مریم صفری شیرازی

هــدف ایــن پژوهــش تعییــن نقــش واســطه ای انعطاف پذیــری بیــان هیجانــات و پذیــرش ادراک شــده از جانــب همســالان در رابطــۀ بیــن دردســترس بـودن عاطـفی والدیـن بـا بهزیسـتی روان شـناختی نوجوانـان بـود. شـرکت کنندگان پژوهـش،410 نوجـوان دختـر 16-11 سـال شـهر شیـراز بودنـد کـه بـه روش نمونه بـرداری دردسـترس انتخـاب شـدند. پژوهـش از نـوع مقطـعی بـا روش تحلیل مسیـر بـرای بـررسی روابـط بیـن متغیرهـا و ابـزار پژوهـش پرسشـنامۀ دردسـترس بـودن عاطـفی والدیـن (لـوم و فـارس، 2005)، مقیـاس بیانگـری منعطـف کـودک و نوجـوان (وانـگ و هـاوک، 2020)، فـرم کوتـاه مقیـاس بهزیسـتی روان شـناختی نوجوانـان (گومز-لوپـز و دیگـران، 2019) و مقیـاس پذیـرش ادراک شـده (بـروک و دیگـران، 1998) بـود. نتایـج حـاکی از نقـش واسـطه ای تقویـت و سـرکوب بیـان هیجانـات و پذیـرش ادراكشـده از جانـب همسـالان در رابطـۀ بیـن دردسـترس بـودن عاطـفی مـادر و پـدر بـا بهزیسـتی روان شـناختی بـود. هم چنيـن دردسـترس بـودن عاطـفی مـادر و پـدر به ‌صـورت غيرمسـتقيم و تنهـا بـا واسـطه گري سـركوب بيـان هيجانـات، پذیــرش ادراک شــده از جانــب همســالان را در نوجوانــان پيش بينــي کــرد. برایــن اســاس می تــوان بــا آمــوزش بــه والدیــن در زمینــۀ ارتقــای تعــاملات والد-فرزندی، مهارت های تنظـیم بــیان هیجانات، مــیزان پذیرش اجتـماعی و بهزیـستی را در نوجوانان افزایش داد.

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی نمایش درمانی بر کفایت اجتماعی و خودپنداره مثبت دانش آموزان پسر با اختلال یادگیری ویژه انجام شد. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشیی و طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در پایه هشتم با اختلال یادگیری ویژه شهر کرج در سال تحصیلی 1399 - 1400 بودند. برای تعیین حجم نمونه، ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین مدارس ابتدایی ناحیه 3 شهر کرج، یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از بین دانش آموزان آن، 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند ) گروه آزمایشی 15 نفر/ گروه گواه 15 نفر (. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه مشکلات یادگیری کلرادو ) 2011 (، پرسشنامه کفایت اجتماعی فلنر ) 1990 (، پرسشنامه خودپنداره کودکان پی یرز-هریس ) 1969 ( و مصاحبه بالینی ساختاریافته بر اساس DSM-5 بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری و چندمتغیری در SPSS-26 انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که نمایش درمانی بر کفایت اجتماعی، خودپنداره مثبت و مؤلفه های آنها در دانش آموزان پسر مؤثر بود ) 001 / .)P> 0 نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، می توان گفت که نمایش درمانی روشی اثربخش در بهبود کفایت اجتماعی و خودپنداره مثبت دانش آموزان با اختلال یادگیری ویژه بود، درنتیجه این روش قابلیت کاربرد در مرا کز آموزشی و مدارس را دارد.