مدل سازی اقتصادی

اتخاذ بهترین شیوه اعمال سیاست پولی همواره مورد توجه اقتصاددانان و مقامات پولی بوده است. جدیدترین چارچوب سیاست پولی موسوم به چارچوب هدف گذاری تورم پولی به یک نرخ عددی یا دامنه ای تورم لنگر می باشد. به لحاظ نظری اتخاذ این چارچوب مستلزم وجود شرایطی (به عنوان پیش شرط) از جهت نهادی و فنی می باشد. هدف این مقاله بررسی میزان آمادگی اقتصاد ایران برای پذیرش این چارچوب سیاستگذاری از نقطه نظر شرایط نهادی است. پیش شرط های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: درجه اعتبار بانک مرکزی؛ استقلال بانک مرکزی؛ سلطه مالی؛ توسعه مالی و تعهد به یک هدف واحد. نتایج نشان می دهد که از نقطه نظر شرایط نهادی (پیش شرط ها) کاستی های جدی ولی قابل رفع در اقتصاد ایران وجود دارد که موید مهیا نبودن کشور برای اتخاذ هدف گذاری تورم است. اما نکته حایز اهمیت و مورد تاکید در این مقاله این است که پذیرش این چارچوب خود می تواند زمینه ساز اهتمام جدی برای اصلاحات نهادی و فنی لازم برای اعمال هر نوع رژیم سیاست پولی از جمله هدف گذاری تورم باشد.

خشکسالی بعنوان یکی از پدیده های طبیعی متناوب منطقه ای، نامطمئن و غیرقابل پیش بینی، با ایجاد کمبود آب در هوا و خاک بر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی منطقه، در نتیجه کاهش تولیدات کشاورزی و غذایی، با ایجاد قحطی؛ بر نیروگاههای برآبی هر منطقه آسیب های جبران ناپذیری را وارد می کند. این مقاله تلاش می کند تا با استفاده از اقتصاد آب و توازن آبی، ایستگاه سینوپتیک فیروزکوه طی دوره 15 ساله با برآورد تعداد دفعات وقوع خشکسالی، شدت آنها را نیز اندازه گیری کند. با بکارگیری روش بودجه آبی در منطقه مشخص شده است که فیروزکوه بطور متوسط در هر 5 سال مواجه با یک پدیده خشکسالی حاد گردیده و یا احتمال وقوع این پدیده در این منطقه 0.2 می باشد و لازم است کشاورزان و یا زارعین منطقه با توجه به وقوع این پدیده بگونه ای برنامه ریزی کنند که از آسیب پذیری بیشتر محصولشان جلوگیری شود. این منطقه در سال 88-1387 مواجه با خشکسالی حاد گردیده ولو آنکه پیش بینی می شود که در اواخر سال 1388 از شدت وقوع این پدیده کاسته شده و با یک خشکسالی ملایم روبرو شود.

خشکسالی بعنوان یکی از پدیده های طبیعی متناوب منطقه ای، نامطمئن و غیرقابل پیش بینی، با ایجاد کمبود آب در هوا و خاک بر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی منطقه، در نتیجه کاهش تولیدات کشاورزی و غذایی، با ایجاد قحطی؛ بر نیروگاههای برآبی هر منطقه آسیب های جبران ناپذیری را وارد می کند. این مقاله تلاش می کند تا با استفاده از اقتصاد آب و توازن آبی، ایستگاه سینوپتیک فیروزکوه طی دوره 15 ساله با برآورد تعداد دفعات وقوع خشکسالی، شدت آنها را نیز اندازه گیری کند. با بکارگیری روش بودجه آبی در منطقه مشخص شده است که فیروزکوه بطور متوسط در هر 5 سال مواجه با یک پدیده خشکسالی حاد گردیده و یا احتمال وقوع این پدیده در این منطقه 0.2 می باشد و لازم است کشاورزان و یا زارعین منطقه با توجه به وقوع این پدیده بگونه ای برنامه ریزی کنند که از آسیب پذیری بیشتر محصولشان جلوگیری شود. این منطقه در سال 88-1387 مواجه با خشکسالی حاد گردیده ولو آنکه پیش بینی می شود که در اواخر سال 1388 از شدت وقوع این پدیده کاسته شده و با یک خشکسالی ملایم روبرو شود.

هدف این مقاله بررسی رفتار مصرفی مناطق شهری استان زنجان با استفاده از تابع تقاضای تقریبا ایده آل در دوره زمانی 86-1361 می باشد. نتایج نشان می دهد میزان مطلق کششهای خود قمیتی برای «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات»، «پوشاک و کفش» و «سایر کالاها و خدمات» کمتر از واحد می باشد به عبارت دیگر این گروه از کالاها کالاهای کم کشش هستند. همچنین با توجه به اینکه کشش های قیمتی متقاطع غیر صفر می باشند، و در اغلب موارد میزان آنها از لحاظ قدر مطلق کوچکتر از یک می باشد. به عبارت دیگر مصرف کنندگان در بیشتر موارد با تغییر قیمت یک گروه تقاضای گروههای دیگر را تغییر آنچنانی نخواهند داد. همچنین نتایج نشان داد که علامت کشش درآمدی کلیه گروههای کالایی مثبت می باشد.

این مقاله به بررسی رفتار مصرف کنندگان مناطق شهری و روستایی استان کردستان و کل کشور با استفاده از تابع تقاضای سیستم مخارج خطی و روش سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط (SUR) در دوره زمانی 86-1369 پرداخته است. نتایج نشان می دهد بیشترین میل نهایی به مخارج فرا معیشتی در مناطق شهری و روستایی استان کردستان و مناطق روستایی کشور مربوط به گروه خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات و در مناطق شهری کشور مربوط به گروه سایر می باشد. همچنین مجموع حداقل معاش برای مناطق شهری و روستایی استان کمتر از مناطق شهری و روستایی کشور است.

مقاله حاضر به بررسی تاثیر آزادسازی تجارت خدمات مالی بر توسعه مالی کشورهای ملحق شده به سازمان جهانی تجارت (WTO) در دوره زمانی 2006-1985 می پردازد. بر اساس الگوهای اقتصاد سنجی پانل دیتای پویا و با استفاده از روش تخمین زن گشتاور تعمیم یافته (GMM)، یافته ها دلالت بر تاثیر منفی آزادسازی و توسعه تجارت خدمات مالی بر توسعه مالی کشورهای مزبور دارد. از این رو در کشورهای عضو این سازمان سیاست آزادسازی و توسعه تجارت خدمات مالی به منظور افزایش کارایی و توانایی رقابت پذیری این بخش مهم اقتصادی توصیه نمی گردد و آنها بهتر است تا قبل از اعمال سیاست های آزادسازی تجاری این بخش و از جمله الحاق کامل به سازمان جهانی تجارت، اقدامات لازم را برای بهبود و توسعه بخش مالی اعمال نمایند. همچنین با توجه به تجارب کشورهای مذکور چنین استنباط می گردد که در فرایند مذاکرات الحاق به سازمان جهانی تجارت کشورهای متقاضی بایستی تا حد امکان از قبول تعهد در آزادسازی زیربخش های خدمات مالی اجتناب نمایند.

مطالعات نسبتا زیادی در خصوص ارتباط بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و آلاینده های زیست محیطی در کشورهای توسعه یافته انجام شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر کیفیت زیست محیطی میزان خروج گاز گلخانه ای دی اکسید کربن در شش کشور در حال توسعه مالزی، تایلند، اندونزی، سنگاپور، فیلیپین و ایران طی سالهای 2005-1975 با استفاده از رهیافت هم جمعی می باشد. نتایج نشان می دهد سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر مثبت و معنی دار بر آلاینده دی اکسید کربن در همه کشورهای مورد بررسی، جز سنگاپور داشته در بلند مدت و کوتاه مدت است.

در این مقاله مزیت نسبی تولید سیمان با استفاده از سه شاخص هزینه منابع داخلی، منفعت خالص اجتماعی و نسبت هزینه به منفعت اجتماعی طی سالهای 1385-1381 بررسی شده است. علاوه بر این حساسیت شاخص هزینه منابع داخلی نسبت به قیمت جهانی نیز ارزیابی شده است. نتایج نشان می دهد که این کارخانه طبق نتایج هر سه شاخص مذکور، واجد مزیت نسبی بوده و هزینه منابع داخلی نسبت به کاهش قیمت جهانی سیمان با کشش و نسبت به افزایش قیمت جهانی سیمان بی کشش است

شاید نرم افزارهای محاوره ای اقتصادسنجی در برخی امور نیاز محققان اقتصادی را برآورده سازند ولی این نرم افزارها با تمامی امکاناتشان در مواردی نمیتوانند برای تخمین و پیش بینی الگوهای اقتصادسنجی نمی توانند بطور ایده آل عمل نمایند، این سبب شده تا نیاز به زبان و محیط های برنامه نویسی و بکارگیری آنها در پژوهشهای اقتصادی روز به روز با اهمیت تر گردد. امروزه نرم افزار R در بین محققان اقتصادی دنیا که بدنبال استفاده از یک نرم افزار با قابلیتهای برنامه نویسی هستند، از جایگاه خاصی برخوردار است. دلایل این امر تواناییهای بالای این نرم افزار است که سبب شده مورد اقبال محققان قرار گیرد. هدف این مقاله معرفی کردن بخشی از این تواناییها برای محققان و دانشجویان کشور است که در مطالعات خود با برخی محدودیتهای محاسباتی نرم افزارهای محاوره ای مواجه اند. یکی از ویژگیهای قابل توجه نرم افزار R رایگان بودن آنست، ولی این تنها ویژگی R نیست. در این مقاله سعی شده با ارایه مثالهایی گوشه ای از تواناییهای این نرم افزار در حوزه اقتصادسنجی و تحلیل سریهای زمانی نشان داده شود.