بررسی شباهت آرا در آثار ناصرخسرو و احمد کسروی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های نوین ادبی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۴ شماره ۸
279 - 310
حوزههای تخصصی:
ناصرخسرو حکیم و شاعر اسماعیلی است که میکوشد اندیشهها و باورهای اسماعیلی خود را در قالب نظم و نثر بیان کند. احمد کسروی نیز از اندیشمندان معاصر است که جنبش سیاسی – اجتماعی «پاکدینی» را برای پاک کردن توده ایران از آلودگیهای فکری بنیان نهاد و باورها و اندیشههای خود را ابتدا در مجله «پیمان» و سپس در روزنامه «پرچم» منتشر کرد. وقتی که آثار و زندگی ناصرخسرو و احمد کسروی را بررسی میکنیم میبینیم که این دو از ابعاد گوناگونی به هم شبیه هستند. به عبارت دقیقتر، به نظر میرسد در برخی از اندیشهها ناصرخسرو از پیشتازان فکری احمد کسروی است. گویی کسروی، ناصرخسرو را الگوی خود قرار داده است. هدف این مقاله که با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای تدوین شده، نقد و بررسی دیدگاههای مشترک در اندیشههای ناصرخسرو و احمد کسروی است. انتقاد و اعتراض، تحول درونی، جبرستیزی، ادبیات متعهد، انحصارگرایی، خردگرایی و اصلاحگرایی، موارد مشترکی هستند که در اندیشههای ناصرخسرو و کسروی دیده میشود. آنها هرگز از اندیشههای خود بازنگشتند. در نهایت، یکی آواره یمگان شد و دیگری در دادگستری جان باخت.