لیلا سادات عزیزی ضیابری

اختلال وسواس فکری عملی اختلال رایج و مزمنی است که بر بسیاری از جنبه های کیفیت زندگی شامل تحصیلات، شغل، استقلال مالی تأثیر دارد و دهمین بیماری پرهزینه جهان است. هدف این پژوهش بررسی رابطه حافظه ی فعال و توجه پایدار با فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی می باشد. پژوهش براساس هدف، کاربردی و بر اساس شیوه ی جمع آوری داده ها، توصیفی است و براساس اهداف پژوهش، این مطالعه از نوع همبستگی می باشد. جامعه مورد مطالعه را مراجعان سرپایی مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی که طی اردیبهشت 1398 تا خرداد 1398، برای درمان به مراکز مشاوره و کلنیک های روان پزشکی شهرستان گنبد مراجعه کرده اند را تشکیل می دهد که در دسترس انتخاب شدند. برای بررسی متغیر ها از پرسشنامه وسواس فکری عملی مادزلی ، آزمون حافظه ی فعال دانیمن وکارپنتر، آزمون توجه پایدار و پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز استفاده گردید. یافته ها حاکی از آن است که بین حافظه ی فعال با فراشناخت سطح معناداری 023/0 و بین توجه پایدار و فراشناخت 036/0 برقرار است . از آنجایی که مقدار سطح معناداری کمتر از 05/0 است؛ بنابراین بین حافظه ی فعال با فراشناخت و توجه پایدار با فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که حافظه ی فعال و توجه پایدار توان پیش بینی فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی را دارد. لذا می توان گفت تاثیر فراشناخت با کارکردهای اجرایی در افراد مبتلا به وسواس فکری- عملی نه تنها می تواند افراد وسواسی را از افراد غیر وسواسی تفکیک کند، بلکه این باورها با شدت وسواسی بودن نیز رابطه نیرومندی دارند.

مقدمه: تفاوتهای فردی در شخصیت، بازتاب تفاوت در حساسیت افراد در سیستمهای بازداری (BIS ) و فعال سازی رفتاری(BAS) است. حساسیت اضطرابی بیانگر ترس از نشانه های اضطرابی است و از این فرض سرچشمه می گیرد که این نشانه ها به پیامدهای آسیب زای بدنی، روانشناختی و اجتماعی منجر می شود، بنابراین هدف از مطالعه تعیین رابطه سیستم های مغزی رفتاری و حساسیت اضطرابی با آسیب پذیری روانی دانش آموزان مقطع متوسطه می باشد. روش کار: مطالعه (توصیفی - همبستگی) در سال 1398 با روش نمونه گیری در دسترس بر روی 373 دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول شهرستان گرگان- ایران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه سیستم های بازداری/فعال سازی رفتاری، پرسشنامه حساسیت اضطرابی و پرسشنامه نشانه های اختلالات روانی بود. داده ها در SPSSنسخه 20 آنالیز شد. سطح معنی داری آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن مشخص شد بین سیستم های فعال سازی رفتاری با میزان آسیب پذیری روانی دانش آموزان ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد (278/0=r ، 005/0p=) و همچنین بین حساسیت اضطرابی با میزان آسیب پذیری روانی دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول شهرستان گرگان در سال 1398 ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد(246/0=r ، 00/0p). نتیجه گیری: بین سیستم های مغزی رفتاری و حساسیت اضطرابی با آسیب پذیری روانی دانش آموزان رابطه مستقیم وجود دارد یعنی هر چه سیستم های مغزی رفتاری و حساسیت اضطرابی بیشتر باشد آسیب پذیری روانی دانش آموزان بیشتر است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی هیجان مدار بر بخشش زناشویی زنان آسیب دیده از روابط فرازناشویی انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان آسیب دیده از روابط فرازناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی شهر گرگان در 9 ماهه ی اول سال 1399 بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری قرار گرفتند. گروه آزمایش اول، زوج درمانی هیجان مدار و گروه آزمایش دوم، زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 12 جلسه ی 90 دقیقه ای دوبار در هفته دریافت کردند. ابزار پژوهش پرسش نامه ی بخشش زناشویی (MFQ) ری و همکاران (2001) بود. داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS 16 در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هر دو رویکرد زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بخشش زناشویی در مرحله ی پس آزمون و پیگیری تأثیر معناداری دارند (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد اثر بیشتری بر بخشش زناشویی (0.002p< )، وجود مثبت (0.001p<) و نبود منفی (0.014p<) نسبت به زوج درمانی هیجان مدار داشت. در نتیجه، می توان به منظور افزایش بخشش زناشویی از هر دو مداخله بهره جست اما با توجه به اثربخشی بیشتر زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، این رویکرد ارجح است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و بخشش زناشویی زنان آسیب دیده از بی وفایی زناشویی انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان آسیب دیده از بی وفایی زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی شهر گرگان در 9 ماهه ی اول سال 1399 بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 8 جلسه ی 90 دقیقه ای دوبار در هفته دریافت کرد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان (CERQ) گارنفسکی و همکاران (2002) و بخشش زناشویی (MFQ) ری و همکاران (2001) بود. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) با استفاده از نرم افزار 16-SPSS در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین پس آزمون گروه آزمایش و گواه در تنظیم شناختی هیجان و بخشش زناشویی تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود دارد .با توجه به نتایج می توان بیان نمود درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک مداخله ی مؤثر به منظور بهبود بخشش زناشویی و تنظیم شناختی هیجان در زنان آسیب دیده از بی وفایی زناشویی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: ناباروری یک مسئله جهانی مرتبط با سلامت است که فشار روانی قابل توجهی را بر افراد درگیر در این مسئله وارد کرده و می تواند بر کیفیت زندگی آن ها تأثیر منفی بگذارد. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی شناخت های بیماری زا در رابطه بین استیگمای ناباروری و کیفیت زندگی باروری زنان نابارور انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی زنان مبتلا به ناباروری در سطح شهر مشهد بود که در بازه زمانی اردیبهشت تا تیرماه 1402 به کلینیک ها و مراکز تخصصی ناباروری مراجعه کرده بودند. نمونه موردبررسی شامل 300 نفر از زنان نابارور بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان مقیاس استیگمای ناباروری، پرسشنامه شناخت های بیماری زا و پرسشنامه کیفیت زندگی باروری را تکمیل کردند. از روش های همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل مربوط به نقش میانجی شناخت های بیماری زا در رابطه بین استیگمای ناباروری و کیفیت زندگی باروری زنان نابارور از برازش خوبی برخوردار است. به علاوه مشخص شد که اثر مستقیم استیگمای ناباروری بر کیفیت زندگی باروری معنادار نیست (05/0<P). اثر مستقیم شناخت های بیماری زا (01/0>P) و اثر غیرمستقیم استیگمای ناباروری با میانجی گری شناخت های بیماری زا بر کیفیت زندگی باروری معنادار است (01/0>P). نتیجه گیری: با توجه به نقش میانجی شناخت های بیماری زا در رابطه بین استیگمای ناباروری و کیفیت زندگی باروری زنان نابارور توجه به این متغیرها در حوزه آسیب شناسی روانی و تدوین مداخله های آموزشی و درمانی در مورد کیفیت زندگی باروری می تواند مفید باشد.

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل کیفیت زندگی مرتبط با سلامت زنان نابارور بر اساس مشکلات ناباروری با نقش میانجی شناخت های بیماری زا بود. روش پژوهش توصیفی-همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه زنان مبتلا به ناباروری در سطح شهر مشهد بودند که در بازه زمانی اردیبهشت تا تیرماه 1402 به کلینیک ها و مراکز تخصصی ناباروری مراجعه کرده بودند. تعداد 300 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس مشکلات ناباروری-فرم کوتاه (FPM-SF، 2017)، پرسشنامه شناخت های بیماری زا (ICQ، 2001) و مقیاس کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQoL، 2021) بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها بیانگر برازش مطلوب مدل پژوهش بود. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که مشکلات ناباروری بر شناخت های بیماری زا (01/0>P) و کیفیت زندگی سلامت زنان نابارور اثر مستقیم دارند (05/0>P). شناخت های بیماری زا بر کیفیت زندگی سلامت زنان نابارور اثر مستقیم (01/0>P) دارند. مشکلات ناباروری به واسطه شناخت های بیماری زا اثر غیرمستقیم بر کیفیت زندگی سلامت دارند (01/0>P). نتایج نشان داد که شناخت های بیماری زا با توجه به نقش مشکلات ناباروری می تواند تبیین کننده کیفیت زندگی مرتبط با سلامت زنان نابارور باشد.

این پژوهش باهدف بررسی مقایسه ای خلاقیت، احساس تعلق به مدرسه و تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان پسر مضطرب و عادی مقطع متوسطه اول شهر گرگان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع علی_مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر گرگان در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 4637 نفر بودند. از جامعه پژوهش 200 دانش آموز (100 دانش آموز مضطرب و 100 دانش آموز عادی) به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های خلاقیت تورنس (1363)، احساس تعلق به مدرسه بری و همکاران (2004)، تعلل ورزی تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) و اضطراب بک (1988) بود. داده های پژوهش با روش تحلیل واریانس چند متغیری، آزمون T با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین خلاقیت، احساس تعلق به مدرسه و تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان پسر مضطرب و عادی تفاوت معنادار وجود دارد (0/05>P). میانگین خلاقیت، احساس تعلق به مدرسه و تعلل ورزی تحصیلی در گروه دانش آموزان دارای اضطراب کمتر از گروه دانش آموزان عادی بود (0/05>p). نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که دانش آموزان دارای اضطراب ازآنجایی که مهارت های مطالعه و یادگیری خود را پایین تر از حد توان و دانش در نظر گرفته و تصور می کنند قادر نیستند فعالیتی را به شکل موفقیت آمیز به انجام برسانند، خلاقیت و احساس تعلق به مدرسه کمتری را تجربه می کنند.