حسابداری و بودجه ریزی بخش عمومی

در نظام مالی و نظام بودجه بندی دولتی، با توجه به منابع محدود مالی همواره بحث تخصیص بهینه منابع اهمیت دارد. به عبارتی در نظام مالی و بودجه ریزی همواره با این دغدغه و مسئله، دولت ها رو به رو هستند که؛ بر چه اساس و مبنایی منابع مالی محدود را به کدام جز نظام مالی و طبقه بودجه بندی تخصیص دهند تا مطلوبیت بهینه حاصل شود؟ بهینگی و مطلوبیت سیستم مالی و نظام بودجه بندی مناسب در گروی ایجاد ساز و کارهای مشخص در پاسخ به این مسئله و دغدغه است. در همین راستا؛ در تحقیق حاضر محقق عوامل مؤثر بر بهبود ساختار تخصیص منابع در نظام مالی دولتی را در بودجه ی سال 1401 شناسایی و اولویت بندی نمود و نحوه ی گردآوری داده ها به صورت مطالعات کتابخانه ای است. محقق با استفاده از روش کیفی و انجام مصاحبه با 30 نفر از خبرگان علمی و عملی در حوزه تخصیص منابع و بودجه در کشور به شناسایی 69 عامل منجر شد که از این 69 عامل، 42 عامل توسط خبرگان تایید شدند و سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس و تکنیک ساو عوامل را اولویت بندی نمود. نتایج تحقیق نشان داد که 42 عامل فرعی در سه بُعد شامل ابعاد الزام آور، بسترساز و تسهیل گر رتبه بندی شدند و در انتها پیشنهاداتی در راستای بهبود وضعیت نظام مالی دولتی به سازمان های ذی نقش ارائه گردید.

هدف این پژوهش، تبیین روش های بهبود مدیریت مالی عمومی است. نظام های مدیریت مالی عمومی در سراسر جهان با هدف اتخاذ سیاست های مالی معقول و ممکن، تنظیم بودجه های الزام آور و منطبق بر سیاست ها، کارآیی در جریان های مالی هزینه ای و درآمدی و نیز اصلاح روند ثبت اطلاعات و افزایش پاسخ گویی سیاست گذاران، به کار گرفته شده است. از این رو سیستمهای مدیریت مالی عمومی با عملکرد مناسب برای همه کشورها حیاتی است، و برای اجرای سیاستها در همه بخش ها به طور موثر و کارآمد مورد نیاز هستند. اخیرا\" در ایران پیشنهادهای مختلفی در خصوص اصلاح نظام مدیریت مالی عمومی، ساختار و نظام بودجهریزی، نظام حسابداری و حسابرسی و اصلاح نظام عملکرد ارائه شده است. این پژوهش ضمن تبیین روش های بهبود مدیریت مالی عمومی رویکردهای بهبود آن را معرفی می کند. از این رو بهبود مدیریت مالی عمومی تحت تاثیر رهبری قوی، تعهد و حرکت بلندمدت، مشارکت موثر و مدیریت قوی قرار می گیرد.

اجرای بودجه ریزی عملیاتی کم و بیش در بخش دولتی و شرکت های بزرگ در حال انجام می باشد. حال این پژوهش در تلاش است با اولویت بندی عوامل موثر بر بودجه ریزی عملیاتی بتواند این نظام را در بخش خصوصی و صنعتی نیز به مرحله عمل برساند. پژوهش حاضر رویکردی کیفی دارد و از نظر هدف کاربردی از نوع علمی- توصیفی می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع نمونه گیری هدفمند بوده و داده ها از طریق مصاحبه و با کمک نرم افزارMAXQDA جمع آوری و کدگذاری شد و سپس با استفاده از روش AHP اولویت بندی گردیده است. جامعه آماری پژوهش را متخصصان حوزه بودجه ریزی و مدیران مالی شرکت و اساتید تشکیل می دهد که به صورت تمام شمار از تمامی مدیران و مشاوران سطح بالایی شرکت بنیان دیزل در جهت شناسایی و اولویت بندی استفاده شده است و همچنین با توجه به این که داده های مورد نیاز برای انجام پژوهش از کلیه مقالات با موضوع بودجه ریزی عملیاتی جمع آوری شده است؛ لذا تمامی مقالات مرتبط با موضوع فوق به عنوان جامعه آماری تعیین و معرفی گردیده است. معیارها به ترتیب اولویت عبارتند از: عامل فردی و انسانی، رفتاری، توانایی، اختیار، پذیرش، محیطی، سازمانی و مدیریتی و ساختاری.