فیروزه زارع فراشبندی

مقدمه: متخصصان بالینی برای رفع نیاز اطلاعاتی خود لازم است مهارت های اطلاع یابی موردنیاز را کسب کنند. به همین دلیل پژوهش حاضر باهدف تأثیر مداخله آموزشی دستیار اطلاعات بالینی در تغییر رفتار اطلاعاتی دانشجویان پزشکی دوره کارآموزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام گرفت. روش ها: نوع مطالعه کاربردی و روش پژوهش مداخله نیمه تجربی به صورت طرح دوگروهی با پیش آزمون پس آزمون بود. در این پژوهش تعداد ۳۰ نفر در هر گروه آزمون و شاهد، به روش نمونه گیری غیر احتمالی آسان بر اساس ترتیب زمانی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. پرسش نامه حاوی ۱۹ گویه بر اساس طیف لیکرت پنج گزینه ای (خیلی کم تا خیلی زیاد) بود. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و روش های آماری توصیفی و آمار استنباطی بررسی شد. یافته ها: آموزش های دستیار اطلاعات بالینی باعث شد تا هدف و انگیزه گروه آزمون از جستجوی اطلاعات بیشتر بر مسائل و آموزش بالینی متمرکز شود. بعد از مداخله نیاز به جستجوی اطلاعات گروه آزمون در حین و بعد از مواجهه با بیمار نسبت به گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر بوده است. همچنین، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی الکترونیک و پایگاه های داده بعد از مداخله در گروه آزمون به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بوده است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت منابع اطلاعاتی الکترونیک در مقایسه با فرمت چاپی لازم است دانشگاه های علوم پزشکی آموزش استفاده از پایگاه های داده توسط دستیاران اطلاعات بالینی را به طور ویژه به عنوان بخشی از برنامه آموزشی دانشجویان پزشکی مدنظر قرار دهند.

مقدمه: بازنگری و روزآمدسازی منظم و مداوم برنامه های آموزشی، به منظور تکمیل رسالت اصلی دانشگاه ها، امری ضروری است. هدف از این پژوهش، مقایسه و تطبیق برنامه درسی مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی با برنامه های درسی رشته های مشابه آن در ایران است. روش کار: روش پژوهش تطبیقی بود. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست تهیه شده از سرفصل های مصوب کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی بود. پژوهش در سال 1394 انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی، جدول در نرم افزار Excel انجام شد. یافته ها: برنامه درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی 4/56 درصد با سرفصل دروس علم اطلاعات و دانش شناسی و 5/65 درصد با سرفصل دروس کتابداری و اطلاع رسانی مشابهت داشت. تفاوت های عمده سرفصل مذکور با دو سرفصل مشابه دیگر در تعداد واحدهای دروس اختصاصی، عمومی، پایه و عدم تنوع در دروس اختصاصی اجباری و اختیاری آن است. همچنین ضعف عمده سرفصل مذکور، نبود دروس پایه مرتبط با حوزه پزشکی و بالینی در سرفصل و کمبود دروس مرتبط با فناوری های اطلاعاتی و زیاد بودن دروس اصطلاح شناسی پزشکی است. نتیجه گیری: با توجه به کارکردهای رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی و جامعه هدف خدمت رسانی آن، همچنین شباهت زیاد محتوای دروس این رشته با رشته ها و گرایش های عمومی تر آن ، به نظر می رسد که تغییر در برنامه درسی این رشته ضروری است. پیشنهاد می شود دروسی مانند کتاب درمانی، کتابداری بالینی، کتابداری مبتنی بر شواهد، مرور نظامند، علم سنجی، مشاوره اطلاعاتی در حوزه سلامت و خدمات اطلاع رسانی پزشکی به گروه های ویژه مانند بیماران به برنامه درسی رشته اضافه گردد.

هدف : مدیریت اطلاعات شخصی برای اعضای هیأت علمی که با حجم زیادی از اطلاعات مواجه هستند، اهمیت بسیاری دارد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی انواع روش های سازماندهی اطلاعات شخصی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و عوامل مؤثر بر آن بود. روش پژوهش : این مطالعه با استفاده از روش کیفی و از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند صورت گرفت و مصاحبه ها تا رسیدن به سطح اشباع داده ها ادامه پیدا کرد.  تعداد 21 نفر مصاحبه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوای موضوعی انجام شد. یافته ها : 10 درونمایه اصلی و 18 درونمایه فرعی شناسایی شد. اعضای هیأت علمی مورد بررسی 5 روش موضوعی، اسمی، تاریخی، شکلی و زبانی را برای سازماندهی اطلاعات شخصی خود استفاده می کردند. 5 دسته عوامل مؤثر بر نحوه سازماندهی اطلاعات شخصی آنان شامل عوامل مربوط به مدیریت اطلاعات شخصی،  عوامل فردی، عوامل شغلی، عوامل مربوط به رایانه و عوامل مربوط به اطلاعات و منابع اطلاعاتی نیز شناسایی شد. نتیجه گیری: با توجه به متغیرهایی همچون ماهیت شغلی، نوع اطلاعات، تفاوت های فردی و سایر شرایط و توانمندی ها، اعضای هیأت علمی، شیوه و روش خاص خود را در سازماندهی اطلاعات به کار می بردند. این روش ها و شیوه ها در عین داشتن شباهت کلی لزوماً به طور کامل برای همه یکسان نیست و تفاوت هایی با یکدیگر دارد. همچنین عوامل متعددی چون عوامل فردی، شغلی، مسائل مربوط به رایانه، منابع اطلاعاتی و خود مدیریت اطلاعات می تواند بر چگونگی سازماندهی افراد تأثیرگذار باشد. برگزاری کارگاه های آموزشی مدیریت اطلاعات برای این افراد می تواند نحوه سازماندهی اطلاعات شخصی آنان را بهبود دهد.

مقدمه: اطلاعات سلامت از طریق منابع متفاوتی مانند اینترنت، رسانه های چاپی و الکترونیکی در دسترس قرار می گیرند و به شکل های متنوعی از جمله کتاب، مقاله و اینفوگرافی ارائه می شوند. اینفوگرافی ها، به عنوان ابزاری آموزشی، نقش مهمی در مدیریت و درمان بیماری ها و ارتقای سطح بهداشت عمومی ایفا می کنند. بنابراین، توجه به معیارها و الزامات کلیدی در طراحی و فرآیند تدوین اینفوگرافی ها حیاتی است تا اطلاعات دقیق، صحیح و با کیفیت به مخاطبان ارائه شود. روش ها: پژوهش حاضر، مروری حیطه ای با هدف شناسایی معیارهای محتوایی و ظاهری در طراحی اینفوگرافی های سلامتی و همچنین تعیین الزامات مربوط به فرآیند تدوین آن ها انجام گرفته است. برای این منظور، پایگاه های داده LISTA، ProQuest، Web of Science، PubMed، Embase و Scopus برای یافتن منابع مرتبط جستجو شد. در پی جستجوی اولیه، مقالات بر اساس معیارهای ورود و خروج دقیق ارزیابی و غربال شدند و در نهایت، 52 مقاله برای مطالعه انتخاب شدند. یافته ها: معیارهای محتوایی در طراحی اینفوگرافی های سلامت شامل ویژگی هایی مانند متن، زبان نوشتاری، عنوان، تصاویر، مخاطب و شاخص های اعتباری هستند. همچنین، معیارهای ظاهری اینفوگرافی ها شامل زیبایی شناسی، استفاده از تصاویر، فونت، رنگ بندی و قالب بندی می باشند. فرآیند تدوین اینفوگرافی های سلامت به دو بخش تقسیم می شود: نیروی انسانی، که شامل تیم طراحی و تولید، تیم ارزیابی، و تیم انتشار و اشاعه است، و ملزومات طراحی، که دربردارنده اجزاء و عناصر، اصول طراحی، مراحل طراحی و ابزارهای مورد استفاده در طراحی می باشند. نتیجه گیری: این تحقیق انتظار دارد که با شناسایی معیارها و الزامات طراحی و تدوین اینفوگرافی های سلامت، روشی کارآمد در اختیار طراحان و متخصصان سلامت قرار دهد تا بتوانند اینفوگرافی ها را به شیوه ای مؤثر طراحی، تولید و ارزیابی کنند. هدف از این کار، بهبود فرایند اطلاع رسانی در حوزه سلامت و دستیابی به نتایج مطلوب تر است.