زهرا ماسنانی

دانشجویان نیروی سازنده جامعه هستند و سازندگی، پیشرفت و تعالی جامعه بستگی به تلاش و همت این قشر از جامعه دارد. لذا باید کوشش کرد تا دغدغه های ذهنی و مشکلات آن ها برطرف گردد. ازجمله دغدغه های دانشجویان یافتن شریک زندگی است که در سال های اخیر، نهاد رهبری در دانشگاه ها زمینه ازدواج دانشجویی را فراهم کرده است، این پژوهش سعی کرده فرصت ها و چالش های این گونه ازدواج ها را بررسی نماید. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع پدیدارشناسی است که 31 دانشجو، به روش نمونه گیری هدفمند از دانشگاه های بیرجند انتخاب شدند. برای تحلیل یافته ها از روش توصیفی کلایزی استفاده شد. یافته ها شامل 4 درون مایه اصلی، توصیف تجربه ها، عوامل زمینه ساز، چالش ها و عوامل تسهیل کننده در ازدواج دانشجویی استخراج شدند. هر کدام از این درون مایه های اصلی به چندین درون مایه فرعی نیز تقسیم شدند. یافته ها نشان داد ازدواج دانشجویی با وجود شیرینی ها و تجربیات مفیدی که دارد همراه با چالش هایی ازجمله مخالفت و سخت گیری خانواده ها، مهیا نبودن شرایط، عدم حمایت دانشگاه، مشکلات مالی و شغلی، اختلاف فرهنگی و... نیز است که جهت ترویج ازدواج آسان و ازدواج دانشجویی و موفقیت این ازدواج ها، نیاز به فراهم کردن تسهیل کننده ها و رفع چالش ها ازجمله وام دانشجویی برای دانشجویان متأهل، حمایت خانواده ها و مهیاکردن شرایط هست.

زمینه: اضطراب امتحان، یکی از انواع اضطراب در محیط های آموزشی و شرایط امتحان است که سبب ایجاد چالش های روانشناختی بسیاری برای دانش آموزان ازجمله نوجوانان و هم چنین خانواده های آنان شده است. نظر به روند رو به رشد این مسئله، تاکنون مداخلات گسترده ای با هدف کاهش اضطراب امتحان در میان جمعیت نوجوان انجام گرفته است؛ از این رو، بررسی این مداخلات مهم و ضروری به نظر می رسد.هدف: بنابراین پژوهش حاضر با هدف مرور مداخلات انجام گرفته در حوزه کاهش اضطراب امتحان نوجوانان انجام شد.روش: روش پژوهش از نوع مروری نظام مند بود. بدین منظور کلیدواژه های «اثربخشی»، «تأثیر»، «مداخله»، «دبیرستان»، «متوسطه»، «دانش آموزان»، «نوجوانان»، «نوجوان» و «اضطراب امتحان» به صورت مفرد و ترکیبی در پایگاه های اطلاعاتی SID، Magiran، Google Scholar،Ensani  و Civilica ، در بازه فروردین ماه 1397 تا بهمن ماه 1402 مورد جست وجو قرار گرفتند. پس از اعمال معیارهای ورود و خروج و بر طبق الگوی PRISMA، از میان 213 مطالعه اولیه، درنهایت 33 مقاله وارد مطالعه مروری منظم حاضر شد.یافته ها: نتایج نشان داد انواع مختلفی از مداخلات درمانی و آموزشی مانند درمان شناختی-رفتاری، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی، مداخلات مبتنی بر راهبردهای فراشناختی، تنظیم هیجانی، خودتنظیمی، بازآموزی اسنادی و مداخلات دیگری مانند آموزش مغزمحور، هوش موفق، واقعیت درمانی و رفتاردرمانی دیالکتیکی، مهم ترین مداخلات انجام شده جهت کاهش اضطراب نوجوانان بوده است. بیشترین مداخلات به کار گرفته شده، درمان شناختی رفتاری، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بوده اند.نتیجه گیری: لذا پیشنهاد می شود در مداخلاتی که توسط مشاوران و روان شناسان باهدف کاهش اضطراب امتحان نوجوانان انجام می گیرد، به این رویکرد های مداخلاتی درمانی و آموزشی توجه شود.

پژوهش های گذشته ارتباط بین حافظه کاری (مخزن دیداری) با اضطراب امتحان و ذهن آگاهی را نشان داده اند. در پژوهش حاضر نقش واسطه ای حافظه ی کاری (حلقه واج شناسی و حافظه ی دیداری-فضایی) در رابطه ی ذهن آگاهی با اضطراب امتحان بررسی شده است. از بین کلیه دانشجویان دانشگاه بیرجند و علوم پزشکی بیرجند 210 دانشجوی دانشگاه بیرجند و علوم پزشکی به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس حافظه ی کاری وکسلر، پرسشنامه های اضطراب امتحان ابوالقاسمی و مهارت های ذهن آگاهی کنتاکی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد بین ذهن آگاهی و ابعاد آن (یعنی تمرکزگری و پذیرش گری) با اضطراب امتحان رابطه وجود دارد. نقش واسطه ای حلقه واج شناسی و حافظه ی دیداری-فضایی حافظه ی کاری در ارتباط ذهن آگاهی با اضطراب امتحان تأیید نشد. می توان نتیجه گرفت برای کاهش اضطراب امتحان مداخلات ذهن آگاهی مؤثر است و از مؤلفه های حافظه ی کاری فقط مخزن مرکزی در ارتباط با اضطراب مداخله می کند.