حامد ممکن

چکیده بیان مسئله : یکی از حوزه های علمی که نسخه های بسیاری از آن در دسترس می باشد، حوزه علم پزشکی است. پزشکان ایرانی برای تفهیم یافته خود ، گاه خودشان و گاه از برخی از نقاشان در ترسیم تصاویر اندام انسانی و حیوانی بهره برده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تصویرگری درنسخه خطی مصورذخیره خوارزمشاهی محفوظ درکتابخانه ملی با شماره ثبت : 814227 گردآوری و تدوین شده است. هدف مقاله : هدف در این تحقیق پس از ارائه مختصری از پیشینه تصویرگری و علم پزشکی در ایران،به شناخت،معرفی و بررسی این نسخه خطی می پردازیم. در تصویرگری نسخه های خطی پزشکی مصور،موضوع غالب به شکل تشریح وکالبد شناسی بود. البته تصویرگری موضوعات دیگری از جمله گیاهان،حیوانات،ابزارآلات و روش های مختلف پزشکی ( فصد و حجامت) و دندانپزشکی نیز به چشم می خورد که اندک است . سوال مقاله : در این مقاله سعی می شود به این سوالات پاسخ داده شود: - کار تصویرگری این پیکره های رنگی توسط چه کسانی انجام شده است ؟ - آیا اینگونه تصویرگری ها بیانگر سبک خاصی به مانند تصویرگری نسخه های ادبی بوده است؟ - میزان مهارت و تسلط تصویرگر در رعایت اصول و قواعد تصویرگری به چه میزان بوده است؟ روش تحقیق: این پژوهش بصورت توصیفی- تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. نتیجه گیری: نتایج بررسی حاکی از آن است که تصویرگری در این کتاب منطبق با سبک و شیوه نسخه های ادبی نبوده است ومصورسازان این نسخه خطی پزشکی معمولا"موْلفین کتب وکمتر نگارگران بوده اند. همچنین این نگاره هابدلیل اختلاف درسبک تصویرگری میتواندکاربیش ازیک نفرباشد وبعضا بصورت رونگاری-وکپی ازنسخه اصلی است. طبق بررسی انجام شده ازمنابع مختلف،به نظرمیرسد،منشااین تصاویربه هنرهلنیستی بازگردد.این تحقیق میتواند برای استفاده دانشجویان هنرو پزشکی مفیدباشد.