معماری سبز در گفتمان معاصر ایران و جهان: از مفاهیم بومی تا استانداردهای جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل مفهومی موانع تحقق معماری پایدار در ایران، با تمرکز بر تلفیق ظرفیت های بومی و استانداردهای بین المللی است. این مطالعه با رویکردی کیفی، کاربردی و اکتشافی انجام شده و داده های آن از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۲ نفر از خبرگان حوزه های معماری، شهرسازی، سیاست گذاری اقلیمی و انرژی گردآوری شده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و با استفاده از تکنیک گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری دنبال شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و نرم افزار MAXQDA 2022 صورت گرفت. برای تأیید اعتبار یافته ها از روش بازبینی مشارکت کنندگان (Member Check) و برای بررسی پایایی از بازکدگذاری مستقل بهره گرفته شد.یافته ها نشان داد که از مجموع ۲۷۳ کد مفهومی استخراج شده، چهار مقوله ی اصلی به عنوان چالش های تحقق معماری پایدار شناسایی شدند: چالش های فناورانه (۲۹٫۶٪ از کل کدها)، نهادی–مدیریتی (۲۵٫۶٪)، اجتماعی–فرهنگی (۲۳٫۴٪) و اقتصادی (۲۱٫۲٪). مضامین کلیدی شامل نبود زیرساخت های فناورانه، ناهماهنگی نهادی، ضعف در فرهنگ سازی و آموزش عمومی، و هزینه های بالای فناوری های سبز بودند. این چالش ها در قالب یک مدل مفهومی چهارلایه ای سازمان دهی شدند که روابط تعاملی میان عوامل خرد و کلان را در فرآیند تحقق معماری پایدار نشان می دهد. بر این اساس، تحقق معماری پایدار در ایران نیازمند رویکردی سیستمی و میان رشته ای است که در آن، توسعه فناوری های بومی، اصلاح ساختارهای نهادی، ارتقای آگاهی عمومی و ایجاد سازوکارهای حمایتی اقتصادی به صورت هماهنگ و هم افزا عمل کنند.