مهدی ابوطالبی

مهدی ابوطالبی

مدرک تحصیلی:  استادیار مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
پست الکترونیکی: abotaleby@gmail.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۱ مورد.
۱.

مطالعه تطبیقی میزان الگوگیری رهبران جمهوری اسلامی از سیره حکومتی امیرمؤمنان(ع) در مواجهه با مسیحیان ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام در آیینه پژوهش سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 107-122

کلیدواژه‌ها: حکومت علوی امام خمینی (ره) مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی اقلیت های مذهبی مسیحیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
مسیحیان در ایران از دیرباز حضور داشته اند. این عده اگرچه اقلیتی مذهبی هستند، اما حقوق مشخصی در جامعه اسلامی برایشان در نظر گرفته شده است؛ همان گونه که در مجامع و سازمان های بین المللی مسیحیان از حقوق تعریف شده ای برخوردارند. یکی از انتقادها به جمهوری اسلامی ایران این است که غیرمسلمانان، ازجمله مسیحیان در ایران آزاد نیستند و حقوق آنها تضییع می شود، درحالی که این امر با معیارهای حکومت اسلامی و علوی در تناقض است. پژوهش حاضر با روش «مطالعه تطبیقی تاریخی» در پی پاسخ به این سؤال است که رویکرد جمهوری اسلامی در قبال مسیحیان با سیره حکومتی امیرمؤمنان(ع) تا چه حد همخوانی دارد؟ شواهد مستند، از جمله قانون اساسی و دیگر قوانین جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد: جایگاه پیروان مسیحیت و حقوق شهروندی آنها مانند بهره مندی از خدمات اجتماعی، آموزشی و شهروندی، آزادی بیان، و امکان مشارکت سیاسی مدنظر قرار گرفته و رویکرد جمهوری اسلامی در قبال آنها در مسیر معیارهای اسلامی و منطبق با حکومت علوی است.
۲.

جلوه های انقلابی گری در حوزه های علمیه قبل از انقلاب اسلامی (مطالعه موردی دوره قاجار)

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره پنجم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۹ 73 - 112

کلیدواژه‌ها: حوزه انقلابی گری استقلال استکبارستیزی دشمن شناسی مردم گرایی و مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۵
حوزه انقلابی از جمله مباحثی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید خاص داشتند. بیانات ایشان نشان می دهد که حوزه، مادر و ایجادکننده انقلاب بوده است؛ لذا انقلابی گری یک تفکر است و انقلابی گری حوزه ها به بعد از انقلاب محدود نمی شود؛ اما به دلیل پررنگ بودن و اهمیت نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی در سال های اخیر، از فعالیت های انقلابی حوزه های علمیه در دوره های قبل از رژیم پهلوی و قبل از نهضت غفلت شده است. همین غفلت موجب توهم انقلابی نبودن حوزه های علمیه در قبل از دوران نهضت امام و زمینه ای برای گسترش سکولاریسم در حوزه های علمیه شده است. فرضیه این تحقیق آن است که انقلابی گری در دوره های قبل از نهضت امام نیز در حوزه های علمیه بوده است؛ لذا یکی از راه های مقابله با سکولاریسم در حوزه و تضعیف انقلابی گری در حوزه، توجه به این پیشینه تاریخی انقلابی گری حوزه هاست. در این مقاله به دنبال توصیف و تبیین نمودهای انقلابی گری در حوزه های علمیه در دوره قاجار هستیم. چارچوب نظری این بحث، شاخص های ایشان در بحث انقلابی گری است. ایشان ویژگی ها و شاخص های انقلابی گری را در پنج محور مطرح کردند: 1. پایبندی به مبانی و ارزش های اساسی اسلام و انقلاب (اسلام ناب، اتکا به قدرت الهی، توجه به نیروی مردم، حمایت از محرومان، استکبارستیزی و استقلال)؛ 2. هدف گیری آرمان های انقلاب و جهت گیری برای رسیدن به آنها (مقاومت و عدم یأس)؛ 3. پایبندی به استقلال کشور در سه بعد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی؛ 4. حساسیت در برابر دشمن و نقشه دشمن و عدم تبعیت از آن؛ 5. تقوای دینی و سیاسی. لذا بر اساس این شاخص ها به روش تحلیلی و تاریخی به بررسی عملکرد حوزه های علمیه- به ویژه مراجع و علمای طراز اول- در دوره قاجار پرداخته و جلوه های این شاخص ها در عملکرد علمای آن دوره را بیان خواهیم کرد.
۳.

نگاه قرآنی به «شایعه» و «شبهه»، دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم تیر ۱۳۹۷ شماره ۲۴۷ «ویژه علوم قرآنی»

کلیدواژه‌ها: نفوذ فرهنگی رسانه قرآن کریم شبهه افکنی شایعه پراکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۶ تعداد دانلود : ۶۶۳
در کنار اقدامات نظامی، یکی از مهم ترین روش های مداخله در کشورها، نفوذ در آنها از طریق سیاست های فرهنگی است. یکی از ابزارهای مهم و کارآمد دشمن برای نفوذ فرهنگی، رسانه است. قرآن کریم به طور جدی به مسئلة شناخت دشمنان امت اسلامی و روش نفوذ آنها در جامعه توجه کرده است. در حال حاضر، رسانه ابزار مهمی برای دشمنان جهت رخنه و نفوذ است. بنابراین باید روش های آنان را برای نفوذ از طریق این ابزار بشناسیم تا بتوانیم با آمادگی کامل در برابر ترفندهایشان بایستیم. در این پژوهش با بررسی آیات قرآن به روش توصیفی تحلیلی، به دنبال نظرات قرآن دربارة دو روش مهم دشمن در نفوذ فرهنگی از طریق رسانه، یعنی شایعه پراکنی و شبهه افکنی، هستیم. جست وجو در قرآن کریم نشان می دهد، شایعه پراکنی دشمنان اثراتی مانند اضطراب و ناآرامی در جامعه، شیوع نسبت های ناروا و نیز ایجاد تزلزل در باورهای دینی دارد. همچنین از آیات قرآن برمی آید، شبهة جبر، شبهة دروغ بودن وعده های الهی و شبهة غیرالهی بودن قرآن، از آثار روش دیگر نفوذ فرهنگی (یعنی شبهه افکنی) است.
۴.

نقش علوم انسانی اسلامی در تمدن نوین اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال سوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۶) 97-124
تعداد بازدید : ۱۱۲۱ تعداد دانلود : ۴۸۸
تمدن نوین اسلامی به عنوان واپسین مرحله از مراحل پنج گانه در فرایند تحقق اهداف نهضت امام خمینی; مطرح شده است. پرسش اصلی این مقاله آن است که برای رسیدن به این هدف، علوم انسانی اسلامی چه نقش و جایگاهی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش با توجه به تعریف تمدن نوین اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری، نسبت و نقش علوم انسانی با بخش های مختلف تمدن نوین اسلامی و فرایند تحقق آن تبیین شده است. ازآنجاکه رهبری، تمدن را بستر پیشرفت همه جانبه انسان می دانند و پایه و بخش اصلی تمدن را تعالی معنوی و سبک زندگی اسلامی، و بخش ابزاری تمدن را رشد مادی انسان یعنی علم، اختراع، صنعت، سیاست، اقتصاد، اقتدار سیاسی و نظامی می دانند، می توان گفت که علوم انسانی در سه محور در تمدن سازی نوین اسلامی تأثیرگذار خواهد بود: 1. بخش اصلی و نرم افزاری تمدن یعنی سبک زندگی، 2. بخش ابزاری و سخت افزاری تمدن یعنی علم، صنعت، اقتصاد و...، 3. پیشرفت همه جانبه مادی و معنوی. با توجه به اینکه وصف این تمدن و امتیاز آن از تمدن غربی، اسلامی بودن آن است، طبیعتاً علوم انسانی، الگوی پیشرفت و سبک زندگی باید اسلامی باشند.
۵.

بررسی مفهوم «امام عادل» در باب «قتال اهل البغی»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: فقیه سلطان عادل بغات امام عادل اهل بغی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۹ تعداد دانلود : ۶۲۱
یکی از تعابیر در فقه شیعه، که احکام خاصی هم به دنبال داشته، عبارت «امام عادل» است. این تعبیر عموماً در ابوابی که ابعاد اجتماعی دارند و یا مسائلی که به نوعی با حکومت در ارتباط هستند، مشاهده می شود. باب «قتال اهل البغی» یکی از این باب هاست که از اهمیت خاصی برخوردار است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا مفهوم امام عادل در این باب اختصاص به معصوم دارد یا فقها را نیز شامل می شود؟ بررسی عبارات فقها و تعابیر مترادف با «امام عادل» و روایات «وسائل الشیعه» و «تهذیب الاحکام» نشان می دهد که این مفهوم شامل فقیه هم می شود و خروج بر فقیه حاکم به مثابة خروج بر امام معصوم است.
۶.

نقش مراجع تقلید و علمای طراز اول در نهضت امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی اعتراض مراجع علمای طراز اول نهضت امام خمینی (ره) صدور اعلامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۷ تعداد دانلود : ۵۶۷
یکی از مسائلی که همواره مورد سؤال و شبهه بوده است، نقش علمای طراز اول و مراجع تقلید در مسائل سیاسی بویژه نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی بوده است. در این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم. البته با توجه به گستردگی بحث، به بررسی نقش مراجع و علمای طراز اول نجف و قم پرداختیم. با بررسی اسناد تاریخی به این نتیجه رسیدیم که در طول دوران نهضت از سال ۱۳۴۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تقریباً عموم مراجع تقلید در قم و نجف با تشکیل جلسات مشورتی، صدور اطلاعیه و بیانیه، ارسال تلگراف به مسئولین حکومتی، پاسخ به استفتاء های مختلف سیاسی و حضور در برخی تحصن ها و تجمع های سیاسی به درجات مختلف در پیش برد و حمایت از نهضت امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی نقش داشتند. هرچند اختلاف سلیقه در روش ها و حدود مقابله با رژیم کمابیش در میان آ نها وجود دارد، اما نمی توان به هیچ یک از این مراجع، عناوینی مثل «غیرسیاسی بودن» یا «طرفدار جدایی دین از سیاست» و یا «مخالفت با تشکیل حکومت اسلامی» نسبت داد.
۷.

نظریة «تکامل جامعه و تاریخ» استاد مرتضی مطهری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: آگاهی آزادی ایمان تکامل فطرت جامعه ایدئولوژی تاریخ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی
تعداد بازدید : ۲۹۶۰ تعداد دانلود : ۷۹۴
این مقاله با بررسی آثار استاد مرتضی مطهری دربارة تحولات جامعه و تاریخ، به دنبال تبیین نظریة «تکامل جامعه و تاریخ» ایشان است. برای تبیین این نظریه، باید به سؤالات ذیل پاسخ داد: تکامل به چه معناست؟ معیارهای تکامل جامعه و تاریخ چیست؟ و سیر حرکت تکاملی تاریخ چگونه است؟ با بررسی آثار ایشان، به این نتیجه می رسیم که «تکامل تاریخ» به معنای به فعلیت رسیدن استعدادهای فطری جامعه است که معیار آن ایمان و ایدئولوژی و رشد آزادی و آگاهی در جامعه است. سیر تکامل تاریخ هم به این صورت است که در طول تاریخ، مجموع جوامع در مجموع زمان ها، روبه تکامل هستند. این تکامل مجموعی اگر به معنای تکامل در نهایت تاریخ و در قالب جامعه مهدوی باشد قابل پذیرش است، اما به صورت تکامل مجموعی در مقاطعی از تاریخ، همواره لزوماً قابل پذیرش نیست، اگرچه برای دوره های تاریخی خاص پذیرفتنی است.
۸.

نقش علمای شیعه در حمایت از تولید ملی و کار و سرمایة ایرانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ در آیینه پژوهش سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: خارجی تولید سرمایه تحریم کالا ایرانی ملی علما شیعه داخلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات رابطه تاریخ با علوم دیگر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع کلیات
تعداد بازدید : ۲۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۵۲
جمهوری اسلامی ایران به سبب مقاومت در برابر نظام سلطه، آماج تهاجم های متعددی قرار گرفته است. از جملة این تهاجم ها، تهدیدها و تحریم های اقتصادی است. بر همین اساس، مقام معظم رهبری بحث «اقتصاد مقاومتی» را به عنوان بهترین راهبرد مطرح کردند. از نظر ایشان، یکی از راه کارها حمایت از تولید ملّی و کار و سرمایة ایرانی است. از آن رو که این گونه تهدیدها و تحریم ها در دوره های گذشته نیز در کشور ما سابقه داشته، این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که در تجربة تاریخی ما، علمای شیعه برای حمایت از تولید ملّی و کار و سرمایة ایرانی چه راه کارها و اقداماتی داشته اند؟ برای پاسخ به این سؤال، عملکرد و بیانات علمای شیعه در دورة قاجار، که دوران هجوم اقتصادی غرب به ایران بوده، در متون تاریخی بر اساس روش «تحلیل محتوای کیفی» بررسی شده است. نتیجة این بررسی آن است که عالمان شیعه با صدور بیانیه ، در تحریم کالاهای خارجی و ترویج کالاهای داخلی، تشویق و حمایت از تأسیس شرکت های اقتصادی داخلی و تعهد عملی به استفاده از کالاهای داخلی و قناعت در زندگی، نقش زیادی در این زمینه داشته اند.
۹.

سیر تکاملی اعمال ولایت فقها در تاریخ معاصر ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۸)

کلیدواژه‌ها: حکومت علما ولایت فقیه فقها سلطان نیابت عامه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه ادله ولایت فقیه
تعداد بازدید : ۲۰۸۸ تعداد دانلود : ۱۲۴۴
ولایت فقیه و نیابت عامه فقها و نیابت خاصه اصحاب، از عصر ائمه در کلام و سیرة عملی آنها جریان داشته است. در عصر غیبت نیز در کتابهای مختلف فقهی بحث ولایت و نیابت عامة فقها مطرح شده است. سؤال اصلی این تحقیق آن است که تحقق عملی ولایت فقیه در عصر غیبت چگونه بوده است؟ آیا ولایت فقیه در مقام عمل، فقط در دوران جمهوری اسلامی اجرا شد یا سابقة تاریخی هم دارد؟ برای پاسخ به این سؤال به بررسی تاریخی این مسأله در دوران معاصر که دوران حاکمیت سلاطین شیعه بوده، پرداخته ایم و میزان حضور عینی و عملی فقها در حکومت و اعمال ولایت آنها را بررسی کرده ایم. فرضیه این تحقیق آن است که از زمان ظهور صفویه تا تأسیس نظام جمهوری اسلامی، به دلیل شکل گیری حکومت شیعه و رسمیت تشیع، فقهای شیعه بسیار بیشتر از گذشته در حد مقدور به اعمال ولایت پرداخته اند و مناصب حکومتی فقیه را بر عهده گرفته اند. هر چه از دوره صفویه به دوران جمهوری اسلامی نزدیک تر می شویم این قدّر مقدور، افزایش یافته و مناصب بر عهده گرفته شده توسط فقها بیشتر شده تا اینکه در نظام جمهوری اسلامی به اوج خود رسیده و به طور رسمی، ساختار حکومت بر مبنای ولایت فقیه طراحی شده و مقام اول رسمی مملکت، شخص ولی فقیه قرار داده شده است.
۱۰.

بررسی و نقد رهیافت هستیشناختی به دموکراسی و امکان پذیر نبودن مردم سالاری دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال نهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: عقل انسان دموکراسی مردم سالاری دینی خودآیینی رهیافت هستی شناختی اصل گفتگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۹ تعداد دانلود : ۶۲۵
مؤلف در این نوشتار به تبیین رهیافت هستیشناختی به دموکراسی بر اساس دو اصل مهم آن، یعنی اصل خودآیینی یا خودمختاری و اصل گفتگو پرداخته است و نشان داده که افراد شاخص در این رویکرد با ردّ جمع بین دین و دموکراسی، قائل به عدم امکان مردم سالاری دینی هستند. با توجه به این نظریه، مؤلف به نقد مبانی انسان شناختی و معرفت شناختی این نظریه پرداخته و سپس با نقد اصول حاکم بر آن، نشان داده است که بر خلاف نظریه مذکور، حتی با تعاریف و دیدگاه های غربی نیز میتوان دین را با مردم سالاری جمع کرد و به نظریه مردم سالاری دینی معتقد شد.
۱۱.

نقش عناصر و نمادهای مذهبی شیعه در نهضت ملی شدن صنعت نفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم فروردین ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷۲) ویژه علوم سیاسی

کلیدواژه‌ها: ولایت مذهب شیعه نهضت ملی شدن نفت آیت الله کاشانی فقهای شیعه نمادهای مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۹ تعداد دانلود : ۶۸۳
این مقاله، با توجه به اهمیت نهضت ملی شدن صنعت نفت در ایران و پررنگ شدن نقش ملیگراها در این نهضت در عمده آثار منتشرشده در حوزه تاریخ معاصر، درصدد تبیین نقش عناصر و گروه های مذهبی در این نهضت عظیم ضداستعماری است. بر این اساس، با مراجعه به منابع مکتوب، به بررسی نقش عناصر و نمادهای مذهبی شیعه در این نهضت پرداخته شده است. بررسی منابع مذکور نشان میدهد که عنصر ولایت با دو جلوه «ولایت فقها در عصر غیبت» و «تولی و تبری» و نمادهای مذهبی مثل مناسبت ها و مراسم های مذهبی، جهاد و شهادت طلبی، اماکن مذهبی، استناد به آیات و روایات در بیانیه ها و تجمعات و شعارهای مذهبی نقش بسیار مؤثری در این نهضت داشته است.
۱۲.

جایگاه عقل در فلسفة سیاسی تشیع و نقش آن در نظام سیاسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: عقل وحی فلسفه سیاسی شیعه نظام سیاسی شیعه عقل نظری و عقل عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۲ تعداد دانلود : ۴۹۹
این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه عقل در فلسفة سیاسی شیعه چیست و چه نقشی در نظام سیاسی شیعه دارد؟ نویسنده با تبیین ویژگیهای مهم و کلان عقل در فلسفة اسلامی (با رویکرد شیعی)، تأثیر آن را در تدوین نظام سیاسی شیعه نشان داده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که با توجه به اینکه در فلسفة اسلامی عقل در امتداد وحی و کاشف حکم آن است، و همچنین با توجه به بحث سلسله مراتب عقول و اینکه عقل ناب عقلی است که بر حس، وهم و شهوت غالب شده باشد و تحت تأثیر آن نباشد و اینکه عقل عملی تابع عقل نظری است و امکان دستیابی به معرفت یقینی وجود دارد و حقیقت امری نسبی نیست، نظام سیاسی شیعه نظامی است که بر محور ارتباط با عقل فعال و در امتداد ولایت الهی طراحی میشود. در این نظام سیاسی، مسائل حکومت بر اساس مصالح حقیقی مردم، که از وحی دریافت میشود و یا بر اساس فهم قدسی حکیمان و فقیهان تشخیص داده میشود، اداره میشود و نه بر اساس تمایلات شخصی افراد. از این رو، خواست مردم در این نظام جایگاه و حدود خاصی دارد.
۱۳.

نقش «نیابت عامه فقها» در نهضت تنباکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفتم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: نهضت تنباکو نیابت عامه امام زمان علمای شیعه فرهنگ سیاسی شیعه میرزای شیرازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۲ تعداد دانلود : ۱۷۶۵
در تحلیل هایی که از نهضت تنباکو صورت گرفته است، بعد اقتصادی آن پررنگ نشان داده شده و ابعاد مذهبی بیشتر به عنوان ابزاری در راستای مسایل و منافع اقتصادی درنظر گرفته شده است. نویسنده، بر این اساس به بررسی تاریخی نهضت پرداخته و نقش عنصر نیابت فقها در مراحل مختلف این نهضت از مقدمات تا فرآیند وقوع و نتایج و پیامدهای آن را تبیین و ثابت کرده است که در تمامی این مراحل، تبعیت از حکم ولایی میرزای شیرازی به عنوان نایب عام امام زمان#، نقش اصلی را دارا بوده است و لذا این نهضت یک حرکت اصالتاً مذهبی است که البته، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی خاصی نیز داشته است.
۱۴.

مشروطه خواهان مشروعه ساز همراهی و همدلی علمای مشروطه خواه نجف با شیخ فضل اله نوری

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی ۱۳۸۷ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: آزادی مساوات مجلس شورا علمای نجف شیخ فضل اله نوری مشروطه خواه قانون گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۷ تعداد دانلود : ۹۱۹
در این نوشتار، با توجه به دو قطب بزرگ جریان مذهبی عصر مشروطه، یعنی حوزه نجف و حوزه تهران و نیز نقش مهم و جنجال برانگیز مرحوم شیخ فضل اله نوری، با بررسی های نظری و تاریخی نشان داده شده است که برخلاف بسیاری از مشهورات نادرست تاریخی، علمای مشروطه خواه نجف با وجود اختلافاتی که از لحاظ عملی و مواضع سیاسی با مرحوم شیخ فضل اله نوری داشتند، از لحاظ نظری، در مباحث مهم و بحث برانگیزی همچون مشروطه، مجلس شورا، قانون گذاری و مساوات و آزادی، با ایشان هم عقیده بودند و تنها اختلاف آن ها در تشخیص مصداق های بیرونی مجلس و مشروطه بود که به بروز برخی اختلاف ها در موضع گیری آن ها نسبت به مشروطه انجامید.
۱۷.

تبیین وجوه ناکارآمدی علم سیاست غربی در تحلیل نهضت امام خمینی (ره)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی ۱۳۸۶ شماره ۹ و ۱۰

کلیدواژه‌ها: انقلاب شرق‌شناسی نهضت امام خمینی علم سیاست غربی نظام صدق حاکم، گنجینه واژگانی دانش مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷۰ تعداد دانلود : ۸۲۵
در این مقاله، نویسنده با فرض تفاوت جدی و اساسی میان علم سیاست غربی و نهضت امام خمینی(ره) در مبانی،‌ مفاهیم، پیش‌فرض‌ها و نظام صدق حاکم، بر این نظر است که این تفاوت و تعارض به تحریف و تقلیل نهضت امام خمینی (ره) در تحلیل‌های ارائه شده در چارچوب علم سیاست غربی انجامیده است. ازاین‌رو، در پی پاسخ به این پرسش است که در صورت پذیرش این فرضیه، این تفاوت و تعارض چه تأثیری در تحلیل نهضت امام خمینی(ره) از زاویه نگاه علم سیاست غربی دارد؟ چرا این تفاوت و تقابل سبب ناکارآمدی علم سیاست غربی در تحلیل این نهضت می‌شود؟ نویسنده در پاسخ به این پرسش، معتقد است این تفاوت‌ها از سه جهت سبب این ناکارآمدی می‌شود:1. فهم نادرست از مفاهیم و گنجینه واژگانی نهضت امام خمینی(ره)؛2. نبودن ظرفیت و ابزار لازم برای درک همه ابعاد این نهضت؛3. کاستی‌های موجود در مبانی و اصول موضوعه علم سیاست غربی.این مقاله، برای اثبات ناکارآمدی علم سیاست غربی، به توصیف و تبیین این سه جهت می‌پردازد و مصداق‌هایی از کاستی‌های موجود در نظریه‌های غربی را به‌عنوان نمونه‌ای از این ناکارآمدی در این سه جهت بیان می‌دارد.
۱۸.

مفهوم کارآمدی سیاسی در اندیشه متفکران اسلامی

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۶ شماره ۵۹
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۷۱
اندیشه ورزی عالمان دین مقوله ای در خور تامل در تحلیل های سیاسی به شمار می رود. بررسی چگونگی تفکر و فرایند دشوار حل مساله نزد ایشان به جهت تاثیرگذاری آرا و نظریاتشان در حیات سیاسی ــ اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت فراوان است. نکته مغفول و مهم در تحلیل ها، همانا توجه به همسانی چارچوب های فکری و اندیشه ای علمای دین می باشد. هرچند تفاوت های ناشی از ادراک و زندگی در زمان ها و مکان های مختلف، زمینه ساز اختلاف راس و نظر می گردد، استواری چارچوب های اندیشه ورزی علمای دین، موجب می گردد که به لحاظ مبنایی تفرقی وجود نداشته باشد. توجه به این مهم نکته ای راهگشا در تحلیل های سیاسی در این زمینه است. مقایسه آرا مؤیدی بر این مدعاست. مقاله پیش رو، موضوع کارآمدی سیاسی را نزد حاج آقا نورالله اصفهانی(ره) و امام خمینی(ره) مقایسه کرده است

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان