همام مویدفر

هدف: پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی مسئولیت پذیری در رابطه بین سواد تربیتی والدین و تاب آوری تحصیلی در والدین دارای نوجوان و جوان پسر و دختر انجام شد. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده که با تکیه بر تحلیل مسیر انجام شد. جامعه آماری شامل همه دانش آموران پسر و دختر دوره دوم متوسطه شهر کرج به تعداد 60715 نفر در سال تحصیلی 1401- 1400 مشغول به تحصیل و مادران آنان بودند. نمونه آماری 389 نفر دانش آموز و 389 نفر مادران آنان بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای تصادفی با توجه به جنسیت انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه فرزندپروری آلاباما و فریک(1996)، مسئولیت پذیری نوجوانان نعمتی(1387) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2008)، استفاده شد. یافته ها: سواد تربیتی والدین بر مسئولیت پذیری و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان و مسئولیت پذیری دانش آموزان بر تاب آوری تحصیلی آنان تأثیر مستقیم دارد. همچنین سواد تربیتی والدین با میانجی گری مسئولیت پذیری بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان تأثیر غیرمستقیم دارد. نتیجه گیری: اینکه سواد تربیتی والدین با میانجی گری مسئولیت پذیری بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان تأثیر غیرمستقیم ندارد. ممکن است به این دلیل باشد که والدین و معلمان الگوی مناسبی برای مسئولیت پذیری دانش آموزان باشند اما برای تاب آوری الگوی مناسبی نباشند. چون معمولا کودکان و نوجوانان، رفتارهای والدین از جمله تاب آوری را در موقعیتها و شرایط مختلف مشاهده، یادگیری و الگوگیری می کنند.

در این پژوهش، رابطه ی سبک های دلبستگی و عزت نفس اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه ی نوع رابطه ی سبک دلبستگی ایمن، سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی مضطرب/دوسوگرا با عزت نفس اجتماعی بود. 84 دانشجوی مقطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد (52 نفر پسر و 32 نفر دختر) در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی ها خواسته شد ، پرسش نامه ی دلبستگی بزرگسال (AAQ)، مقیاس دلبستگی بزرگسال(RAAS) و پرسش نامه عزت نفس اجتماعی را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش، از شاخص ها و روش های آماری ، شامل میانگین، انحراف معیار، ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که سبک دلبستگی ایمن، سبک دلبستگی اجتنابی، سبک دلبستگی مضطرب/ دوسوگرا می توانند واریانس متغیر عزت نفس اجتماعی را به صورت معنادار تبیین کنند (05/0< P، 01/0 P<)، یعنی افزایش سبک دلبستگی ایمن باعث افزایش عزت نفس اجتماعی می شود و افزایش سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی مضطرب /دوسوگرا باعث کاهش عزت نفس اجتماعی می شود. سبک های دلبستگی از طریق تاثیر بر کیفیت روابط اجتماعی در دو جهت مثبت یا منفی، با عزت نفس اجتماعی رابطه دارد و باعث افزایش یا کاهش عزت نفس اجتماعی می شوند.