محمد یگانه

بحران سوریه و ظهور و گسترش داعش، توجه جهان را به خود جلب کرد و منطقه خاورمیانه را به گونه ای متحول کرد که تا قبل از سال 2011 تصور نمی شد. به طوری که دگرگونی های متفاوتی را در عرصه داخلی سوریه ایجاد کرد و به عرصه ای جهت تکاپوی کشورهای جهان، جهت تأمین منافع ملی تعّین یافت. از این منظر، مقاله حاضر تلاش می کند تا به این پرسش پاسخ دهد که با توجه به مشکله دولت- ملت سازی در کشور سوریه، چه عواملی موجبات نفوذ و گسترش گروه تروریستی داعش را فراهم گردانیده است؟ (بیان مسأله). پژوهش حاضر تلاش می کند تا به روش کیفی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، عوامل نفوذ و گسترش تروریسم افراطی داعش را با تمسّک بر چارچوب تئوریک دولت ورشکسته در سوریه، با استفاده از گردآوری اطلاعات، اعم از کتب، مقالات و داده های اینترنتی مورد بررسی قرار دهد (روش). به نظر می رسد، نفوذ و گسترش داعش در کشور سوریه به دلیل ساختار سیاسی ناقص، بحران اقتصادی، از دست رفتن مشروعیت دولت و فشارهای سیستمیک بوده است. بدین سان، ارتباط مستقیمی میان پدیده تروریسم با دولت ورشکسته وجود دارد، بدین معنا که یکی از عوامل ظهور و گسترش داعش، عملکرد ضعیف دولت سوریه در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده است(یافته ها).

در این مقاله به معرفی و ارزیابی کتاب می توان دموکراسی را نجات داد؟ مشارکت، شورا و جنبش های اجتماعی نوشته دوناتلا دلاپرتا می پردازیم. پرسش اصلی دلاپرتا در این کتاب این است که «آیا می توان دموکراسی را نجات داد؟» و پاسخ او «فراتر رفتن از مدل لیبرال و بسط دادن بازتاب آن بر مشارکت و تامل در نهادهای داخلی و خارجی» از طریق جنبش های اجتماعی است. کتاب دلاپرتا در واقع دو کتاب در یک کتاب است که بخش نخست آن به بحث هنجاری درباب تحول مفهوم دموکراسی از لیبرال تا شورایی در دو سده گذشته می پردازد. بخش دوم آن، پراکتیس دموکراسی توسط جنبش های اجتماعی در جهان معاصر باتوجه به تحول فناوری های ارتباطی مانند اینترنت و شبکه های اجتماعی می باشد که تلاش دارد از دموکراسی نمایندگی به دموکراسی مستقیم گذار کند. این کتاب بحثی در حوزه مباحث چپ جدید و دموکراسی رادیکال است که به دنبال گذار از دموکراسی نمایندگی به دموکراسی شورایی از طریق جنبش های اجتماعی است. جنبش هایی که از نظر دلاپرتا برخلاف گذشته دیگر کارگری نیستند، شامل طیف های گوناگون می شوند و با استفاده از رسانه های ارتباطی جدید توانی بالا برای بسیج دارند.