مجید حسینی نثار

بزهکاری نوجوانان با آثار منفی روانی، اقتصادی و اجتماعی یکی از مسایل مهم اجتماعی ایران است؛ زیرا ایران از نظر ساختار جمعیتی کشوری با جمعیت نوجوان و جوان است. هدف این مقاله جست جو دربارة علل بزهکاری نوجوانان، در مواردی مثل دزدی، تخریب و خشونت، در کل جامعة ایران نیست، بلکه تمرکز آن بر شهر رشت است تا با انجام چنین مطالعاتی در شهرهای بزرگ دیگر، زمینه برای اظهار نظر دربارة جامعه ایران فراهم شود. در این بررسی از چارچوب نظری ترکیبی (نظریه عمومی جرم) متشکل از عناصری از نظریه های پیوند اجتماعی و خویشتن داری، استفاده شده است. یافته های این مطالعه نشان میدهد که نوجوانانی که خویشتن داری ضعیفی دارند، پیوند اجتماعی ضعیف داشته و بزه بیشتری مرتکب میشوند.

"جنبش هاى اجتماعى به منزله موضوعاتى مهم درجامعه شناسى، اخیراً از جایگاه ویژه اى برخوردار شده اند تا جایى که آلن تورن جامعه شناسى را علم جنبش هاى اجتماعى مى داند. در این مقاله نیز ضمن تاکید بر بحث جنبش هاى اجتماعى و بررسى ابعاد نظرى آن ها با استفاده از روش اسنادى، به زمینه هاى شکل گیرى جنبش جنگل به مثابه یکى از جنبش هاى استقلال طلبانه و مردمى اشاره مى شود. این جنبش که در تداوم خواسته هاى جنبش مشروطیت قرار مى گیرد(1293ـ1300 ه .ش) تحت تاثیر عواملى مثل نابرابرى ها، تضاد منافع، ناکارآیى دولت، شرایط بین المللى (جنگ جهانى اول)، استثمار و ستم طبقاتى شکل مى گیرد.جنبش جنگل در اوضاعى آشفته و نابسامان از نظر داخلى و خارجى، با ارائه ایدئولوژى و مرامنامه و اعلام جمهورى، قدم در راه مبارزه با ستم و دفاع از استقلال و آزادى مردم ایران مى گذارد. میرزا کوچک در مقام رهبر این جنبش که داراى سوابق مبارزانى در مشروطه است، با همکارى روشنفکران و آزادى خواهان مشروطیت عملیات انقلابى را با هدف مبارزه با ظلم و ستم داخلى و استثمار خارجى آغاز مى کند و با تجهیز منابع مادى و معنوى موفق مى شود به مدت هفت سال در برابر استعمارگران و استبداد داخلى مقاومت کند و اولین جمهورى را در ایران تاسیس نماید. جنبش جنگل نهایتاً با مصالحه دولت هاى شوروى و انگلستان در صحنه بین المللى و کنارآمدن اتحاد شوروى و دولت ایران در مورد مسائل داخلى ایران و حمله نیروهاى نظامى دولت، تن به شکست نظامى مى دهد. "

تبیین و تحلیل عوامل مرتبط با مشارکت بخش خصوصی در راستای رفع نیازها ی آموزشی و مهارتی در جهت توسعه آموزش های فنی و حرفه ای هدف اساسی این تحقیق بوده است ...

سالمندی جمعیت در گیلان بیش از همه استان های کشور است. به همین دلیل، در این پژوهش، کیفیت زندگی سالمندان ساکن در خانه و سراهای سالمندی استان گیلان و عوامل موثر بر آن بررسی شده است. چارچوب نظری تحقیق به صورت تلفیقی است. متغیر کیفیت زندگی هم به صورت عینی و هم به صورت ذهنی مورد بررسی قرار می گیرد. ابعادی از کیفیت زندگی مانند توانایی اقتصادی، سلامت، عملکرد ذهنی و همچنین مشارکت اجتماعی از نظریه فرانس و حمایت اجتماعی، از نظریه لین استخراج شده است. روش تحقیق براساس رهیافت علمی و از نوع پیمایش است و از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات، استفاده می شود. نمونه ها به دو گروه سالمندان ساکن در سرای سالمندان و سالمندان در منزل، تقسیم می شوند. نتایج حاکی از آن است که حمایت اجتماعی و ابعاد چهارگانه آن در گروه سالمندان ساکن در منزل، تفاوت معناداری با سالمندان ساکن در آسایشگاه دارد. میانگین متغیرهای حمایت اجتماعی و مشارکت نیز به طور قابل ملاحظه ای در بین سالمندان ساکن در منزل بیشتر از سالمندان ساکن در سرای سالمندی است. همچنین بر اساس تحلیل مسیر، می توان گفت بین متغیرهای مشارکت اجتماعی و حمایت اجتماعی با متغیر کیفیت زندگی سالمندان، ارتباط معناداری وجود دارد.

مصرف فرهنگی، یکی از شاخص های سبک زندگی است که به بیان ساده به معنای استفاده از کالاهای تولید شده نظام فرهنگی بوده، مشخص کننده نوع سلیقه مصرف کننده نیز می باشد. بر اساس نظریه بوردیو، مصرف کالاهای فرهنگی با سرمایه فرهنگی افراد مرتبط است. در این پژوهش، ضمن مقایسه نسلی میزان مصرف کالاهای فرهنگی در شهر رشت، سرمایه فرهنگی آنان نیز به روش پیمایش، مورد بررسی گرفته است و از 400 نفر به عنوان نمونه، پرسش به عمل آمده است. نتایج تحلیلی بر اساس آزمون های آماری، حاکی از آن است که میانگین مصرف کالاهای فرهنگی در نسل سوم( بعد از انقلاب) بیشتر از نسل دوم ( قبل از انقلاب) است. در واقع نسل سوم ، نسبت به نسل دوم، از میانگین سرمایه فرهنگی بالاتری، برخوردار است. فرضیه دیگر تحقیق مبنی بر ارتباط سرمایه فرهنگی با مصرف کالاهای فرهنگی نیز به اثبات رسیده است. تحلیل رگرسیونی هم نشان می دهد که همه ابعاد سرمایه فرهنگی اعم از تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی با مصرف کالاهای فرهنگی رابطه معناداری دارند. بعد نهادی با بتای 32/0، قوی ترین رابطه را با مصرف کالاهای فرهنگی، نشان می دهد. همچنین با توجه به مقدار ضریب تعیین، می توان گفت که 54 درصد از تغییرات متغیر مصرف کالاهای فرهنگی توسط متغیرهای سه گانه سرمایه فرهنگی اعم از تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی، تبیین می شود.

مقدمه و هدف پژوهش: استان گیلان، یکی از استان هایی است که از آمار و ارقام بالایی در زمینه طلاق برخوردار است. نگاهی به شاخص نسبت ازدواج به طلاق در گیلان، حکایت از آن دارد روند این شاخص، طی سال های 90 تا 95 رو به کاهش است، این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر تقاضای طلاق در شهر رشت و با استفاده از رویکردهای مبادله و شبکه انجام شده است. روش پژوهش: روش این تحقیق، پیمایش است و از پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. بخشی از پرسشنامه، محقق ساخته است و در بخشی دیگر که به سنجش رضایت زناشویی می پردازد، از پرسشنامه استاندارد رضایت زناشویی والتر دابلیو هودسن بهره گرفته شده است. از بین مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره بهزیستی در شهرستان رشت،270 نفر به روش احتمالی ساده انتخاب شده اند. یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی، می توان گفت که 52 درصد از تغییرات متغیر ملاک (تقاضا برای طلاق) توسط سه متغیر پیش بین، تبیین می شود. این سه متغیر به ترتیب اثرگذاری شامل رضایت زناشویی،  تصور مثبت از پیامدهای طلاق و دخالت والدین است. نتیجه گیری: بر اساس نظریه شبکه، دخالت دیگران در زندگی زوجین، می تواند از طریق سلب قدرت تصمیم گیری از زوجین، سبب بروز اختلافات خانوادگی گردد و احتمال جدایی و طلاق را افزایش دهد. همچنین مطابق نظریه مبادله، همسرانی که نتوانسته اند انتظارات طرف مقابل شان را محقق سازند، موجب بروز پدیده طلاق می گردند. هر چه تصور مثبت از پیامدهای طلاق بیشتر شود، میزان تقاضای طلاق نیز افزایش می یابد.  

مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله، به بررسی آنومی اجتماعی و عوامل موثر بر آن در شهر رشت می پردازد. مسأله اصلی، اغتشاش در هنجار ها است. این وضعیت هنگامی رخ می دهد که فرد نمی تواند انتخاب درستی انجام دهد و با احساس سردرگمی در انتخاب هنجارها و قواعد رفتاری مورد قبول  جمع روبرو می شود. این بررسی، با استفاده از دیدگاه آنومی مرتون، انجام گرفته است. از نظر وی، آنومی به منزله عدم تناسب بین اهداف پذیرفته شده اجتماعی و راه های رسیدن به آن ها یا کسب موفقیت است روش پژوهش: روش اصلی تحقیق، مبتنی بر پیمایش اجتماعی است که با پرسشنامه انجام شده است. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است و حجم جمعیت نمونه 500 نفر درنظر گرفته شده است. یافته ها: بررسی ابعاد سه گانه آنومی در شهر رشت نشان می دهد آنومی در ابعاد سه گانه، به ویژه در بعد رسمی، به میزان زیاد وجود دارد. بررسی رفتار آنومیک پاسخگویان نیز گویای آن است که 62 درصد درجه هنجارشکنی متوسطی دارند. نتیجه گیری: فرضیه اصلی مرتون که فاصله بین اهداف مقبول اجتماعی و راه های قانونی رسیدن به آن، منجر به آنومی می شود؛ در این بررسی نیز تحت عنوان " امکان رسیدن به اهداف"  به اثبات رسیده است. همچنین متغیرهایی مانند اعتماد اجتماعی و رضایت اجتماعی رابطه معکوسی با آنومی دارند. در مجموع سه متغیر مذکور، 15 درصد از آنومی را تبیین می نمایند.  

مقدمه و هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در سازمان های فرهنگی استان گیلان است. متغیر مستقل این تحقیق سرمایه اجتماعی است که بر اساس دیدگاه ناهاپیت و قوشال شامل ابعاد شناختی، ساختاری و ارتباطی می باشد. متغیر وابسته تحقیق، رفتار شهروندی سازمانی است که بر اساس مدل ارگان عبارتند از: وجدان کاری، نوع دوستی، آداب اجتماعی، جوانمردی و احترام و تکریم. روش پژوهش: روش تحقیق، پیمایش است و از پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است.حجم نمونه تحقیق حاضر 250 نفر از کارکنان سازمان های فرهنگی می باشد که به طور تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: نتایج بیانگر آن است که بین سرمایه اجتماعی سازمانی و ابعاد آن در سازمان های فرهنگی استان گیلان و رفتار شهروندی سازمانی، رابطه معنادار وجود دارد. همچنین تحلیل چندمتغیری نشان می دهد از بین ابعاد سرمایه اجتماعی سازمانی، بعد ارتباطی با رفتار شهروندی سازمانی، رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری: سرمایه اجتماعی می تواند از طریق افزایش تمایل کارکنان برای فراتر رفتن از الزامات شغل رسمی شان، منافع فردی را در جهت منافع سازمان قرار دهد و علاقه وافر به فعالیت ها و فلسفه کلی سازمان، ایجاد کند. بنابراین، سرمایه اجتماعی سازمانی می تواند به ایجاد و تقویت رفتار شهروندی سازمانی، در سازمان ها کمک نماید.

مقدمه و هدف پژوهش: بررسی میزان شادکامی مددجویان برای سازمان بهزیستی و خصوصاً ارزیابی ادواری از زندگی افرادی که از خدمات حمایتی و توانبخشی بهزیستی بهره مند شده اند با توجه به ماموریت ها و اقدامات این سازمان در جامعه، کاملاً ضروری است. این پیمایش نیز در همین راستا انجام شده است. پس از مرور دیدگاه های مختلف، به ویژه، با تاکید بر دیدگاه های نابرابری آدامز، نظریه محرومیت نسبی گار و نظریه پیامدهای مدرنیته گیدنز، فرضیه ها تدوین شد. روش پژوهش: این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و پرسشنامه شادکامی آکسفورد با کمی اصلاح، در بین مددجویان بهزیستی شهرستان رشت به صورت نمونه گیری احتمالی ساده انجام شد و مراجعه کنندگان به واحدهای مختلف مددکاری بهزیستی و مراکز تحت نظر اداره بهزیستی شهرستان رشت، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان می دهد 58.1 درصد از نمونه ها شادکامی متوسط دارند. 22.1 درصد شادکامی کم و 19.8 درصد، شادکامی زیاد دارند. برای تحلیل چند متغیری، از تحلیل رگرسیون استفاده شده است که بر اساس آن سه متغیر تحقیق در ارتباط همزمان با متغیر شادکامی، معنادار بوده اند که شامل ارضاء نیازها، همبستگی اجتماعی و احساس امنیت است. حدود 60 درصد از تغییرات متغیر شادکامی، توسط متغیرهای مدکور تبیین می شود. نتیجه گیری: احساس شادکامی در زندگی اگر چه تا حد زیادی بستگی به شرایط فردی دارد، اما تأثیر عوامل اجتماعی، به ویژه ارضاء نیازها، همبستگی اجتماعی و احساس امنیت در افزایش و یا کاهش آن بسیار زیاد است