اصول گرایی

دوگانه مفهومی خیر و حق از اساسی ترین موضوعات اندیشه سیاسی بوده چنانکه یکی از شالوده های مباحث نظری درباره دموکراسی خواهی و حکومت قانون است. تقدم و تاخر این دو مفهوم نسبت به یکدیگر نیز از موضوعات اختلافی بین فلاسفه سیاسی حتی مدرنی چون کانت و رالز بوده است. در این مقاله سعی شده تا هم نگاه غالب گفتمانهای جمهوری اسلامی به این دو مفهوم بررسی و تحلیل شود، و هم درصورت وجود یک یا هردو آنها در این گفتمانها ، تقدم و تاخر آنها نیز بررسی شود. لذا با مفروض گرفتن اهمیت این دو مفهوم در نگاه به امر سیاسی، در این مقاله تلاش می شود تا بیابیم : بازتاب این دوگانه در گفتمان های سیاسی مسلط در جمهوری اسلامی چگونه بوده است؟ آیا می توان ردّی از این دوگانه را در نظام معانی درون-گفتمانی و تقابل های میان-گفتمانی در حوزه سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران پیدا کرد؟ روش تحلیل این مقاله مبتنی بر نظریه گفتمان است . در چارچوب نظری نیز ضمن اشاره به مباحث مفهومی درباره دوگانه خیر و حق، تأکید بیشتر را بر نظریه عدالت به مثابه انصاف جان رالز گذاشته ایم که ضمن تلاش برای ارائه ترکیبی میان مقولات حق و خیر، تقدم منطقی را بر حق قرار می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد که دو گفتمان مسلط اصلاح طلبی/اصول گرایی و اسلاف گفتمانی آنها در دوره جمهوری اسلامی اساسا رویکردهایی خیرمحور دارند و معطوف به غایتی آرمانی بوده اند.

اهداف: خصوصی سازی آموزش یکی از موضوعات پرمناقشه ای که در سال های اخیر در کانون توجه سیاست گزاران بوده است. خصوصی سازی آموزش و پرورش علاوه بر کاهش فشار بر بودجه دولت، ایجاد بازار رقابتی و یاددهی و یادگیری به کارآیی بیشتر در استفاده از منابع است. هدف از این پژوهش تحلیل انتقادی گفتمان خصوصی سازی آموزش و پرورش ایران پس از انقلاب اسلامی دولت اصول گرایی و اصلاح طلب می باشد. روش مطالعه: تحقیق حاضر یک مطالعه کیفی است که با استفاده از روش تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف به توصیف، تفسیر و تبیین ماهیت و عناصر گفتمانی آموزش و پرورش در این دوره های تاریخی پرداخته است. یافته ها:  نشان داد در متون گفتمان اصلاح طلب، تأکید بر مشارکت مردم در آموزش و پرورش، شرایط بومی و توجه به اقلیت ها در عرصه تعلیم و تربیت و در متون گفتمان اصول گرایی تأکید بیشتری بر حمایت از مدارس غیردولتی، توجه به نیازهای محلی و منطقه ای، مشارکت گرایی، تمرکززدایی و شوراهای آموزش و پرورش است، مؤلفه هایی که در متون گفتمان رقیب نمود کمتری دارد هر گفتمان با طرد گفتمان پیشین و برجسته سازی و محوری نمودن نظرات و سیاست های مورد نظر، موجودیت خود را تحکیم و تثبیت نموده است. نتیجه گیری: گفتمان های بعد از انقلاب به همه مقوله ها و شاخصهای خصوصی سازی آموزش به صورت متوازن و متعادل نپرداخته اند. در غالب موارد، اسناد مورد بررسی از الگوی تک گفتمانی پیروی می کنند و علاقه ای به استفاده از عناصر گفتمان های رقیب ندارند.

در سال 1357 انقلاب اسلامی رخ داد که پیام آور تحولات بسیار و رسالت هایی در عرصه داخلی و بین المللی بود. یکی از رسالت های انقلاب نشئت گرفته از ماهیت جهان شمول اسلام، مسئله صدور انقلاب بود که از زمان انقلاب تا به امروز در الگوهای مختلفی پیگیری شده است. صدور انقلاب اسلامی از اهمّ اهداف و آرمان های گفتمان انقلاب اسلامی ایران بوده و در خرده گفتمان های اصول گرایی و اصلاح طلبی با ابزار و روش های متنوع و مختلف پیگیری شده است. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با بهره گیری از داده های کتابخانه ای و اینترنتی به دنبال یک تحلیل مقایسه ای از نحوه پیگیری اصل صدور انقلاب در خرده گفتمان های اصول گرایی و اصلاح طلبی و فرجام این پیگیری با به کارگیری نظریه گفتمان است. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که در دوران بعد از انقلاب در دولت های اصولگرا و ارزشی، صدور انقلاب با شدت بیشتر و گاه به صورت قهرآمیز و در چارچوب حکومت اسلامی پیگیری شده اما در دولت های اصلاح طلب و اعتدالی با شدت کمتر و مسالمت جویانه و در چارچوب حکومت توسعه یافته به انجام رسیده است. هدف نوشتار حاضر واکاوی نقطه ضعف ها و ارائه داده ها و نتایج مناسبی به منظور کمک به پیگیری اصولی تر، منطقی تر و خردمندانه تر اصل صدور انقلاب در نظام جمهوری اسلامی با توجه به رهنمودهای امام خمینی و مقام معظم رهبری است.