یارمحمد قاسمی

پژوهش حاضر با هدف بازسازی معنایی نزاع بین فردی درمیان محکومان نزاع دراستان ایلام، با استفاده از روش نظریة زمینه ای انجام گرفته است. مسئلة تحقیق این است که چگونه میتوان از نزاع بین فردیی بازسازی معنایی ارائه داد. پروندة منازعان دستگیرشده یا مراجعان به کلانتریهای شهر ایلام بخشی از جامعة آماری پژوهش حاضر را تشکیل داده است. درکنار آن، با شش نفر از فرماندهان و افسران شاغل در کلانتریها نیز مصاحبه صورت گرفته است. روش نمونه گیری در این پژوهش هدفمند یا نمونه گیری نظری بوده است. در فرآیند تحلیل دادهها، از روشهای معمول کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. به این منظور، هشت مقولة اصلی شناسایی شد که بی سازمانی اجتماعی مقولة مرکزی است. مطابق این نظریه، تجربة مدرنیتة بیقواره ساختار جامعة پیشینِ انتظام یافته برپایة کنترل غیررسمی را با آشفتگی مواجه کرده است

سرمایه اجتماعی از مفاهیم نو، مهم و قابل توجه در عرصه علوم اجتماعی است و در چند دهه اخیر تا آن جا اهمیت یافته که به آن ثروت نامرئی هم اطلاق می شود، در این مقاله در صدد بررسی مقایسه ای این مفهوم با مفهوم عصبیت است که توسط ابن خلدون مطرح شدهاست. ابنخلدون برای تحلیل بنای نظام سیاسی، بی نظمی سیاسی و اجتماعی عصر خود از این کلید واژه استفاده کرده و آن را یک عامل وحدتبخش و متحدکننده می داند. در واقع هدف اصلی این است که در نهایت به پاسخ این سؤال برسیم که آیا می توان عصبیت ابنخلدون را با توجه به نظریات سرمایه اجتماعی روزآمد کرد؟ چارچوب نظری مقاله حاضر مبتنی بر نظریه گیدنز و مکمل آن آراء پاتنام است. مجموعه بحث های ارایه شده بدین نتیجه رهنمون گردیده که علاوه بر این که دو مفهوم دارای اشتراکاتی هستند، از برخی جهات با هم تفاوت هایی دارند که آن ها را از هم جدا می کند. از این تفاوت ها می توان چنین استنباط کرد که کاملا نمی توان عصبیت را روزآمد کرد. در واقع آن بخشی از عصبیت که پیوندی تنگانگ با اجتماع قبیله ای دارد را نمی توان روزآمد کرد. ولی مصداق هایی از عصبیت که از مختصات اجتماع قبیله ای نیست را می توان روزآمد کرد مانند دین که در اغلب جوامع بشری، به ویژه جامعه ما هم چنان عامل عمده همبستگی است، هم پیمانی نیز که امروزه در قالب منظقه ای و جهانی شکل می گیرد، از جمله مواردی هستند که به امکان روزآمد ساختن نظریه عصبیت ابن خلدون با جامعه جدید کمک می کنند.

"هدف اصلى این مقاله، شناخت عوامل مؤثر بر مرگ و میر کودکان در استان ایلام با تاکید بر محرومیت اجتماعى است. بر این اساس، مهمترین سؤال پژوهشى مورد نظر عبارت است از این که محرومیت اجتماعى و شاخص هاى جمعیتى، چه رابطه اى با مرگ ومیر کودکان دارند. روش تحقیق مورد استفاده براى بررسى موضوع و سؤالات تحقیق، روش پیمایشى است و جامعه آمارى مورد نظر عبارت است از کلیه زنان ازدواج کرده 49-15 ساله استان ایلام که حداقل یک بچه زنده بدنیا آورده اند. مبانى نظرى براى تحلیل و تبیین موضوع این مقاله، مشتمل بر نظریه هاى محرومیت اجتماعى و نظریه هاى مربوط به مرگ ومیر کودکان است که در نهایت با استفاده از نظریه هاى مطرح شده، مدل نظرى مقاله ترسیم شده است. بر اساس اطلاعات به دست آمده، متوسط بعد خانوار در نمونه تحت بررسى، 9/4 نفر، میانگین فاصله بین موالید، 42 ماه، میانگین تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، 05/3 و میانگین تعداد فرزندان زنده مانده، 8/2 بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح دو متغیره و چند متغیره، صورت گرفته است. در سطح تحلیل چند متغیره از رگرسیون لوجستیک استفاده شده است. بر این اساس در سطح کل استان، شاخص هاى جمعیتى، محرومیت اجتماعى و نوع ازدواج، در مدل باقى مانده اند، اما در نقاط شهرى، محرومیت اجتماعى، نوع ازدواج و آگاهى از مراقبت هاى کودکان، در مدل باقى مانده اند و در نهایت در نقاط روستایى، شاخص هاى جمعیتى، محرومیت اجتماعى، بهداشت تغذیه و نوع ازدواج، در مدل باقى مانده اند. به منظور تایید مدل تحلیلى مطالعه حاضر، از مدل معادلات ساختارى استفاده شده است که در این مدل به استثناى بهداشت تغذیه، تمامى متغیرهاى انتخاب شده به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر متغیر وابسته تاثیر داشته اند. "

در این مقاله به تحلیل نظری یکی از مهمترین مسایل مرتبط با توسعه در ایران، یعنی مدیریت توسعه پرداخته ایم. از آنجا که به اعتقاد ما قریب به یک قرن است که پیشگامان مدرنیته در کشور عموما و مدیریت توسعه بالاخص، مکتب نوسازی را آگاهانه یا غافلانه، در امر توسعه، الگوی خود قرار داده اند، از این رو ابتدا مبانی نظری و روش ‏شناختی این مکتب را مطرح و سپس با نقد آن، به معرفی چهارچوب نظری خود که مبتنی بر رویکرد هابرماس است، مبادرت نموده ایم. بر اساس این تحلیل نظری به این نتیجه دست یافته ایم که مهمترین ویژگی مدیریت توسعه در ایران، تکیه بر بخش سخت‏ افزاری وارداتی و غفلت از بعد نرم ‏افزاری توسعه (بعد اجتماعی- سیاسی و فرهنگی) است. انتخاب این رویه، باعث گردیده که زیست‏ جهان اجتماعی تحت تسخیر سیستم درآید و به تدریج آثار زیانبار خود را به صورت افزایش آسیب ها و جرایم اجتماعی، نشان دهد.

"در این مقاله به تحلیل یکی از مباحث مربوط به گفتمان هویت‏های جمعی خرد و کلان و ارتباط آن با جهانی شدن می‌پردازیم و با بررسی دیدگاه‏های کلاسیک‌ جامعه‏شناسی و گفتمان پست مدرنیسم و نیز نظریه اندیشمندان متأخر، به نقایص نظری و روش شناختی کار آنها اشاره می‏کنیم. هدف آن است که بدانیم چگونه در تحلیل این به یک دیدگاه تلفیقی نایل آییم. در این بررسی، بر خلاف رویکرد‌های یاد شده، بر این باوریم که از یکسو، جهانی شدن، فرایندی واقعی و غیر قابل اجتناب است و جامعه بشری به سوی برخی الگوهای فرهنگی و سیاسی‌ جهانشمول به مثابه یک هویت عام، حرکت می‌کند و از سوی دیگر، در کنار آن هویت‏های خرد و محلی نیز در حال احیاء و بازسازی‏اند اندیشه اصلی مقاله حاضر تأیید این مدعا است. "

افزایش مناسبات متقابل بین قومی (قرینگی روابط) در حوزه های تعاملی معیشتی، اقتداری، عاطفی و فکری، تعلق، همگرایی و وفاداری اقوام را به هویت های جمعی فراقومی (هویت منطقه ای و ملی) تقویت می کند. مقاله حاضر با استناد به داده های تجربی فرضیه مذکور را مورد ارزیابی قرار می دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با افزایش این مناسبات و همکاری های بین گروهی (بین قومی) که از برآیند روابط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاصل می شود، تعلق و وفاداری اقوام به واحدهای جمعی بزرگ تر ـ از جمله هویت های جمعی منطقه ای و ملی ـ افزایش پیدا می کند و در مقابل، کاهش این مناسبات به تقویت واحدهای جمعی خرد و تضعیف واحدهای جمعی کلان تر منجر می گردد.