حبیب الله تقی پور سهل آبادی

  روش: مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی از نوع کیفی بود. جامعه این پژوهش پژوهشگران و اساتید دانشگاهی خبره در حوزه آموزش وپرورش و حوزه علمیه آشنا به حیطه پژوهش بودند. نمونه پژوهش 17 نفر بودند که طبق اصل اشباع نظری و بر اساس روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. در این مطالعه جهت گردآوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت و داده های حاصل از اجرای آن با روش تحلیل مضمون تحلیل شدند.   یافته ها: در این مطالعه مشخص شد که برای فعالیت های فوق برنامه مدارس مبتنی بر سیره امام رضا (ع) تعداد 67 مضمون پایه، 41 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر شناسایی شد. در مطالعه حاضر، پنج مضمون فراگیر شامل خودسازی (با 5 مضمون سازمان دهنده و 12 مضمون پایه)، توانایی تصمیم گیری و حل مسئله (با 4 مضمون سازمان دهنده و 7 مضمون پایه)، رشد روابط اجتماعی (با 9 مضمون سازمان دهنده و 18 مضمون پایه)، رشد شخصیتی (با 12 مضمون سازمان دهنده و 17 مضمون پایه) و ارتباطات بین فردی (با 11 مضمون سازمان دهنده و 13 مضمون پایه) بودند.   نتیجه گیری: طبق نتایج این پژوهش و در چارچوب مضمون های مذکور با استفاده از مطالعه سیره امام رضا (ع) می توان تعالیم مربوط به اخلاق فردی و اجتماعی و مهارت های زندگی را در فعالیت های فوق برنامه مدارس مورد توجه قرار داد.

هدف این مقاله تدوین و ارائه ساختار فعالیتهای فوق برنامه مدارس با تاکید بر سیره و روش تربیتی امام رضا (ع) است. روش مطالعه، تحلیل محتواست و جامعه پژوهش شامل پژوهشگران و استادان دانشگاهی خبره در حوزه آموزش و پرورش همچنین استادان حوزه علمیه متخصص در مبانی سیره رضوی است. نمونه تحقیق 17 نفر از میان خبرگان مذکور به صورت هدفمند و به شیوه گلوله برفی انتخاب شد و مورد مصاحبه نیمه ساختارمند قرار گرفتند. شیوه مصاحبه در مرحله اول با متخصصان حوزه برای کدگذاری مضامین و مفاهیم از متن و در مرحله دوم مصاحبه با متخصصان دانشگاهی به منظور تایید کدهای انتخابی متناسب با فعالیتهای فوق برنامه مدارس بود. بر اساس یافتهها، در ساختار فوق برنامه مدارس متناسب با سیره رضوی، ابعاد و مولفههای برنامه شناسایی شده، سرفصل مطالب و روشهای اجرایی هر کدام بیان شد. با توجه به نتایج این پژوهش، برای فعالیتهای فوق برنامه مدارس منطبق با سیره رضوی، استفاده از روشهای اجرایی همانند برگزاری اردو و سفر علمی، جلسات مباحثه و مناظره، مطالعه و تحقیق گروهی، عبادت و ... در بخشهای مختلف پیشنهاد شد.