زهرا دوستی

مکانیسم های دفاعی، واکنش های روان آدمی در برابر تنش هایی است که روح و روان او را تحت تأثیر قرار می دهند و او را تا مرز از هم پاشیدگی پیش می برند. از نگاه فروید، مکانیسم های دفاعی، به طور ناخودآگاه، منجر به بروز تمایلات و رفتارهایی می شوند که فرد را در برابر تنیدگی ها محافظت می کنند. مکانیسم "گریز" از زمره سازوکارهایی ست که به هنگام فشار روحی فراوان، در رفتار فرد بروز می کند و او را از صحنه های آزاردهنده دور می کند. افراد برای فراموشی اضطراب، خشم و ناکامی، به شیوه ناخودآگاه از مشکل پیش آمده می گریزند و در این گریز، تا حدودی آرامش و تعادل از دست داده خود را باز می یابند. هر چند در این گریز، می توان انتظار پیامدهای منفی را نیز داشت اما روان آدمی، گاه ناگزیر، از این انتخاب است. تأمل در آثار داستانی غزاله علیزاده نشان می دهد که او نسبت به رفتارها و واکنش های افراد در مواجهه با مشکلات، توجه خاصی دارد و مکانیسم های دفاعی را در بروز برخی از رفتارهای قهرمانان آثارش دخیل می داند. این نوشتار با بررسی رفتارهایی از جنس "گریز" با تکیه بر دانش روان شناسی، به تحلیل این رفتارها پرداخته و به ریشه یابی "گریز"هایی اقدام کرده که به گونه ایی، واکنش به اضطرابی بوده اند که بر روان شخصیت ها در طول زندگی وارد شده اند. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که بیش تر زنان آثار غزاله علیزاده و گاه برخی از مردان، در مواجهه با ناکامی ها و اضطراب ها، به دنبال پناهگاهی هستند که تلخی اضطراب را به فراموشی سپارند.

انسان در نگاه سند تحول بنیادین از جایگاه رفیعی برخوردار می باشد؛ چرا که از انسان به عنوان یک تربیت پذیر فعال یاد می شود و در تمام سند به جای واژه تربیت کردن از واژه تربیت شدن استفاده شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است و با گردآوری داده ها از متون مرتبط با موضوع، ویژگی انسان در طراز جمهوری اسلامی ایران را از نگاه سند تحول بنیادین مورد بررسی قرار داده است. در این مقاله ابتدا به مفهوم شناسی تعلیم و تربیت و نسبت سنجی آن پرداخته شده و در ادامه با بررسی ویژگی های تربیت و تعلیم از منظر سند بنیادین تحول اشاره نموده سپس اهداف کلان را مورد بررسی قرار می دهد. نتایج پژوهش های صورت گرفته شده، بر این مطلب تاکید دارد که سند تحول بنیادین در پی تربیت انسان برتر در ابعاد مختلف از جمله انسان خلاق، متخلق به اخلاق الهی، مثبت گرا، امیدوار به آینده، ظلم ستیز و عدالت گسترمی باشد و نظام تعلیم و تربیت و مدارس موظف به فراهم نمودن شرایط لازم برای رسیدن به اهداف می باشند. می باشد.