بهروز نظافت تکله

بهروز نظافت تکله

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۹ مورد.
۲۱.

تحلیل و شناسایی ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئوموفوسایت های شهرستان خوی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 889 - 908

کلیدواژه‌ها: شناسایی پتانسیل ژئوتوریسم ژئومورفوسایت شهرستان خوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۲۲۰
ژئوتوریسم شکلی از گردشگری است که موجب رشد و پایداری جغرافیایی منطقه، محیط زیست، فرهنگ، میراث تاریخی و زیبایی شناختی آن و همچنین بهبود زندگی ساکنین آن منطقه می گردد. هدف از این پژوهش واکاوی پتانسیل های ژئوتوریستی و مقاصد ژئومورفولوژیکی شهرستان خوی با استفاده از مدل پائوولوا و دینامیکی می باشد. مدل دینامیکی به وسیله شاخص های ارزش علمی و ارزش های مازاد آن مکان ژئوتوریستی برآورد می شود. در این مدل رقابت پذیری مقاصد و پتانسیل های ژئوتوریستی شناسایی و عوامل رقابت پذیری تعیین می گردد. براساس مدل پائوولوا نتایج حاصل نشان می دهد منطقه ژئوتوریستی خوی با بیشترین امتیازدهی در عوامل مثبت ارتقا دهنده رقابت پذیری مقاصد ژئوتوریستی شامل ثروت طبیعی با امتیاز (5/8) بوده و بیشترین مقدار درمیان گویه های منفی رقابت پذیری، کسری بودجه و عدم وجود متخصصان ماهر با امتیاز (5) بیشترین تاثیر منفی را در جذب گردشگران در منطقه ایجاد می کند همچنین طبق نتایج حاصله از مدل دینامیکی باتوجه به بررسی ارزش های علمی و مازاد طبق نظر کارشناس و گردشگر نتایج حاصل نشان داد، بیشترین امتیاز از نظر ارزش علمی تنوع در اشکال ژئومورفولوژی دارای امتیاز 23/4 در بین کارشناسان بوده و دربین ارزش مازاد بیشترین امتیاز بامجموع امتیاز 14/4 از بین کارشناسان شاخص امکان سازماندهی برای برخی از رویدادهای فرهنگی خاص محاسبه گردید. بنابراین نتیجه گیری می شود با ارزیابی و شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی و توسعه توانمندی ها منجر به توسعه منطقه ژئوتوریستی خوی و جذب گردشگر خواهد شد. در نهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی برای بررسی بهتر از نرم افزارهای جدیدتری هم چون هوش مصنوعی نیز استفاده گردد.
۲۲.

بررسی و شناسایی ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی موثر در جذب گردشگری (مورد مطالعه: شهر ملکان)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 28 - 41

کلیدواژه‌ها: ارزیابی ژئوتوریسم مدل کوبالیکوا مدل فیولت شهر ملکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۰۳
زمینه و هدف: امروزه صنعت گردشگری به عنوان بخش مهم و اصلی در اقتصاد جهانی به شمار می رود و یکی از زمینه های مهم این صنعت توریسم طبیعت گرا یا اکوتوریسم است. سهم اکوتوریسم از صنعت گردشگری بسیار بالا و دارای جایگاه مهمی می باشد. هدف پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئوموفولوژیکی موثر در جذب توریسم در شهر ملکان استان آذربایجان شرقی می باشد. روش شناسی: در این پژوهش از دو روش کوبالیکوا و فیولت جهت ارزیابی پتانسیل ژئوتوریستی استفاده شده است. در روش کوبالیکوا بر ارزش های علمی و ذاتی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و س ایر ارزش ها تأکید دارد. مدل فیولت نیز بر اساس شاخص های طبیعی و انسانی مناطق را از نظر نرخ مدیریتی و نرخ گردشگری ارزیابی می کند. مناطق مورد بررسی در این پژوهش قلعه بختک لیلان، منطقه گردشگری شورسو، چشمه آب معدنی آرپادرسی، زیارتگاه علی بلاغی، کمپ پارک جنگلی، دره گاومیش ئولن می باشد. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج حاصله از ارزیابی مدل کوبالیکوا نشان داد که چشمه آب معدنی آرپادرسی با کسب امتیاز 11 بیشترین امتیاز را در بین مناطق مورد مطالعه به خود اختصاص داده است. براساس نتایج ارزیابی در مناطق مورد مطالعه منطقه ژئوتوریستی قلعه بختک لیلان با کسب امتیاز 75/6 در بین مناطق مورد بررسی دارای کمترین امتیاز است که این امر مستلزم توجه به این منطقه جهت توسعه است. هم چنین نتایج حاصل از مدل فیولت نیز نشان داد که در بین مناطق مورد مطالعه، منطقه کمپ پارک جنگلی با کسب مجموع امتیاز از همه زیر شاخص ها با مقدار عددی 13بیش ترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. هم چنین منطقه دره گاومیش ئولن با کسب کم ترین امتیاز با مدادر عددی 25/8 در بین مناطق مورد بررسی از توانمندی کم تری برخوردار است. براساس نتایج حاصله از نرخ مدیریتی این نتایج حاصل شد که پارک جنگلی و دره ئولن از نظر حفاظتی در شرایط خوب و مناسب قرار دارد و از نظر نرخ گردشگری منطقه شورسو با کسب بیشترین امتیاز از شرایط خوبی برخورداراست. بنابراین نتیجه گیری می گردد کمپ پارک جنگلی و چشمه آب معدنی آرپا دره سی قابلیت های زیادی را در جذب توریسم به خود اختصاص داده اند. در نهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آینده برای ارزیابی پتانسیل های ژئوتوریستی مناطق حفاظت شده منطقه ملکان از مدل های سرانو-گونزالز-تروبا برای بررسی دقیق تر استفاده گردد.
۲۳.

ارزیابی میزان هدررفت خاک در کاربری های اراضی حوزه آبخیز نیرچای با استفاده از مدل RUSLE و تصاویر ماهواره ای لندست (سنجنده OLI)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۹ 6 - 20

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی فرسایش ماشین بردار پشتیبان نیرچای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۸۰
فرسایش خاک یک مشکل جهانی است که منابع آب و خاک را تهدید می کند و تغییرات کاربری اراضی یکی از عوامل مهم در فرسایش خاک است. هدف از این پژوهش ارزیابی میزان هدررفت خاک در کاربری های اراضی حوزه آبخیز نیرچای با استفاده از مدل RUSLE در استان اردبیل است. به منظور اجرای این تحقیق ابتدا تصویر ماهواره ای منطقه مورد مطالعه مربوط به سال 1400 و ماه خرداد از مرکز تحقیقات زمین شناسی آمریکا دریافت و پس از تصحیحات اتمسفری و رادیومتریک با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده به شیوه ماشین بردار پشتیبان اقدام به تهیه نقشه کاربری اراضی شد. سپس به منظور برآورد میزان فرسایش از مدل RUSLE استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل و تولید نقشه ها در اجرای این تحقیق نیز از نرم افزارهای SPSS 21، Excel، ArcGIS 5.4، Archydro و ENVI 5.3 استفاده شد. لایه پارامترهای مدل RUSLE شامل لایه فرسایندگی باران، لایه خاک، لایه توپوگرافی، لایه پوشش گیاهی و عامل حفاظتی خاک هم چنین آمارهای مختلف مربوط به ایستگاه های باران سنجی، هیدرومتری، نقشه های توپوگرافی 1:50000، زمین شناسی 1:100000 هم چنینDEM (20 متر منطقه) و نیز بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و سنجش از دور استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که مقدار متوسط فرسایش سالانه خاک برای کل حوضه در دامنه بین 5/0 تا 25/14 تن در هکتار در سال متغیر است. هم چنین بررسی روابط رگرسیونی بین فاکتورهای مدل RUSLE و مقدار فرسایش سالانه خاک نشان داد که فاکتور توپوگرافی (LS) با بالاترین مقدار ضریب تعیین R^2=0/93 بیش ترین اهمیت را در برآورد فرسایش سالانه خاک به وسیله مدل RUSLE دارد.
۲۴.

شناسایی ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی روستاهای هدف گردشگری شهرستان نمین

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 57 - 68

کلیدواژه‌ها: ارزیابی پتانسیل روستاهای گردشگری مدل های کمی شهرستان نمین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۱
زمینه و هدف: ژئوتوریسم به عنوان یکی از شاخه های نوین و در حال توسعه گردشگری، به بررسی و استفاده از ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی مناطق طبیعی می پردازد تا بتواند گردشگران را به سمت خود جذب کند. روستاهای هدف گردشگری به دلیل داشتن مناظر طبیعی زیبا، ویژگی های جغرافیایی خاص، و فرهنگ غنی، می توانند به عنوان مقاصد جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته شوند. هدف از پژوهش حاضر شناسایی ظرفیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژی روستاهای هدف گردشگری شهرستان نمین در سطح استان اردبیل است.روش شناسی: روش پژوهش حاضر استفاده از مدل جدید کمی کوبالیکوا و فیولت (پارک ملی) است. در روش کوبالیکوا که بیش تر بر معیارهای علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و افزوده تأکید دارد و با مقایسه زیرمعیارها به ارزیابی مناطق مورد مطالعه میپردازد. در مدل پارک ملی مناطق ژئوتوریستی را بر اساس چهار معیار منشأ شکل گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی موردبررسی قرار می دهد. روستاهای هدف گردشگری در این پژوهش، عنبران، گلشن و سوها در شهرستان نمین است.نتایج و یافته ها: نتایج حاصله از ارزیابی مدل ژئوتوریستی کوبالیکوا نشان داد که روستایی هدف گردشگری عنبران با کسب امتیاز مقدار 25/10 بیش ترین امتیاز را در بین مناطق مورد بررسی به خود اختصاص داده است و در رده دوم و سوم نیز به ترتیب سوها و گلشن با امتیازات 5/9 و 25/8 قرار دارند که این نشان از آن دارد که روستایی عنبران پتانسیل بالای برای شناساندن شهرستان نمین در سطح ملی و بین المللی دارد. نتایج حاصله از مدل پارک ملی نیز نشان داد که منطقه عنبران با کسب بیشترین امتیاز با مقدار 25/11 نسبت به مناطق مورد بررسی دیگر قابلیت مناسب دارد. بر اساس نتایج در این مدل نیز نرخ مدیرتی و گردشگری عنبران بسیار عالی برآورد شد. بنابراین نتیجه گیری می گردد روستای عنبران یک روستایی تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و در نهایت ژئوتوریستی است که می تواند در سطح ملی و بین المللی شناخته شود. درنهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات کاربردی آتی برای ارزیابی بهتر از سایر مدل های ارزیابی و تلفیق عوامل طبیعی و انسانی نیز استفاده گردد.
۲۵.

ارزیابی و شناسایی ظرفیت های مقاصد ژئومورفولوژیکی و ژئوترمالی استان اردبیل با استفاده از مدل بریل ها و زوروس

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 260 - 279

کلیدواژه‌ها: ارزیابی ژئومورفولوژیکی پتانسیل ژئوتوریستی مدل های ارزیابی ژئوسایت ها ژئومورفولوژی گردشگری پایدار استان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۵۲
زمینه و هدف: واژه ژئوترمال ریشه یونانی دارد. ژئو به معنی زمین و ترمال به معنی گرما است که مبتنی بر عوارض زمین شناسی و منابع آبی است. با گذشت زمان، به عنوان نوعی متفاوت از گردشگری توصیف شده است که جهت گیری زمین شناسی یا جغرافیایی دارد، هدف از این پژوهش شناسایی ظرفیت های مقاصد ژئومورفولوژیکی و ژئوترمالی استان اردبیل با استفاده از مدل بریل ها و زوروس است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر توصیفی، تحلیلی و مقایسه ای می باشد. در این پژوهش از دو مدل ژئوتوریستی بریل ها و زوروس استفاده شده است. این پژوهش در سال 1403 انجام شد. جامعه آماری گردشگران و متخصصان صنعت گردشگری و زمین شناسی بود. در این پژوهش از مدل بریل ها، از شاخص محوطه های تنوع زمینی به میانه ای اطلاق می شوند که از هیچ ارزش ذاتی و علمی برخوردار نیستند و قابلیت های آن ها بر اساس ارتباط آن ها با ارزش های آموزشی و گردشگری سنجیده می شود. انتخاب میان ها توسط چهار عامل شهرت، تمامیت، نوع زمین شناسی، امنیت و قابلیت دسترسی و زیبایی صورت گرفته است. در روش زوروس به منظور ارزیابی ژئوسایت ها از معیارهای علمی تهدیدات بالقوه و قابلیت های استفاده بهره گرفته می شود و هرکدام از معیارهای مورد استفاده نیز دارای زیر معیارهایی هستند. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج حاصله از ارزیابی مدل زوروس منطقه ژئوترمالی مشکین شهر با کسب بالاترین امتیاز (75/80) را به خود اختصاص داده است. هم چنین منطقه ژئوترمالی اردبیل نیز با کسب 5/72 امتیاز در رده دوم قرار دارد. با توجه به نتایج مدل زوروس منطقه سرعین کم ترین امتیاز 69 را به خود اختصاص داده است که نشان از پایین بودن پتانسیل ژئوترمالی در این شهر است. نتایج حاصله از مدل بریل ها نشان داد که از نظر شاخص دسترسی منطقه اردبیل با کسب میانگین 62/2 بیش ترین امتیاز را به خود اختصاص داده و در رتبه اول قرار دارد و از نظر شاخص علمی نیز منطقه مشکین شهر از لحاظ معیار شهرت جهانی با کسب 12 امتیاز در رتبه اول قرار گرفته است. از نظر آسیب پذیری نیز منطقه سرعین با بالاترین امتیاز (13) در رده اول واقع شده است. بنابراین نتیجه گیری می گردد که با توجه به این که مناطق ژئوترمالی استان اردبیل متاثر از کوهستان سبلان می باشد این امر موجب گردیده است که هر سه منطقه ژئوترمالی دارای توان مندی های متفاوتی باشند که مدل های مذکور نشان داد که بیش ترین انرژی گرمایی در شهرستان مشکین شهر است. در نهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی از ابزارات هوش مصنوعی جهت برآورد مناطق ژئوترمالی استفاده گردد.
۲۶.

ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی روستای زنوزق تبریز با استفاده از مدل فیولیت

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 302 - 319

کلیدواژه‌ها: ارزیابی ژئوتوریسم پارک ملی (فیولت) زنوزق تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۹۵
گردشگری دارای اشکال و انواع گوناگونی است که با توجه به شرایط محیطی متفاوت هستند. بخش ژئوتوریسم یکی از زیرشاخه های گردشگری است ژئوتوریسم یکی از شاخه های گردشگری پایدار است که بر روی ویژگی های زمین شناسی و مناظر طبیعی یک منطقه تمرکز دارد. ژئوتوریسم شکلی از گردشگری است که موجب رشد و پایداری جغرافیایی منطقه مقصد، محیط زیست، فرهنگ، میراث تاریخی و زیبایی شناختی آن و همچنین بهبود زندگی ساکنین آن منطقه می شود. هدف این تحقیق ارزیابی توان ژئوتوریستی روستای زنوزق تبریز بااستفاده از مدل فیولت (پارک ملی) می باشد. برای این منظور منطقه ژئوتوریستی زنوزق انتخاب گردید. مراکز ژئوتوریستی دهستان زنوزق مورد بررسی واقع شد. در پژوهش حاضر از مدل فیولت که منطقه ژئوتوریستی زنوزق را بر اساس چهار معیار منشا شکل گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی مورد بررسی قرار می دهد استفاده شد. نتایج حاصله از مدل فیولت نشان داد که این منطقه ژئوتوریستی با امتیاز(۱۰) از مجموع گویه های موثر از قابلیت های متنوعی برخوردار است. بر این اساس با استفاده از پتانسیل های ژئوتوریستی در محدوده مورد مطالعه این نتایج حاصل شد که این مناطق برای جذب گردشگر و توسعه توریسم بسیار مفید خواهد بود. بنابراین نتیجه گیری می-شود با شناسایی و ایجاد امکانات در مناطق ژئوتوریستی منطقه زنوزق منجر به جذب گردشگر و توسعه زیرساخت های رفاهی خواهد شد. بر این اساس پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی در محدوده مورد مطالعه از سایر گویه های ژئوتوریستی همچون فرایندهای ژئومورفولوژیکی، اقتصادی و فرهنگی استفاده گردد.
۲۷.

بررسی و تحلیل قابلیت های ژئوتوریستی و مقاصد ژئومورفولوژیکی شهرستان جلفا

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 651 - 668

کلیدواژه‌ها: قابلیت های ژئوتوریستی مقاصد ژئومورفولوژیکی مدل پائوولوا شهرستان جلفا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۹۴
گردشگری در چارچوب الگوهای فضایی خاصی صورت می گیرد که مهم ترین بخش گردشگری شهری می باشد. ژئوتوریسم شاخه ای از صنعت گردشگری است و محوریت اصلی آن را رفتارشناسی سیستمهای ژئومورفوسایت ها تشکیل میدهد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل قابلیت های ژئوتوریستی و مقاصد ژئومورفولوژیکی شهرستان جلفا می باشد. در این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیل و به کمک دو مدل ژئوتوریستی با مشارکت گردشگری و مسئولین فعال در صنعت ژئوتوریسم منطقه به بررسی و تحلیل قابلیت های ژئوتوریستی و مقاصد ژئومورفولوژیکی با استفاده از روش فیولت و پائوولوا پرداخته شده است. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، نتیجه مدل فیولت نشان می دهد منطقه ی جلفا با کسب امتیاز ۱۰ از مجموع امتیاز های نرخ گردشگری و مدیریت در زمینه-های مختلف علمی، فرهنگی ،حفاظتی و ارزش استفاده دارای توان ژئوتوریستی می باشد. همچنین طبق ارزیابی های صورت گرفته با مدل پائوولوا از عوامل منفی رقابت پذیری منطقه جلفا به وجود ثروت طبیعی با مجموع 5/8 رقابت-پذیری که بیشترین امتیاز را دارا می باشد و کمترین امتیاز در بین عوامل منفی مربوط به زبان و نیز اسکان غیر رسمی با مجموع 2 می باشد. در بین عوامل مثبت بیشترین امتیاز مربوط به شاخص وجود ثروت طبیعی با مجموع 5/8 رقابت پذیری بوده و شاخص آبگرم و درمانی با مجموع 5/0 کمترین رقابت پذیری را نسبت به سایر عوامل کسب کرده اند. بنابراین نتیجه گیری می شود با ارزیابی و شناسایی پتانسیل های شهرستان جلفا و توسعه توانمندی ها منجر به توسعه منطقه ژئوتوریستی و جذب گردشگر خواهد شد.
۲۸.

پتانسیل سنجی ظرفیت های ژئوتوریستی و مدیریت آن در استان خوزستان براساس روش های کمّی (مطالعه موردی: مناطق ژئوتوریستی شهرستان اندیمشک)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 184 - 204

کلیدواژه‌ها: ارزیابی ظرفیت ژئوتوریسم روش سرانو روش کوبالیکوا شهرستان اندیمشک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۱
زمینه و هدف: گردشگری به عنوان یک پدیده مدرن، ماهیتی اقتصادی دارد و برای کشورهایی که از این ظرفیت برخوردارند، نقش و اهمیت ویژه ای دارد ژئوتوریسم ترکیبی از واژه های "ژئو" به معنای زمین و "توریسم" به معنای گردشگری است. هدف از این پژوهش، ارزیابی پتانسیل های ژئوتوریستی و مدیریت آن در محدوده توریستی شهرستان اندیمشک می باشد. روش شناسی: روش پژوهش در این مطالعه، مبتنی بر دو مدل سرانو-گونزالز-تروبا و کوبالیکوا است. مدل سرانو-گونزالز-تروبا برای ارزیابی ژئوسایت های واقع در نواحی حفاظتی مناسب می باشد. ارزیابی ژئوسایت ها در این روش بر مبنای سه معیار اصلی صورت می گیرد که به ارزیابی ارزش های علمی و مدیریتی کمک می کند و روش مناسبی برای منطقه مورد مطالعه به شمار می آید. در مدل کوبالیکوا، معیارها در پنج گروه طبقه بندی می شوند: ارزش های علمی و ذاتی، ارزش های آموزشی، ارزش های اقتصادی، ارزش های حفاظتی و سایر ارزش ها که تقریباً کلیه ویژگی های ژئوتوریسم را پوشش می دهد.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج حاصل از ارزیابی بر اساس مدل سرانو-گونزالز-تروبا نشان داد که ژئومورفوسایت منطقه چهل پا بالاترین امتیاز را کسب کرده است. هم چنین در ارزیابی فرهنگی، سد دز بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده و در زمینه قابلیت های کاربری و مدیریت ژئومورفوسایت ها، منطقه گردشگری ساحلی والفجر بیشترین امتیاز را دریافت کرده است. نتایج ارزیابی مدل کوبالیکوا نیز نشان دهنده این است که سد دز و سد کرخه از نظر ارزش گذاری ژئوسایت ها بالاترین امتیاز را کسب کرده اند و قلعه رزه کم ترین امتیاز را داشته است. بنابراین، بر اساس اعتبارسنجی مدل ها می توان نتیجه گیری کرد که منطقه ژئوتوریستی دز در خوزستان با کسب بالاترین امتیاز، پتانسیل بسیار زیادی برای توسعه دارد. در نهایت، پیشنهاد می گردد که در مطالعات آتی برای ارزیابی مناطق ژئوتوریستی مورد بررسی و دستیابی به نتایج دقیق تر، از هوش مصنوعی نیز بهره برداری شود.
۲۹.

واکاوی و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و قوت ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی در جهت توسعه استان گلستان با استفاده از مدل های (K.F)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۸ 649 - 666

کلیدواژه‌ها: واکاوی نقاط ضعف و قوت ژئوتوریستی توسعه استان گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۸۱
ژئوتوریسم از جمله مفاهیم جدید در ادبیات جغرافیایی و گردشگری است که بر تعیین مکان های ویژه گردشگری از منظر زمین شناسی و ژئومورفولوژی تأکید می کند. ژئوتوریسم به عنوان شاخه ای از توریسم طبیعت گرا (اکوتوریسم) با هدف مشاهده جاذبه های زمین شناسی و ژئومورفولوژی با تأکید بر حفظ محیط زیست و توسعه پایدار می باشد که در کنار دیگر زمینه های مربوط به گردشگری مانند گردشگری روستایی فرهنگی میتواند نقش مؤثری در توسعه اقتصادی داشته باشد. واکاوی و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و قوت ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی در جهت توسعه استان گلستان با استفاده از مدل های (K.F) می باشد. مناطق مورد مطالعه شامل مناطق ژئوتوریستی چشمه آب گرم زیارت، آبشار لوه، غار شیرآباد، چشمه گل رامیان، گلفشان نفتلیجه و تپه ماهورهای هزار دره در استان گلستان است که برای ارزیابی این مناطق از مدل های فیولت و کوبالیکوا استفاده شده است. نتایج حاصله از مدل فیولت نشان می دهد که منطقه ژئوتوریستی آبشار لوه با مقدار امتیاز 97/8 بیش ترین امتیاز را به خود اختصاص داده است و کم ترین امتیاز مربوط به منطقه ژئوتوریستی تپه ماهور هزار دره با مقدار 42/8 را به خود اختصاص داده است. هم چنین نتایج حاصله از مدل کوبالیکوا بیش ترین امتیاز کسب شده با مقدار 72/10 مربوط به آبشار لوه می باشد و کم ترین امتیاز به منطقه هزار دره اختصاص یافته است. بنابراین نتیجه گیری می شود که آبشار لوه در استان گلستان دارای پتانسیل مناسبی در سطح استان تلقی می شود. در نهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی از مد ل های جدید ژئوتوریستی استفاده گردد.
۳۰.

توان سنجی قابلیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی در روستاهای گردشگرپذیر استان اردبیل

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 151 - 172

کلیدواژه‌ها: پتانسیل ژئوتوریسم روستاهای گردشگرپذیر مدل های ژئومورفولوژیکی استان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۹
زمینه و هدف: ژئوتوریسم، شکل ویژه ای از صنعت گردشگری است که در آن  در مرکز توجه گردشگران قرار می گیرند. یک ژئوسایت می تواند یک چشم انداز، دسته ای از اشکال متنوع ناهمواری های سطح زمین-(لندفرم ها) یا لندفرم منفرد، یک رخنمون سنگی، هم چنین لایه های فسیل دار یا یک فسیل به خصوص باشد. از پژوهش حاضر توان سنجی قابلیت های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی در روستاهای گردشگر پذیر استان اردبیل می باشد.روش بررسی:  این پژوهش ازلحاظ هدف توصیفی-تحلیلی-کاربردی بوده و برای ارزیابی مناطق موردمطالعه از مدل های پاولووا که به ارزیابی توان رقابت پذیری مناطق موردمطالعه می پردازد و مبتنی بر تشکیل فاکتورهای مثبت و منفی و محاسبات مرتبط با آن ها می باشد؛ مدل فیولت که مناطق ژئوتوریستی را بر اساس چهار معیار منشأ شکل گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی موردبررسی قرار می دهد و درنهایت مدل کوبالیکوا که بیش تر بر معیارهای علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و افزوده تأکید دارد، استفاده شده است.یافته ها و نتیجه گیری:  براساس نتایج به دست آمده از ارزیابی مدل ژئوتوریستی پاولووا این نتایج حاصل شد مناطق ژئوتوریستی بیله درق، خوجین و سردابه به ترتیب در وزن های رقابت پذیری عالی، خوب و مناسب قرار گرفتند. نتایج حاصله از به کارگیری مدل فیولت نیز نشان داد که در بخش مدیریتی مناطق مورد بررسی منطقه بیله درق با مقدار امتیاز 68/0 و در بخش نرخ گردشگری روستای خوجین با امتیاز 70/0 را به خود اختصاص داده ات که نشان برتری نسبی پتانسیل های رفاهی دارد. هم چنین بر اساس نتایج حاصله از مدل کوبالیکوا، روستای بیله درق در بیش تر زیرشاخص های ارزیابی امتیاز بالایی را کسب کرده است و با مجموع امتیاز 11 نسبت به سایر روستاهای موردمطالعه از ارزش بالایی برخوردار می باشد. بنابرین نتیجه گیری می شود روستای بیله درق از قابلیت ها و پتانسیل های بالای ژئوتوریسمی برخوردار بوده و می تواند در رشد و گسترش صنعت توریسم در منطقه نقش بسزایی داشته باشد. درنهایت پیشنهاد می گردد جهت شناخت ظرفیت های مناطق ژئوتوریستی در مطالعات آتی با مدل های گوناگون ارزیابی گردند.
۳۱.

تقویت روابط اقتصادی فرامرزی در استان اردبیل

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 690 - 714

کلیدواژه‌ها: تعاملات اقتصادی استان اردبیل کشورهای همسایه جذب سرمایه گذاری توسعه تجارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۲۵
استان اردبیل از موقعیت جغرافیایی بسیار مناسبی، به عنوان یک استان مرزی، برای تجارت با کشورهای همسایه برخوردار است. با ارتقای سطح تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه، می توان از ظرفیت های قابل توجهی که در این حوزه وجود دارد، بهره مند شد. با ارائه تسهیلات ویژه برای صادرات و واردات با کشورهای همسایه، توسعه صادرات غیرنفتی، ایجاد امکانات گردشگری، توسعه خدمات گردشگری و تبلیغات مناسب، جذب سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی و تکمیلی، می توان تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه را توسعه داد و ارتباطات تجاری را گسترش داد. میزان صادرات استان اردبیل در سال 1400 به ۵۱۶ میلیون دلار، حجم تجارت بین استان اردبیل و آذربایجان به بیش از 1.3 میلیارد دلار، صادرات غیرنفتی استان اردبیل به کشورهای همسایه، به بیش از 64 میلیون دلار، تولیدات صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان اردبیل به بیش از 2.4 میلیارد دلار سیده است و بیش از 105 هزار گردشگر از کشورهای همسایه به استان اردبیل سفر کرده اند، همچنین صادرات کالاها و محصولات مختلف از گمرکات استان اردبیل، در هفت ماهه اول سال 1402 به کشور آذربایجان 39 میلیون، به کشور ارمنستان 172 هزار و کشور ترکیه 12 هزار بوده که روند جهشی و رو به رشدی داشته است که نشان دهنده اهمیت توسعه تجارت با کشورهای همسایه است. برای توسعه تعاملات اقتصادی بین دو کشور، می توان از راه کارهایی همچون توسعه صادرات و واردات، زیرساخت ها، حمل و تقل، ترویج گردشگری، همکاری های فرامرزی و ... استفاده کرد. با توجه به نشانه های مثبتی که در حوزه تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه در استان اردبیل وجود دارد، می توان نتیجه گرفت که توسعه و تعمیق تعاملات اقتصادی استان اردبیل با کشورهای همسایه، از جمله آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و جمهوری نخجوان، می تواند دارای بازدهی قابل توجهی باشد، این توسعه می تواند به عنوان یکی از راه های اصلی برای توسعه اقتصادی و افزایش رشد اقتصادی در استان اردبیل در نظر گرفته شود.
۳۲.

شناسایی پتانسیل های گردشگری شهرستان مشکین شهر با تأکید بر توسعه اقتصادی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۰ 21 - 34

کلیدواژه‌ها: پتانسیل ژئوتوریستی توسعه اقتصادی مشکین شهر مدل فیولت مدل کوبالیکوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۲
هدف از این پژوهش شناسایی پتانسیل های گردشگری شهرستان مشکین شهر با تاکید بر توسعه اقتصادی می باشد. روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و مقایسه ای می باشد که در آن از دو مدل فیولت و کوبالیکوا برای شناسایی پتانسیل های گردشگری استفاده شده است. بر اساس مدل فیولت نتایج حاصل نشان داد که منطقه ژئوتوریستی مشکین شهر با مجموع امتیاز (۱۰) از قابلیت های متنوعی جهت توسعه اقتصادی برخوردار است. در مدل فیولت از میان شاخص های ژئوتوریستی، منطقه مشکین شهر در شاخص های کمیاب بودن، اهمیت تاریخی و نقاط قوت دارای امتیاز بالا (1) می باشد که در توسعه اقتصادی منطقه مشکین شهر تاثیر بسیاری را به جا می گذارد و نمایانگر بودن، اهمیت ادبی، دسترسی دارای امتیاز کم تری نسبت به سایر شاخص های مورد ارزیابی است که باید تدابیر لازم برای توسعه منطقه صورت گیرد. هم چنین نتایج حاصله از مدل کوبالیکوا نشان داد منطقه مشکین شهر با مقدار (25/9) با بیش ترین امتیاز جز مناطق دارای پتانسیل گردشگری می باشد. بنابراین نتایج نشان داد که این امر باعث افزایش درآمد و رونق اقتصادی و اشتغال می شود و شهرستان مشکین شهر دارای اقتصادی نوپا و در حال رشد می باشد که صنعت گردشگری بهترین گزینه در جهت رشد و توسعه اقتصادی این شهرستان است. بنابراین نتیجه گیری می شود با ارزیابی و شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی در جهت توسعه اقتصادی شهرستان مشکین شهر منجر به توسعه مناطق ژئوتوریستی و جذب گردشگر خواهد شد. در نهایت پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی برای ارزیابی تاثیرات پتانسیل های گردشگری در توسعه اقتصادی منطقه ژئوتوریستی مشکین شهر از مدل ها و گویه های بیش تری جهت تاثیرگذاری گردشگری بر اقتصاد استفاده گردد.
۳۳.

ارزیابی قابلیت های ژئوتوریستی و مقاصد ژئومورفولوژیکی شهرستان هیر در جهت توسعه اقتصادی

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 245 - 259

کلیدواژه‌ها: ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی توسعه اقتصادی شهرستان هیر مدل های کمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۹۳
زمینه و هدف: زمین گردشگری گونه ای از گردشگری است که مبتنی بر پدیده ها و چشم اندازهای زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی است و در دهه های اخیر با هدف توسعه اجتماعی-اقتصادی مقصدهای زمین گردشگری گسترش پیدا کرده است. هدف از این پژوهش ارزیابی قابلیت های ژئوتوریستی و مقاصد ژئومورفولوژیکی شهرستان هیر در جهت توسعه اقتصادی است.روش شناسی: ماهیت این پژوهش توصیفی-تحلیلی- کاربردی بوده و برای بررسی پتانسیل های زمین گردشگری منطقه هیر، از مدل های رینارد که ژئومورفوسایتها را بر اساس سه ارزش علمی، افزوده و ترکیبی، موردبررسی قرار می دهد؛ مدل فیولت که مبتنی بر چهار معیار منشأ شکل گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی است؛ و درنهایت مدل کوبالیکوا که بیش تر بر معیارهای علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و فرهنگی تأکید دارد استفاده شده است. یافته ها و نتایج: بر اساس نتایج به دست آمده از مدل رینارد پل معلق هیر با کسب میانگین امتیاز 7/0 در زیر شاخص ارزش علمی، 39/0 در زیرشاخص ارزش افزوده و 74/0 در زیرشاخص ارزش ترکیبی، دارای توانمندی زمین گردشگری بالایی بوده و در رتبه برتر قرار دارد. هم چنین پل معلق هیر بر اساس مدل ارزیابی فیولت در نرخ مدیریتی و گردشگری به ترتیب با مقادیر 65/0 و 61/0 از قابلیت های متنوعی جهت شناساندن منطقه برای گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است. هم چنین نتایج حاکی از آن است بر اساس مدل کوبالیکوا پل معلق هیر با کسب مجموع امتیاز 75/8 در بین ژئوسایت های موردمطالعه از ارزش زمین گردشگری بالایی برخوردار بوده و گردشگران زیادی را به این منطقه جذب نموده است. بنابراین نتیجه گیری می شود پل معلق شیشه ای شهرستان هیر دارای پتانسیل ها و قابلیت های متنوع زمین گردشگری و ژئومورفولوژیکی در منطقه بوده و از لحاظ جذب توریست به منطقه و افزایش توان اقتصادی در رتبه برتر قرار دارد. بنابراین پیشنهاد می شود با استفاده از گردشگری مجازی و آنلاین و هم چنین شناساندن مناطق مختلف این شهرستان به گردشگران، مقدمات جذب توریست داخلی و خارجی به این منطقه فراهم شود.
۳۴.

بررسی فرسایش کناری رودخانه دره رود و طبقه بندی آن با استفاده از مدل راسگن (مطالعه موردی: شهرستان هوراند -آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 101 - 128

کلیدواژه‌ها: فرسایش کناره رودخانه رودخانه های آبرفتی مدل راسگن ارزیابی پایداری رودخانه فرآیندهای هیدرولیکی شمالغرب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۰
فرسایش کناره ای رودخانه به یک روند هیدرولیکی مرتبط می شود که در تحت آن نیروی کششی حاصل از جریان موجب جدا شدن ذرات خاک کناره می گردد. تغییرات مجرای رودخانه، فرسایش کناره ای و رسوب گذاری کناره ای، فرآیندهای طبیعی رودخانه های آبرفتی هستند که باعث تخریب زمین های کشاورزی اطراف و خسارت به تأسیسات انسانی اطراف رودخانه می شود. در این پژوهش از مدل راسگن (سطح 1 و سطح 2 و سطح 3) جهت ارزیابی وضعیت رودخانه دره رود به منظور اندازه گیری میزان فرسایش کناره ای و از سطح یک برای مشخص نمودن نوع مجرا پس از به دست آوردن شیب رودخانه دره رود در محدوده موردمطالعه استفاده شده است. با توجه به شیب های به دست آمده از مقاطع مختلف و مشاهدات میدانی از سطح مقطع و پلان رودخانه در مطالعات میدانی و باملاحظه طبقه بندی رودخانه ها بر اساس شیب های مختلف در طبقه بندی اولیه و سطح 1 راسگن، مقاطع موردنظر در گروهB وA قرار گرفتند. در این پژوهش 6 مقطع از روستای گاولان تا روستای لقان به طول 5 کیلومتر انتخاب شده است. پس از مشخص نمودن طبقه بندی رودخانه در سطح یک و دو راسگن، شرایط رودخانه دره رود و بازه های آن، از مجموع امتیازهای به دست آمده در سطح سوم راسگن از مجموع امتیازهای به دست آمده در سطح سوم راسگن، در منطقه موردمطالعه، بازه 2 و 5 و 6 هر سه از گروه تیپ 4B، به ترتیب با مجموع امتیازهای 91 و85 و 111 و گروه تیپ 4A با امتیاز 87 در وضیعت ضعیف ناپایدار قرار می گیرند. بازه1 و3 از گروه تیپ 4A، به ترتیب با مجموع امتیازهای 91 و 87 در وضعیت خوب و پایدار قرارگرفته دارند. درواقع طبقه بندی رودخانه دره رود در محدوده موردمطالعه بر اساس سیستم طبقه بندی سطح یک، دو و سه راسگن، یک ارزیابی منطقی است که اطلاعات ریزتر و دقیق تری را برای کاربردهای مدیریتی فراهم می کند.
۳۵.

بررسی و تحلیل پتانسیل های ژئومورفوسایت ها و مقاصد ژئومورفولوژی استان آذربایجان غربی بااستفاده از مدل های دینامیکی و پارک ملی (مطالعه موردی: روستای بند، مارمیشو و راژان ارومیه)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 526 - 543

کلیدواژه‌ها: تحلیل ژئومورفوسایت ژئومورفولوژی مدل دینامیکی مدل پارک ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۲۰۰
ژئوتوریسم یکی از شاخه های گردشگری پایدار است که بر روی ویژگی های زمین شناسی و مناظر طبیعی یک منطقه تمرکز دارد. گردشگری دارای اشکال و انواع گوناگونی است که با جغرافیا و گردشگری در ارتباط می باشد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل پتانسیل های ژئومورفوسایت ها و مقاصد ژئومورفولوژی استان آذربایجان غربی بااستفاده از مدل های دینامیکی و پارک ملی می باشد.بدین منظور منطقه های ژئوتوریستی بند، مارمیشو و راژان شناسایی و پتانسیل های ژئومورفوسایت ها و مقاصد ژئومورفولوژی آن مناطق مورد ارزیابی واقع گردید. در این پژوهش از مدل فیولت استفاده گردیده است و بدین منظور مناطق ژئوتوریستی بند، راژان و مارمیشو را بر اساس چهار معیار منشا شکل-گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی مورد بررسی قرار می دهیم. نتایج حاصله از مدل فیولت نشان داد که منطقه ژئوتوریستی روستای بند با امتیاز(25/8) از مجموع گویه های موثر از قابلیت های متنوعی برخوردار است و در مقایسه با دو منطقه دیگر دارای امتیاز بالایی در راستای توسعه و جذب گردشگر می باشد. همچنین این مناطق با مدل دینامیکی ارزایی گردید. طی این بررسی، نتایج حاصله نشان داد که منطقه ژئوتوریستی بند دارای امتیاز بالاتری در میان ارزش ها و شاخصه های ژئوتوریستی نسبت به سایر مناطق می باشد. شاخص بودن در مقصد با امتیاز(8/4) از بیشترین مقدار و ارزش برخوردار است. بر این اساس با استفاده از پتانسیل های ژئوتوریستی در محدوده مورد مطالعه این نتایج حاصل شد که منطقه بند ارومیه برای جذب گردشگر و توسعه توریسم بسیار مفید خواهد بود. بنابراین نتیجه گیری می شود با شناسایی و ایجاد امکانات در مناطق ژئوتوریستی منطقه بند منجر به جذب گردشگر و توسعه زیرساخت های رفاهی خواهیم شد. بنابراین پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی در این محدوده نگرشی تازه و نو نسبت به ژئوسایت ها در این مناطق فراهم گردد..
۳۶.

بررسی علل و مسائل تغییرات بستر رودخانه زرینه رود از روستای کرکره تا میاندوآب در بازه زمانی 1988 تا 2019

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 289 - 317

کلیدواژه‌ها: river morphology channel changes Geomorphometry Zarrinehroud

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۹۳
به منظور ارزیابی مورفولوژی و تغییرات جانبی مجرای رودخانه از چهار شاخص ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی، نرخ مهاجرت و ترانسکت بهره گرفته شد. برای استخراج مجرا در دوره های زمانی مختلف و هم چنین محاسبه شاخص های ژئومورفیکی از تکنیک های سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده به عمل آمد. نتایج نشان می دهد که شاخص های مورد استفاده از تغییرپذیری فضایی و زمانی زیادی در امتداد رودخانه زرینه رود برخوردار می باشند. در شاخص زاویه مرکزی کل مجرا در دوره های زمانی 1988، 2003 و 2019 به ترتیب برابر 9/89، 91 و 2/109 درجه بوده که یک افزایش ملایم در مقدار زاویه مرکزی در طی 30 سال گذشته بودیم، شاخص ضریب خمیدگی در سال های 1988، 2003 و 2019 به ترتیب 7/1 در بازه سوم ، 65/1 در بازه دوم و 81/1 در بازه دوم هستیم و در شاخص مهاجرت مجرا بیشترین نرخ مهاجرت در 30 سال گذشته 716/5 –029/9متر است و اما در روش ترانسکت در 472 هکتار در 30 سال گذشته از اراضی تخریب و فرسایش یافته اند. که به 2/15 هکتار در سال حاصل می شود. این امر دلالت بر گوناگونی و تنوع شرایط محیطی حاکم بر مجرا وکناره های رودخانه و همچنین دینامیک عرضی بالای رودخانه زرینه رود دارد. مورفولوژی بازه اول به طور عمده در کنترل دو متغیر زمین شناسی و سیلاب ها می باشد. شاخص ها و بازدیدهای میدانی نشان دهنده تحرک جانبی بالا و بسیار فعال مجرای رودخانه در بازه دوم است. دشت سیلابی توسعه یافته، کناره های فرسایش پذیر، فراوانی سیلاب ها، دبی بالا و شیب نسبتا زیاد جزو مهم ترین فاکتورهای موثر بر تغییرات مورفولوژیکی این بازه می باشند. مورفولوژی بازه سوم به شدت به واسطه برداشت شن و ماسه و عملیات کانالیزه کردن تحت تاثیر قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که در طی سال های اخیر آهنگ تغییرات جانبی مجرای رودخانه درتمامی بازه ها کاهش یافته است. این امر در ارتباط با کاهش قابل توجه دبی رودخانه می باشد.
۳۷.

توسعه اقتصاد گردشگری شهرستان سرعین با استفاده از مدل کرچنر و gam

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 662 - 675

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصاد گردشگری سرعین مدل کرچنر مدل ارزیابی gam

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۲۶
گردشگری یکی از روش های توسعه اقتصادی و افزایش رفاه مردم بوده و یکی از اقتصادی ترین فعالیت ها، به خصوص از جهت اشتغال و رونق مناطق مختلف تلقی می گردد. برای آن که گردشگری بتواند به توسعه پایدار شهری کمک کند، باید اثرات آن مورد توجه خاص قرار گرفته شود. گردشگری به عنوان یکی از ارکان توسعه اقتصادی، یک صنعت مطرح می گردد و باعث افزایش درآمد و رونق اقتصادی و اشتغال می شود و از مهم ترین صنایع توسعه پایدار در جامعه بوده و نقش فعال و موثر در ارتقاء ساختار اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی کشورها به خصوص در کشوهای رو به توسعه دارا می باشد. شهرها دارای جاذبه های گردشگری فراوان هستند و همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می نمایند، توسعه گردشگری زمانی پایدار است که مخرب نبوده و امکان حفاظت منابع برای نسل های آینده را فراهم آورد. در واقع گرشگری پایدار، توریسمی است که بتواند در یک محیط در زمانی نامحدود ادامه یابد. لذا توسعه گردشگری شهری پایدار و مدیریت خردمندانه آن، نیازمند برنامه ریزی است. هدف از این پژوهش بررسی نقش اقتصاد گردشگری در توسعه پایدار شهرستان سرعین می باشد. بدین منظور و در جهت ارزیابی پتانسیل های گردشگری از دو مدل کرچنر و gam پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان می دهد منطقه گردشگری سرعین با ارزیابی مدل کرچنر مجموع امتیاز (25/9) را کسب کرده است همچنین در روش gam با بررسی مولفه های شناسایی شده نتایج حاصل نشان می دهد در ارزیابی ارزش ها، ارزش نهایی دارای مجموع امتیاز 75/14 می باشد. منطقه گردشگری سرعین دارای پتانسیل گردشگری بوده وبه دنبال آن، این ژئوسایت با جذب گردشگر و افزایش توان گردشگری می توان باعث رونق اقتصادی منطقه و توسعه پایدار منطقه گردد.
۳۸.

واکاوی و تجزیه و تحلیل میزان تاثیرگذاری مخاطرات محیطی در توسعه ژئوتوریسم استان اردبیل (مطالعه موردی: شهر هیر)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 876 - 893

کلیدواژه‌ها: واکاوی تاثیرگذاری مخاطرات محیطی ژئوتوریسم هیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۷۷
ژئوتوریسم پدیده نوپایی است که در قالب دو فاکتور زمین شناسی و جغرافیا بیان می گردد که دارای اشکال و انواع گوناگونی است که با توجه به شرایط محیطی متفاوت هستند. مخاطرات محیطی به دو گروه عمده مخاطرات اجتماعی و مخاطرات تکنولوژیک تقسیم می شوند. مخاطرات اجتماعی، مستقیما از زندگی روزانه انسان ها نشات می گیرند و مخاطرات فناورانه نیز، مخاطراتی هستند که از فعالیت های انسانی در کره زمین و بهره گیری نامناسب از تکنولوژی ریشه می گیرد. هدف از این پژوهش واکاوی و تجزیه و تحلیل میزان تاثیرگذاری مخاطرات محیطی در توسعه ژئوتوریسم استان اردبیل در شهرستان هیر می باشد. در پژوهش حاضر از روش میدانی و توصیفی و تحلیلی اسفاده گردیده است و به کمک دو جامعه آماری مرتبط با گردشگری یعنی گردشگرهای داخلی وارد شده به شهرستان هیر و مسئولین فعال منطقه در صنعت ژئوتوریسم به بررسی مخاطرات محیطی تاثیرگذار در توسعه ژئوتوریسم پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که احتمال وقوع خطر بهداشتی و محیطی از نظر مسافران با مجموع امتیاز 52/3 بیش ترین امتیاز را در بین تهدیدهای توسعه ژئوتوریسم منطقه هیر به خود اختصاص داده است که این فاکتور منجر به عدم جذب توریسم و درنهایت توسعه ژئوتوریسم در منطقه شده است. هم چنین احتمال وقوع خطر ساختاری و عملکردی از نظر مسئولین با مجموع امتیاز 24/3 دارای بیش ترین تاثیرگذاری بر توسعه توریسم منطقه مورد مطالعه دارد. بنابراین بر اساس نتایج حاصله می توان نتیجه گرفت باید زیرساخت های بهداشتی و محیطی و هم چنین ساختاری و عملکردی توسعه یابد تا با توسعه رفاهی، اقتصادی، بهداشتی، زیرساختی و حقوقی در سال های آتی منجر به پیشرفت روزافزون صنعت ژئوتوریسم در سطح شهرستان هیر گردد. براساس نتایج پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی تاثیرات عوامل طبیعی نیز در توسعه ژئوتوریسم شهرستان هیر مورد بررسی قرار گیرد.
۳۹.

ارزیابی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها بر اساس روش کومانسکو و پارک ملی (مطالعه موردی: غرب مازندران)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 140 - 169

کلیدواژه‌ها: ژئومورفوسایت روش کومانسکو مدل پارک ملی گردشگری پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۴۱
ژئومورفوسایت ها لندفرم های ژئومورفولوژیکی هستند که از اهمیت قابل توجهی در توسعه ی گردشگری برخوردارند. استان مازندران به دلیل وجود لندفرمهای متنوع توانایی زیادی برای جذب گردشگر دارد. در شهرستان چالوس و نوشهر شش ژئومورفوسایت که از لحاظ جذب گردشگری قابل توجه می باشند انتخاب شده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها بر اساس روش کومانسکو و پارک ملی (مطالعه موردی: غرب مازندران) می باشد. بر اساس این روش هر لندفرم دارای پنج ارزش (علمی، زیبایی شناختی، مدیریت، اقتصادی، فرهنگی و کاربری) است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ارزش هر لندفرم از مصاحبه و پرسش نامه استفاده شد و با توجه به اطلاعات بدست آمده از روش های آماری برای تحلیل داده ها استفاده شد. مدل فیولت بر اساس نرخ مدیریتی و گردشگری و دامنه ارزشی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. بر اساس نتایج تحقیق ژئومورفوسایت نمک-آبرود با امتیاز (45/15) بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و پایین ترین امتیاز متعلق به ژئومورفوسایت رادیو دریا با امتیاز 74/11 می باشد. دلیل امتیاز بالای ژئومورفوسایت نمک آبرود دارا بودن شرایط خاص، موقعیت توپوگرافی و همچنین وجود امکانات و تسهیلات مناسب برای رفاه گردشگران می باشد و مورد توجه بیشتر گردشگران است. نتایج مدل پارک ملی نشان داد که مناطق نمک آبرود دارای بهترین و مناسب ترین وضعیت مدیریتی در حوزه ژئوتوریسم می باشند. به عبارتی منطقه ژئوتوریستی نمک آبرود از نظر زیرشاخص های مورد ارزیابی در مدل فیولت دارای شرایط مناسبی جهت توسعه و شناساندن مناطق بکر و قابل بهره برداری در صنعت ژئوتوریسم برخوردار است. لذا با توجه به نتایج حاصله تحقیق حاضر و انجام تحقیقات تکمیلی، مسئولین مرتبط با این امر می توانند در جهت بهبود وضعیت ژئومورفوسایت ها برای ارتقاء خدمات توریستی و جذب گردشگر بیشتر با توجه به ظرفیت های محیطی، برنامه ریزی های موثر تری را انجام دهند.
۴۰.

شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی شهرستان شبستر با استفاده از مدل های دینامیکی و فیولت

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 516 - 544

کلیدواژه‌ها: پتانسیل ژئوتوریسم مدل پارک ملی (فیولت) دینامیکی شبستر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۲۰۷
امروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشروترین فعالیت های مطرح شده در جوامع جهانی بوده است و گردشگری روستایی از جدیدترین نوع گردشگری می باشد. ژئوتوریسم به صورت چندبعدی بوده و به بررسی ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، فیزیکی، اقتصادی و سیاسی می پردازد. حفظ محیط زیست و شناخت منطقه ای با ویژگی های زمین شناسی، زیست محیطی و طبیعی از اهداف منحصر به فرد ژئوتوریسم می باشد. هدف از این پژوهش شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی شهرستان شبستر با استفاده از مدل های دینامیکی و فیولت است. منطقه مورد مطالعه شامل منطقه ژئوتوریستی شبستر انتخاب شده است. با بررسی و ارزیابی پتانسیل های ژئوتوریستی شهرستان شبستر با روش فیولت نتایج حاصل نشانگر مجموع امتیاز 75/9 از مجموع امتیاز های نرخ گردشگری و مدیریت در زمینه های مختلف علمی، فرهنگی ،حفاظتی و ارزش استفاده دارای توان ژئوتوریستی می باشد. همچنین نتایج حاصل از مدل دینامیکی، دربین مولفه های علمی از کارشناسان تمامیت(بی عیبی) امتیاز بدست آمده برابر با 68/4 می باشد و بیشترین امتیاز ازنظر گردشگران برابر با منابع آموزشی می باشد. همچنین باتوجه به پرسشنامه های بدست آمده از کارشناسان و گردشگران بیشترین امتیاز از نظر ارزش مازاد مربوط به مولفه ارزش چشم با امتیاز به ترتیب 72/4 و91/0 محاسبه گردید بنابراین پیشنهاد می گردد برای توسعه ی فعالیت های ژئوتوریستی در منطقه ی مورد مطالعه شناسایی مناطق از سامانه مجازی صورت گیرد. بنابراین نتیجه گیری می شود با شناسایی پتانسیل های ژئوتوریستی شهرستان شبستر و توسعه توانمندی ها منجر به توسعه مناطق ژئوتوریستی و جذب گردشگر خواهد شد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان