علیرضا قاسمیان مقدم

خشکسالی به لحاظ اینکه محدوده وسیعی از سرزمین را در برمی گیرد، پیچیده تر از دیگر بلایای طبیعی است و به همین علت جمعیت بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف اولویت بندی عوامل موثر بر افزایش تاب آوری اقتصادی خانوارهای روستایی بخش دستگردان شهرستان طبس در برابر خشکسالی انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع کمی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری شامل تمامی روستائیان بالای 18 سال بخش دستگردان شهرستان طبس بوده است. با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات دقیق در خصوص تعداد افراد این جامعه آماری، با استفاده از فرمول کوکران و آخرین عدد جدول مورگان تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه آماری مورد مطالعه قرار گرفت. شیوه نمونه گیری در این پژوهش به صورت طبقه ای بوده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته در قالب طیف لیکرت اقدام شده است. نتایج نشان داد که از نظر روستاییان بیشتر عوامل تأثیرگذار در تاب آوری آنها در برابر مخاطره خشکسالی و افزایش قدرت سازگاری آنها با شرایط خشکسالی، تقویت مشارکت محلی روستاییان بوده، دوم توجه به دانش بومی، سوم توسعه بیمه محصولات و چهارم توسعه بذور و گونه های مقاوم قرار دارد که براساس نتایج پژوهش دارای کوتاه ترین فاصله از ایده آل مثبت و دورترین فاصله از ایده آل منفی هستند.

هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی نقش کیفیت ارتباط معلم - دانش آموز در پیش بینی سازگاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول بود. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر طبس در سال تحصیلی 1401-1400 می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از بین کلیه مدارس متوسطه دوره اول شهر طبس هشت مدرسه (چهار پسرانه و چهار دخترانه) به صورت تصادفی انتخاب و در هر مدرسه به صورت تصادفی یک کلاس انتخاب و تمام دانش آموزان آن کلاس ها یعنی 230 نفر (115 پسر و 115 دختر) به عنوان نمونه آماری در پژوهش حاضر شرکت داده شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ارتباط معلم دانش آموز موری و زوزاک (2011)، پرسشنامه سازگاری تحصیلی کلارک و همکاران (1976) و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش (2006) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS23 صورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان داد که کیفیت ارتباط معلم- دانش آموز سازگاری تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول را پیش بینی می کند. در خصوص فرضیه دوم مشخص گردید که کیفیت ارتباط معلم- دانش آموز، سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول را پیش بینی می کند و در نهایت نتایج نشان داد که بین سازگاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول رابطه معناداری وجود دارد.

شیوع ویروس کرونا، تغییر و تحول را بر همه حوزه ها و عرصه های زندگی اجتماعی تحمیل کرد و آموزش و پرورش را به سوی آموزش های غیرحضوری سوق داد. متاسفانه به دلیل شرایط کرونایی، سیستم آموزشی مدارس بدون هیچ زیرساخت و آمادگی وارد فضای آموزش مجازی شد و فرصتی نیز برای آموزش معلمان برای تدریس در این فضا به وجود نیامد. در این بین یکی از سوالات که همواره در بین محققین و پژوهشگران مطرح شده، این بود که آموزش غیرحضوری جه تاثیراتی بر یادگیری دانش آموزان داشته است. از این رو این پژوهش به مقایسه یادگیری دانش آموزان از طریق آموزش حضوری با آموزش غیرحضوری در دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان طبس پرداخته است. روش اجرای این پژوهش از نوع تحقیقات نیمه تجربی (آزمایشی) با گروه آموزش حضوری و گروه آموزش غیرحضوری و پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان طبس بوده است. حجم نمونه در این پژوهش بر اساس رویکرد های تحقیقات نمیه آزمایش 40 نفر دختر و 40 نفر پسر و هریک در در دو گروه آموزش غیرحضوری (20 نفر) و گروه آموزش حضوری (20 نفر)در نظر گرفته شد. هر دو گروه به مدت 5 هفته تحت آموزش 4 درس از کتاب علوم تجربی پایه هشتم توسط یک معلم (یک گروه به صورت حضوری و یک گروه به صورت غیرحضوری) قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از تحلیل کواریانس و نرم افزار SPSS اقدام به تجزیه و تحلیل داده ها گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که بین نمرات پیش آزمون دو گروه آموزش حضوری و گروه آموزش غیرحضوری تفاوت معناداری وجود ندارد. ولی بین یادگیری گروه آموزش حضوری و گروه آموزش غیر حضوری در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری ایجاد شد. با توجه به اینکه نمرات گروه آموزش غیرحضوری در مرحله پس آزمون کاهش یافته است می توان گفت که آموزش غیرحضوری تاثیر منفی و معناداری بر یادگیری دانش آموزان داشته است. عدم وجود زیرساخت های مناسب آموزش غیرحضوری و عدم آشنایی معلمان و دانش آموزان با شرایط و ویژگی های کلاس های غیرحضوری را می توان از دلایل عمده کاهش یادگیری دانش آموزان در آموزش غیرحضوری عنوان کرد.

در چند سال اخیر روستاها شاهد افزایش جرائم و بزهکاری بوده اند. با گسترش جرائم و ضرورت کاهش و پیشگیری از آن. لازم است عوامل موثر بر جغرافیای جرائم شناسایی شود تا بر اساس شناخت این عوامل بتوان به کاهش جرائم و پیشگیری از آنها پرداخت. هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر جغرافیای جرم و بررسی تاثیرات این عوامل بر جغرافیای جرم است. در این مسیر، تخت موضوع مورد مطالعه معرفی و بررسی گردید. تحقیقات صورت گرفته توسط سایر محققین در دو بخش داخلی و خارجی طبقه بندی شد و سپس نظریه های موجود مورد بررسی قرار گرفتند. برای شناسایی متغیرها و شاخص های عوامل موثر بر جغرافیای جرائم ( متغیر مستقل پژوهش) از طریق مطالعه مبانی نظری و پیشینه تحقیق و همچنین مصاحبه با خبرگان و اساتید جرم و جغرافیای جرم استفاده شد. این عوامل در قالب سه متغیر کلی و ۹ شاخص طبقه بندی شد. برای سنجش متغیر عوامل اقتصادی از 4 شاخص کلی استفاده شد. برای عوامل اجتماعی - فرهنگی نیز از چهار شاخص کلی استفاده شد. منیر محیطی کالبدی نیز به تنهایی مورد سنجش قرار گرفت. برای سنجش متغیر وابسته پژوهش ( جغرافیای جرم از 6 متغیر اصلی بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستایی ساکن روستای نایبند شهرستان طبس بودند که 108 خانوار در این سکونتگاه روستایی به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و مورد سنجش قرار گرفتند. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. اعتبار پرسشنامه تحقیق از طریق اعتبار موری و سازه و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید گشت. داده های جمع آوری شده نیز از طریق نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل در دو بخش توصیفی و استنباطی ارایه گردید و فرضیه های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. از میان ۱۱ فرضیه طراحی شده در تحقیق ۹ فرضیه مورد تایید قرار گرفت و ۲ فرضیه آن رد شد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که معادله رگرسیون برای تبیین متغیر وابسته دارای 6 مرحله است. به ترتیب امکانات آموزشی تفریحی11.2درصد اعتماد اجتماعی2.5 درصد، اشتغال نامناسب 2.7درصد، عوامل محیطی-کالبدی 1.7درصد، نوسانات فصلی جمیت 1.4 درصد و میزان درآمد ۱ درصد از متغیر وابسته (جغرافیای جرم) را تبین می کنند. به طور کلی این متغیر 6 متغیر توانسته اند20.5 درصد از تغییرات جغرافیای جرم را تبیین کنند.