مطالعات دین پژوهی

نوشتار حاضر با موضوع «حیا و عفت زنان و نقش آن در منتظر پروری» به تبیین جایگاه عفاف و حیا در قرآن پرداخته و جلوه  های گوناگون حیا و عفت در سه حوزه خودسازی، دگرسازی و زمینه  سازی را مورد بحث قرار داده تا جایگاه منتظر را در این سه حوزه تحلیل کرده و به این وسیله یکی از راه  های حرکت به سوی جامعه مهدویت تبیین شود. به طور یقین نیروی درونی عفت و حیا که قرین با تقوای الهی است، عامل بسیار مهم و بزرگی است که در پرتو آن افراد منتظر تربیت یافته و جامعه را برای پذیرش حکومت آخرین ذخیره الهی آماده می  کند.

زینب کبری(س) پس از مادرشان فاطمه زهرا(س) برترین و فرهیخته  ترین بانوی خاندان رسالت و ولایت است. ایشان دارای گرامی  ترین نسب، پاک  ترین عواطف، بارزترین نمونه عفت و عصمت و بالاترین  فصاحت و بلاغت بوده و والاترین الگوی بانوان با فضیلت در جهان آفرینشند و ویژگی  های الگویی وجود ایشان در تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی تبلور یافته است. این مقاله بر آن است تا حضور حضرت زینب(س) را در بعد اجتماعی مورد توجه قرار داده و اقدامات ایشان را در عرصه جامعه به دو صورت تثبیت و تحکیم بنیان نهادهای اجتماعی بررسی کند.

مسئله هدایت انسان  ها و قرار گرفتن بشر در مسیر صحیح زندگی در منظومه فکری اسلام اهمیت بسیاری دارد. ایده اصلی این نوشتار تحلیل و بررسی آیه ای است که از وجود علامات و نشانه هایی برای هدایت انسان  ها خبر می دهد. اگرچه کلام بیشتر مفسران با تکیه بر سیاق آیات معنای ظاهری را می نمایاند، روایاتی از معصومین ذیل آیه وجود دارد که تفسیری متفاوت از «علامات» و «النجم» ارائه می دهد. تفسیری که با نگاهی تأویلی به آیه، مصداق باطنی دو واژه فوق را پیامبر؟ص؟ و ائمه بعد از ایشان معرفی می کنند، برداشتی باطنی که با معنای ظاهری آیه هماهنگ است؛ چه آنکه همانند سایر علامات طبیعی و مادی، معصومین؟عهم؟ راهنما و هادی انسان به سوی مقصد و کمال نهایی است. یکی از آیاتی که می توان در راستای اثبات نقش هدایتگری ائمه؟عهم؟ از آن استفاده کرد آیه شریفه «وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ» است.

اسرائیلیات از زمینه  های انحراف در برخی از عقاید مسلمانان به ویژه درباره تاریخ زندگی پیامبران الهی است. زندگی اقوام یهودی در میان اعراب و نفوذ فرهنگی در میان آنها، ایجاز و گزیده  گویی قرآن کریم در گزارش  های تاریخی، ممنوعیت نقل و نگارش حدیث، مسلمان شدن بسیاری از علمای یهود و نصارا، سهل  انگاری علمای مسلمان در نقل و بررسی احادیث و... باعث ورود اسرائیلیات به تاریخ و برخی تفاسیر و روایات شده که متأسفانه اثر آن تا به امروز در جوامع اسلامی دیده می  شود. تأثیر اسرائیلیات بر جایگاه زن در جامعه اسلامی و پیدایش فرقه  هایی مانند وهابیت که تحت تأثیر بشروار انگاری خداوند در کتاب مقدس قرار گرفته  اند از نمونه  های تأثیر اسرائیلیات بر جامعه اسلامی است.

آنچه از نظر فقه و فقها مهم است احراز مرگ و پایان عمر است تا احکام میت بر شخص جاری شود.  ازاین  رو، فقها برای احراز پایان عمر شخص متوفای مغزی نیاز به تشخیص کارشناس و خبره دارند. مرگ مغزی از نظر پزشکان با علائم بالینی از جمله اغمای کامل، عدم پاسخ به عوامل تحریک  کننده، بی حرکتی و... همراه است. بعد از پژوهش های و بررسی  های متعدد و قابل اعتماد، مشخص شده است که بیش از هشتاد و پنج درصد از مبتلایان به مرگ مغزی در عرض دو هفته دچار ایست قلبی شده و از بین می  روند. نظر فقها در ارتباط با اهدای عضو بیماران مرگ مغزی متفاوت است. گروهی که مخالف اهدای عضو هستند به ادله ای مانند حرمت برداشتن عضو از میت، هتک حرمت میت مسلمان، عدم جواز تأخیر دفن و حرمت مثله کردن، استناد می کنند. ادله موافقان پیوند اعضا عبارتند از: روایات، حکومت عناوین ثانویه بر ادله عناوین اولیه، قاعده تزاحم. مثله کردن که به معنای بریدن اعضای بدن به قصد عبرت گرفتن دیگران است به هیچ وجه قابل مقایسه با اهدای اعضای مرگ مغزی که زندگی دیگری را نجات می  دهد، نیست.