت گرفته است و با نگرانی و دلهره خاتمه می یابد. ابوزید بلخی، منشأ بیماری های عصبی و اختلالات روانی را در چهار نوع ناهنجاری هیجانی، شامل ترس و اضطراب، خشم و پرخاشگری، غمگینی (حزن) یا افسردگی، و وسواس طبقه بندی کرده و هم چنین عوامل برانگیزاننده و شیوه های پیش گیری و مهار خشم را به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم نموده است و در این خصوص راه کارهای مؤثری را در قالب شیوه های کنترل شناختی، عاطفی و رفتاری ارائه کرده است.

توسعه هر کشوری ریشه در کارآمدی نخبگان آن کشور دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نیازها، موانع، مشکلات و راهکارهای پیشنهادی نخبگان و برداشتن گامی در راستای مدیریت بهینه منابع انسانی نخبه است. رویکرد پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی است. جامعه پژوهش شامل همه نخبگانی است که در سطح بنیاد ملی نخبگان دارای پرونده بوده و شامل 14800 نفر می باشند. از روش نمونه گیری هدفمند از نوع تغییرات بیشینه استفاده شد و از گروه های نُه گانه نخبگان، درمجموع پنجاه وپنج نفر در گروه نمونه قرار گرفتند. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شد. یافته ها برای هر نُه گروه در سه بخش مجزای نیازها؛ موانع و مشکلات، و راهکارها با روش کدگذاری رنگی کوربین و استراس تجزیه وتحلیل شدند. مقوله های هر بخش، برحسب فراوانی هر مقوله که بیانگر اهمیت آن است، ارائه شده است. تعدادی از نیازها و مشکلات برای نُه گروه نخبگان عمومیّت داشته و توجه ویژه ای را می طلبند و شامل «اشتغال متناسب با توانمندی ها؛ تسهیل ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی، بوروکراسی اداری و توجیه نبودن دانشگاه ها و سایر مؤسسات و سازمان های مرتبط با امور نخبگان؛ مشکلات تسهیلات ارائه شده توسط بنیاد و بی توجهی به نخبگان حوزه علوم انسانی» می باشند.

کشور ایران، مانند اکثر کشورهای دارای ذخایر نفت و گاز، با وضع سیاست ها و قوانین مختلف به دنبال حداکثرسازی سهم داخل در قراردادهای بین المللی نفتی است؛ اما این سیاست ها همواره با چالش هایی در تدوین و پیاده سازی مواجه بوده اند که نتیجه آن تحقق نیافتن کامل هدف ارتقای سهم داخل در قراردادهای بین المللی است. در این نوشتار، به نقد و بررسی موانع و چالش های تدوین و پیاده سازی سیاست ها و قوانین و مقررات ارتقای سهم داخل پرداختیم و تلاش کردیم که راه کارهایی برای رفع موانع احصاءشده ارائه کنیم. پارادایم این پژوهش از نوع تفسیری است و ازمنظر هدف از دسته تحقیقات کاربردی است. رویکرد این پژوهش از نوع استقرایی است و از نوع کیفی و استراتژی داده بنیاد در نظر گرفته شده است. گردآوری داده ها ازطریق مطالعات کتاب خانه ای، تحلیل قوانین و اسناد بالادستی، و تحلیل مصاحبه های نیمه باز با شرکت های اکتشاف و تولید (E&P) نفتی، پیمان کاران و شرکت های خدمات نفتی (OSC,EPC)، و سازندگان تجهیزات صنعت نفت با تکیه بر مدل تحلیل مضمون به شناسایی چالش ها و راه کارهای مرتبط پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش مجموعه چالش ها را به سه دسته چالش های سیاست گذاری کلان و اجرایی، چالش های شرکتی، و چالش های قراردادها و مناقصات تقسیم می کند.

این پژوهش، با هدف بررسی راه کارهای مؤثر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس از نظر دانش آموزان پایه ی سوم دوره ی متوسطه ی دوم استان همدان صورت پذیرفته است. روش پژوهش «توصیفی» از نوع پیمایشی و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه ی آماری شامل دانش آموزان پایه ی سوم دوره ی متوسطه ی دوم استان همدان (35977) بوده که در سال تحصیلی 86-1385 مشغول به تحصیل بودند؛ با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 450 نفر از آنان به صورت نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه ی محقق ساخته روا و پایا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی بررسی و تحلیل شد. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که: 1. از نظر دانش آموزان، در میان راه کارهای تربیتی مؤثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه کار استفاده از آیات و روایات مربوط به ایثار و شهادت در کتب درسی با میانگین 11/4 بیشترین و راه کار به کارگیری آزادگان، جانبازان و خانواده های شهدا در کار تدریس در سطوح مختلف دبیرستان با میانگین 08/3 کمترین تأثیر را دارند. 2. در میان راه کارهای اجتماعی مؤثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راه کار تدارک اردوهای زیارتی و سیاحتی رایگان برای دانش آموزان و ایراد سخنرانی های مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت در این اردوها با میانگین 42/4 بیشترین و راه کار ارائه امتیازهای قانونی به کسانی که در زمینه فرهنگ ایثار و شهادت فعالیت می کنند با میانگین 3/3 کمترین تأثیر را دارند. به طورکلی می توان گفت که از دیدگاه دانش آموزان، راه کارهای تربیتی و اجتماعی نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس به میزان بیش از متوسط (زیاد) مؤثرند.

عدم مشاهده اثر اجتماعی و اقتصادی پژوهش های انجام شده در رفاه حال جامعه که حاکی از تولید صرف مقاله بدون توجه به اصالت مسئله موردمطالعه است، گواه متقنی بر گرفتاری فضای دانشگاهی کشور است که به ایجاد و تشدید پدیده ای تحت عنوان «فرم گرایی علمی» منتج شده است. فرم گرایی پدیده ای است که در رفتارهای اجتماعی و سایر عرصه های زندگی افراد نمود پیداکرده است، لذا نظام دانشگاهی و متعاقب آن عرصه های علمی تحت تأثیر این مسئله قرارگرفته اند و چنانچه این مسئله حل نشود تبعات جبران ناپذیری بر بدنه نظام دانشگاهی ایران و به تبع آن جامعه وارد خواهد کرد؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مرتبط با پدیده فرم گرایی علمی در نظام دانشگاهی ایران و راه کارهای برون رفت از آن بود. بر این اساس پژوهشگران از رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناسی برای بررسی این پدیده استفاده کردند. به همین منظور تعداد 13 نفر از صاحب نظران و سیاست گذاران دانشگاهی به عنوان خبرگان با استفاده از روش نمونه گیری ملاکی و با توجه به اشباع مضمونی استقرایی مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل مصاحبه ها نیز از روش تحلیل مضمون و برای بررسی اعتبار یافته های پژوهش از سه روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان در مصاحبه ها، بازبینی توسط همکاران و به هم تنیدگی استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که عوامل مرتبط با ظهور پدیده فرم گرایی علمی در ایران را می توان شامل: عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نهادی و راهکارهای برون رفت از این پدیده را می توان در سه راهکار اقتصادی، فرهنگی و نهادی برشمرد.  

هدف پژوهش حاضر، واکاوی تجارب زیسته ی نو معلمان از چالش های پیشروی خود در مدارس استان کردستان و ارائه راهکارهایی برای کاهش این چالش ها بود. رویکرد پژوهش توصیفی با پارادایم انتقادی بود و از رویکرد پدیدارشناسی و اسنادی - کتابخانه ای بهره برده شد. جامعه آماری، شامل تمام نو معلمان ابتدایی دارای سابقه یک تا پنج سال (1401-1396) در استان کردستان بود. نمونه گیری به صورت هدفمند بود که 21 نفر از نو معلمان ابتدایی تا رسیدن به درجه اشباع یافتگی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته ی محقق ساخته بود و از روش قیاسی - استقرایی و به کمک مراحل چهارگانه ون مانن تحلیل داده ها صورت گرفت. یافته ها نشان داد که چالش های پیش روی نو معلمان بیشتر حول محور آموزش، تعامل با دانش آموزان، کلاس های چندپایه، آموزش آنلاین، دوره های ضمن خدمت و محتوای درسی بود و طبیعتاً راهکارها نیز در این راستا و موارد برجسته ی دیگری از قبیل استفاده مؤثر از روش های تدریس فعّال، راهکارهای خلّاقانه در حیطه آموزشی – تربیتی، افزایش مطالعه مرتبط با حیطه شغلی، آموزش مهارت های زندگی و راهکارهای کلی که در رابطه با تعامل نو معلمان با والدین و ارتقای مهارت های خود در حوزه تحلیل محتوا و آموزش الکترونیکی است که با بهره گیری از آن ها می توان در حرفه خود مؤثر واقع شد؛ لذا می توان نتیجه گرفت که نو معلمان با سرمایه گذاری روی خود و آموزش های توسعه حرفه ای می توانند دانش و آگاهی و مهارت لازم را برای تبدیل شدن به معلّم حرفه ای را در خود تقویت کنند. همچنین به برنامه ریزان آموزشی توصیه می شود تا برنامه های مناسب تری جهت رفع چالش های نو معلمان طرّاحی و اجرا کنند.