بهروز زینلی

این پژوهش به منظور مقایسه اثربخشی روشهای تدریس بارش مغزی و حل مساله بر تعامل معلم و دانش آموزان صورت گرفته است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و از روش تحقیق شبه آزمایشی استفاده شده است، طرح تحقیق شامل پیش آزمون و پس آزمون با گروههای آزمایش 1 و 2 است. جامعه این پژوهش از کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم شهرستان قدس که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از روش تصادفی خوشه ای دو مرحله ای دو کلاس به عنوان نمونه آماری انتخاب و به طور تصادفی یکی از کلاس ها در معرض متغیر مستقل روش تدریس بارش مغزی و کلاس دیگر در معرض متغیر مستقل روش تدریس حل مساله قرار داده شدند، ابتدا پیش آزمون تعامل معلم و دانش آموز از دو گروه گرفته شد و بعد از اجرای دوره در نیمسال دوم از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. داده های حاصل ، با استفاده آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) برای نمرات اختلافی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ای پژوهش نشان داد که علی رغم آنکه هر دو روش بر متغیر وابسته تاثیر مثبت داشته اند، روش تدریس بارش مغزی در مقایسه با روش حل مساله اثربخشی بیشتری داشته است. اما تفاوت این دو روش برای نامطمئن بودن، ناراضی بودن، تنبیه کردن معنادار نمی باشد. پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت ارتباط بین معلم و دانش آموز از روش های فعالی که منجر به افزایش بهبود روابط بین معلم و دانش آموز می شود استفاده شود.

در نظام آموزشی سنتی روش های تدریس و یادگیری براساس گوش دادن، بیان لفظی و حفظ مطالب درسی استوار است و بر روش های غیر فعال تأکید می شود. در نتیجه، انگیزه و علاقه دانش آموزان برای آموختن از بین می رود، که در نتیجه آن افت تحصیلی نمایان می شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش شیوه های نوین تدریس در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان بود. پژوهش توصیفی با رویکرد آمیخته انجام گرفت. جامعه پژوهش، خبرگان مطلع و متخصص در حوزه موضوعی پژوهش جامعه پژوهش را تشکیل دادند. خبرگان در این بخش حداقل 5 سال تجربه در زمینه آموزش و تعلیم به دانش آموزان، همچنین، حداقل مدرک تحصیلی فوق لیسانس داشتند. از بین افراد جامعه 40 نفر به روش قضاوتی و با معیار اشباع داده ها انتخاب شدند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های حاصل از مصاحبه نیمه ساختاریافته کدگذاری شد. ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش کیفی به کار گرفته شد. بر مبنای متغیرهای شناسایی شده در بخش کیفی، شامل روش های نوین تدریس، روش های سنتی تدریس، موانع روش های نوین تدریس و ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان، پرسشنامه بخش کمی تنظیم شد و میان معلمان مقطع ابتدایی به روش دردسترس توزیع شد. در مجموع، 247 پرسشنامه کامل بازگردانده شد. داده های بخش کمی با آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. نتایج نشان داد روش های سنتی تدریس در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان نقش ندارد، اما روش های تدریس نوین در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان نقش دارد و موانع روش های تدریس نوین در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان نقش دارد.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثّر بر کارآمدی آموزشی و پژوهشی مبتنی بر فنّاوری معلّمان ابتدایی، با تأکید بر توسعه مهارت های حرفه ای است. روش : پژوهش از نوع کاربردی و روش آن آمیخته(کمّی و کیفی) است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی خبرگان، متخصّصان و استادان دانشگاه فرهنگیان است. نمونه گیری در بخش کیفی، از روش گلوله برفی با شناسایی خبرگان از 30 خبره و استاد مصاحبه به عمل آمد و در بخش کمّی، با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری، تعداد 300 معلّم ابتدایی و 25 استاد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، در بخش کیفی شامل مصاحبه های نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقّق ساخته بود. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش، در بخش کیفی از تحلیل آمیخته و در بخش کمّی از تحلیل تأییدی، استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، در بخش کیفی 6 عامل عوامل فرهنگی_اجتماعی، مهارت های مبتنی بر فنّاوری، رویکردها و راهبردهای آموزشی، دانش و آگاهی، ویژگی های روانی_شخصیّتی و زیرساخت ها و برنامه ریزی آموزشی بر کارآمدی آموزشی و پژوهشیِ مبتنی بر فنّاوری معلّمان ابتدایی با تأکید بر توسعه مهارت های حرفه ای، تأثیرگذار بودند و در بخش کمّی از دیدگاه خبرگان، متخصّصان و استادان دانشگاه فرهنگیان، وضعیّت مؤلفه های مؤثّر بر کارآمدی آموزشی و پژوهشیِ مبتنی بر فنّاوری معلّمان ابتدایی با تأکید بر توسعه مهارت های حرفه ای، در سطح مطلوبی قرار دارد.  نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که از نظر خبرگان، متخصصان و اساتید دانشگاه فرهنگیان، مهارت های مبتنی بر فناوری در وضعیت موجود از بالاترین کیفیت برخوردار است، در حالی که ویژگی های روانی-شخصیتی کمترین رتبه را به خود اختصاص داده اند.