حصون

سـکـولاریـزم یـا نـظـریـه ى جـدایـى دیـن از سـیـاسـت ، حاصل تحولات مذهبى ، علمى و اجتماعى است که پس از رنسانس در جوامع غربى به وقوع پـیـوسـت و نـوعـى خـودبـاورى و خـودبـسـندگى کاذب را به ارمغان آورد؛ این نظریه در طول یکى دو سده اخیر استحکام یافت و امروزه از نگاه طرفدارانش تنها نظریه اى است که مـى تـوانـد نـیـازهـاى انـسـان و جـامـعـه را در ابـعـاد گـونـاگـون تـاءمـیـن نـمـایـد. شـکـل گـیـرى نظام مقدس جمهورى اسلامى در ایران ، نظریه ى حکومت دینى را مطرح کرد. تـوفیقات روزافزون این نظام نوبنیاد در اداره جامعه با همه ى کارشکنى ها و محدودیت ها و مـوانـعـى کـه مـخـالفـان دربـاره آن اعمال مى کردند، بر روى باور نادرست طرفداران سـکولاریزم خط بطلان کشید. از این رو مخالفان با تمام وجود با این نظام مخالفت کرده انـد و بـه جـعل فرصت هایى مبادرت جسته اند که در غرب سکولاریزم را به ارمغان آورد. از نظر این نوشتار، نارسایى تعالیم کتاب مقدس و به چالش کشیده شدن حجیت و قدسیت آن توسط خود اهل کتاب که در قرن هفدهم آغاز شد و به شدت تداوم یافت و جنگ هاى خونین و طـولانـى فـرقـه اى کـه بـه نـام دیـن در جـوامـع مـسیحى به وقوع پیوست ، مهم ترین علل شکل گیرى سکولاریزم بوده است . پس از پیروزى انقلاب اسلامى ، سکولارها همواره کـوشـیده اند چنین عوامل و اسبابى را به طور تصنعى در جوامع و کشورهاى اسلامى ایجاد کـنـنـد تـا مـسلمانان خود به این نتیجه برسند که حکومت دینى نه تنها کارآمد نیست بلکه سبب رکود و انزوا است .

نـوشـتـار حـاضر بخشى از مقاله جنگ در ((الموسوعة العسکریة )) دایرة المعارف نظامى ـ اسـت کـه به ریاست سرهنگ هیثم الایوبى و به وسیله شمار بسیارى از پژوهشگران علوم نظامى به رشته تحریر در آمده است .

سـازمـانها و مؤ سساتى که ناگزیر از رقابت و تلاش براى بقا در محیطهاى به شدت مـتـلاطـم ، بـى ثـبـات و در حـال تـغـیـیـر و تـحـول انـد، بـراى رویـارویـى بـا عوامل و رخدادهاى محیطى تاءثیرگذار بر فعالیت هاى خود، با دو رویکرد و مکتب مدیریتى عمده مواجه اند: یـکـى مـکـتـب توصیفى انطباقى که برخوردى انفعالى و اقتضایى با این تحولات دارد و دیـگـرى مـکـتـب پـیـش تـدبـیـرى کـه بـرخـوردى فـعـال بـا عوامل محیطى را تجویز مى کند. روش تحلیل راهبردى (swot) به توصیه مکتب پیش تدبیرى و براى شناسایى و تدوین راهـبـردهـاى بـهـیـنـه بـراى سـازمـانـهـا بـه کـار مـى رود. کـه حـاصل آن چهار دسته راهبرد مى باشد: راهبردهاى قوت ـ فرصت ، ضعف ـ فرصت ، قوت ـ تهدید و ضعف ـ تهدید. در ایـن مـکـاتـب ، راهـبـرد عـبـارت اسـت از فـرآیـنـد تـصـمـیـم گـیـرى کـه طـى آن عـوامـل درونـى سـازمـان (ضـعف ها و قوت ها) با عوامل بیرونى (فرصت ها و تهدیدها) به گـونـه اى بـا یـکـدیگر مرتبط مى شوند که ارزش هر یک از آنها در تحقق اهداف سازمان به خوبى مشخص مى گردد.

طـرح مـوضـوع ((خطر ناتوى فرهنگى )) در سخنان رهبر معظم انقلاب در سفر به استان سـمـنـان ، و در پـى سـخـنان صدراعظم آلمان در این رابطه ، هشدارى است در زمینه تغییر اسـتـراتـژى مـهم استکبار جهانى به سرکردگى آمریکا در تغییر عملکرد ناتو از نظامى بـه فـرهـنـگـى در تـقـابـل بـا خـیـزش و حـرکـت بـالنده اسلامى و دین گرایى در منطقه خـاورمـیـانـه ؛ تهدیدى که به مراتب گسترده تر و خطرناک تر از کارکرد نظامى است و قلمرو آن مجموعه جغرافیایى جهان اسلام مى باشد. حـسـاسیت موضوع و عمق و گستره آن ایجاب مى کند ابعاد ناتوى فرهنگى و تفاوت آن با کـارکـرد نـظـامـى و رسـالت جـمـهـورى اسـلامـى و دسـتـگـاه هـاى مـسـئول در تـقابل با این حرکت ، مورد واکاوى و بررسى قرار گیرد. مقاله پیش رو در حد مـقـدورات عـهـده دار بـررسـى و ارزیـابى این موضوع مى باشد، امید است بتواند برخى زوایاى این حرکت را بازگوید.

بـى تـردیـد مـنـابـع انـسـانى بزرگ ترین سرمایه در مدیریت محسوب مى شود، منابع انـسـانـى را هرگز نباید با امکانات فیزیکى یا تکنولوژیکى مقایسه نمود، همه کسانى کـه در عـرصـه مـدیـریـت مـوفـق بـوده انـد، نـسـبـت بـه نـقـش ‍ و جـایـگـاه بـى بـدیـل مـنـابـع انـسـانـى در مدیریت توجه کامل داشته براى شاءن و منزلت انسان اهمیت و احترام ویژه قائل بوده اند. ضرورت حضور مدیریت در جمیع عرصه هاى فعالیت انسانى از یک سو، و پیچیدگى هاى حاکم برقاعده مندیهاى روابط انسانى از سوى دیگر، موضوع روابط انسانى در مدیریت را بـرجـسـته و داراى اهمیت به سزایى کرده است . نوشتار حاضر با تمرکز بر روابط انـسـانـى در مـدیـریـت کـوشـیده است ابعاد مختلف این موضوع را به اختصار شرح و بیان نماید.

بـرانـدازى نرم در اصطلاح به معناى ((اجراى برنامه اى حساب شده ، مسالمت آمیز و دراز مدت براى نفوذ در ارکان سیاسى یک نظام )) است که به منظور تغییر سیستم سیاسى یک کـشـور و یـا ایـجـاد تـغـیـیـر و تـحـول اساسى در ارزش هاى اساسى حاکم بر مدیران آن صورت مى گیرد. آمریکا در سال هاى اخیر از این روش براى براندازى رژیم هاى مخالف خـود بـارهـا اسـتـفـاده کـرده است . تضعیف رهبرى ، تفرقه اندازى و نبرد رسانه اى از مهم ترین فعالیت ها در براندازى نرم است و تقویت اتحاد خودى ها و تضعیف اتحاد مخالفان نـظـام اسـلامـى ، جـدیـت در نـظـارت ، تاءیید صلاحیت ، حفاظت اطلاعات و حراست ها، تقویت دروس عـقـیـدتـى ، سـیـاسـى (بـا تاءکید بر درس اخلاق )، زیر نظر گرفتن رفتارهاى مـخـالفـان نـظام و خنثى سازى سریع شایعات دشمن ، افزایش آگاهى هاى مردم و تقویت روحـیـه امـیـد و پـایـدارى در بـیـن آنان ، اطاعت از رهبرى و همراهى با روحانیت متعهد در خط رهبرى و تلاش براى جذب مجدد کسانى که از نظام اسلامى کدورت پیدا کرده اند، از جمله فـعـالیـت هـاى مـقـابـله با آن است . تعریف مفاهیم ، تاریخچه ، راهکارهاى براندازى نرم ، مـراحـل ، الزامـات و خـصوصیات براندازى نرم و چگونگى مقابله با آن مباحثى است که در این مقاله مطرح مى شوند.

مـعـنـویـت ، بـرآیـنـد مـجـمـوعـه اعـمـال و عـبـادات بـا مـنـشـاء اعـتـقـاد بـه خـدا و توکل و توسل بر او و اطاعت از اوامر و پرهیز از نواهى حق تعالى است . این احساس عمیق ، شورانگیز، عاشقانه و برانگیزاننده است که ارمغان هایى چون فداکارى ، ایثار، تلاش ، پـایـمـردى ، مـجـاهـدت و شـهادت طلبى در راه خدا و سعادت دیگر انسانها را به همراه مى آورد. مـلت بـزرگ ایـران در دوران هـاى گـونـاگـون هـمـانـنـد انـقـلاب اسـلامـى و هـشـت سـال دفـاع مـقـدس به پشتوانه این عنصر ارزشمند حماسه ها آفریده و کارهاى بزرگ و خـطـیـر از مـلت رشـیـد ایـران و رهـبر کبیر انقلاب اسلامى ، به گرایش و مطالبه جهانى تبدیل شده است . جـهـان غـرب بـا هـمـه تـوسـعـه و پـیـشـرفـت خـود در عـرصـه مـادیـت بـه دلیـل عـدم جـهـت گـیـرى صـحـیح انسانى که در پرتو معنویت و اخلاق به دست مى آید در اصلاح جوامع انسانى خود و نشان دادن راه درست سعادت بشر پسرفت داشته است . از هـمـیـن رو اسـت کـه رهـبـر مـعـظم انقلاب مسئولان ، مردم و به ویژه بسیجیان و پاسداران انـقـلاب اسـلامـى را تـوصـیـه اکـیـد به حفاظت از بزرگترین سرمایه قدرت در جمهورى اسـلامـى ، یـعـنـى مـعنویت و جهت گیرى معنوى تواءم با ارتباط همیشگى و محکم با خدا مى نـمـایـنـد. در ایـن مـقـاله تـا حـد مـمـکـن به بررسى معنویت و نقش آن در مبارزه با دشمن مى پردازیم .

سـیـر تـحـولات در روابـط ایران و آمریکا بعد از پیروزى انقلاب اسلامى و به ویژه در مـقـطـع کـنـونى ، حکایت از رویارویى و تقابل بین دو کشور دارد. این پدیده توجه صاحب نـظـران را بـیـشـتـر از پـیـش به خود معطوف نموده است . در این راستا طیفى از دیدگاه ها شـکـل گـرفـتـه ، عـده اى بـر راهـبـردى بـودن و گـروهـى بـر تـاکـتـیـکـى بـودن ایـن تـقـابـل تـاءکـیـد دارنـد. بـر ایـن اسـاس پـرسـش اسـاسـى ایـن مـقاله این مساءله است که تقابل ایران و آمریکا راهبردى است یا تاکتیکى ؟ بـررسـى مـؤ لفـه هـا و شاخصه هاى متغیرهاى دخیل دو فرضیه رقیب ، یعنى تاکتیکى یا راهـبـردى بـودن تـقـابـل ایـران و آمـریـکـا، نـشـان داد تـضـاد ارزشـى ، ارائه پـاراداریم مـسـتـقـل تـوسـعـه از سـوى ایـران اسـلامـى بـه کـشـورهـاى در حـال تـوسـعـه و فـقـیـر، اسـتـراتژى بنیادى آمریکا در منطقه ، سبب چالش ذاتى آمریکا و ایـران گـردیـده و سـیـاسـت هـا و تـاکـتـیک هاى آمریکا در این مواجهه به اقتضاى اوضاع و احوال و شرایط دچار تغییر و تحول شده است . اما نکته حائز اهمیت بازگشت این سیاست ها و تـاکتیک ها به سیاست و تاکتیک هاى مهار ایران در دهه 1990 است ، بدون این که راهبرد آمریکا در منطقه تغییر کرده باشد.

یـکـى از راه هاى تغییر و دگرگونى نظام هاى سیاسى ، نافرمانى مدنى است . در دوران اخـیـر ایـن الگـو را گـانـدى ، رهـبـر اسـتـقـلال هند بنیان نهاد. وى از طریق مبارزه منفى یا نـافـرمـانى مدنى ، استعمار انگلیس را شکست داد و موفق به رهایى هند از یوغ بیگانگان شد. گاندى پس از آن به قهرمان مبارزه با استعمار شهرت یافت . الگـوى دیگر، نافرمانى مدنى را ساموئل هانتینگتون ارائه کرد. وى نافرمانى مدنى را در ذیـل امـواج سه گانه دموکراسى در قرن هاى نوزدهم و بیستم مورد بررسى قرار داد. به نظر وى ، بیشتر کشورهاى دنیا طى سه موج از حکومت هاى اقتدارگرا عبور کرده و به حـکـومـت هـاى دمـوکـراتـیـک رسـیـده انـد. هـانـتـیـنگتون براى تغییر رژیم هاى به اصطلاح اقـتـدارگـرا و مـخـالف آمـریـکـا دسـتـوراتـى را ارائه داده اسـت کـه در حال حاضر به عنوان ((انقلاب هاى رنگین )) مورد سوء استفاده قرار مى گیرد.