گلاویژ وفایی فر

زمینه: سازمان های آموزشی که وظیفه خطیر و مهم تعلیم و تربیت رسمی را به عهده دارند برای ایفای مطلوب نقش خود در اجتماع، نیازمند معلمانی هستند که توانایی انجام رفتارهای فرانقشی را داشته باشند.هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه رهبری سطح پنج و رفتارهای فرانقشی با واسطه گری توانمندسازی معلمان انجام شد.روش: مطالعه حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش را تمامی معلمان مقطع ابتدایی شهر مهاباد (965 نفر) در سال تحصیلی 1402-1403 تشکیل می دادند که از میان آن ها تعداد 265 نفر به عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات موردنیاز از پرسشنامه های رهبری سطح پنج (شریعت نژاد و همکاران، 1397)، توانمندسازی کارکنان مدرسه (Short & Rinehart, 1995) و رفتارهای فرانقشی (Organ & Konovsky, 1983) استفاده گردید. داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد سه مرحله ای حداقل مربعات جزئی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها نشان داد سبک رهبری سطح پنج بر رفتارهای فرانقشی و توانمندسازی معلمان اثر مثبت و معنی داری دارد. همچنین توانمندسازی معلمان بر رفتارهای فرانقشی آنان دارای اثر مستقیم و معنی داری بود و متغیر توانمندسازی معلمان در خصوص تأثیر سبک رهبری سطح پنج بر رفتارهای فرانقشی، دارای نقش میانجی بود.نتیجه گیری: با توجه به این یافته ها می توان بیان کرد برای ترویج رفتارهای فرانقشی در بین معلمان توجه به سبک رهبری سطح پنج و توانمندسازی آنان لازم و ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: در واکنش به پیامدهای منفی نظام ارزشیابی سنتی و اصلاح آن شورای عالی آموزش و پرورش ارزشیابی توصیفی را جایگزین روش های قدیمی تر کرده است. علیرغم استقبالی خوبی که از این روش به عمل آمده، همانند هر نوآوری دیگری با چالش و کژتابی روبرو بوده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر ، مطالعه ابعاد و مؤلفه های ارزشیابی کیفی توصیفی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی از منظر اهداف و رویکردها می باشد. روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تئوری داده بنیاد از نوع نوخاسته بود. مشارکت کنندگان، متخصصان ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، متخصصان علوم تربیتی، برنامه درسی، روانشناسی تربیتی، در کلیه دانشگاه های کشور و همچنین شامل مدیران ستادی وزارت آموزش و پرورش در آموزش ابتدایی (با داشتن حداقل سه اثر شاخص در حوزه ارزشیابی، تدریس در کلاس های چندپایه) بودند. با توجه به ماهیت موضوع جهت نمونه گیری از روش هدفمند و نمونه گیری نظری استفاده شد. برای تحلیل داده ها با توجه به رویکرد نوخاسته مورد استفاده در این پژوهش به ترتیب از کدگذاری باز، محوری (نظری) و انتخابی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ارزشیابی کیفی توصیفی باید فرایند مدار با رویکرد ساختن گرایی بوده و تمام حیطه ای، تمام ساحتی و همه جانبه باشد و به زندگی دانش آموزان چندپایه تسری داده شود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد ساختار گزارش دهی آن کیفی و منجر به تقویت بهداشت روانی و پرهیز از فضای رقابتی شود و مرجعیت امتحانات پایانی چندپایه به چند مرجعی مشارکتی تغییر یابد.

پژوهش حاضر با هدف ، بررسی نقش واسطه ای عزت نفس در رابطه بین بهزیستی روان شناختی با خودکارآمدی و امید تحصیلی در میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با تأکید بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد(2289 نفر) تشکیل می دادند.  تعداد 329 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها بر اساس چهار پرسشنامه، بهزیستی روان شناختی ریف، عزت نفس روزنبرگ، امید تحصیلی خرمایی و کریمی و خودکارامدی تحصیلی جینگز و مورگان صورت گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزارهایSPSS26  و SMARTPLS4 و روش معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد سه مرحله ای حداقل مربعات جزئی صورت پذیرفت.  یافته ها نشان داد که بین، بهزیستی روان شناختی و عزت نفس رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد ( p≤0.0001 , β=0.200). همچنین بین عزت نفس با خودکارآمدی تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.668) و امید تحصیلی ( p≤0.0001 , β=0.792) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. عزت نفس در رابطه مابین بهزیستی روان شناختی با امید تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.134) و خود کارآمدی تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.134) نقش میانجی دارد. 

هدف: با توجه به اهمیت ارزشیابی توصیفی در دوره ابتدایی، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی انجام شد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر زمانی مقطعی، از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش خبرگان دانشگاهی و مدیران ستادی آموزش وپرورش ابتدایی کشور در سال 1400 بودند. نمونه پژوهش طبق اصل اشباع نظری 15 نفر بودند که پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و داده ها با روش کدگذاری در نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که الگوی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی دارای 306 شاخص و 41 مولفه در 6 مقوله اهداف و رویکردها (با 11 مولفه مانند ارزشیابی همه جانبه و تسری آن به زندگی، ارزشیابی توصیفی تمام حیطه ای، کیفی سازی ارزشیابی توصیفی با تغییر در ساختار گزارش دهی و ارزشیابی کیفی فرایندمدار با رویکرد ساختارگرا)، زمینه ای (با 4 مولفه مدیریت لوازم اجرای ارزشیابی کلاس های چندپایه، منطقی نمودن زیرساخت های اجرایی با تاکید بر کاهش تراکم در کلاس های چندپایه، کیفیت بخشی روش های تدریس و ارزشیابی معلم و فرهنگ سازی و اشاعه عوامل ارزشیابی توصیفی)، درون دادی (با 5 مولفه ابزارهای ارزشیابی کیفی، توجه به انتظارات آموزشی کلاس های چندپایه، اجرای ارزشیابی توصیفی در تمام مراحل تدریس، انطباق برنامه درسی چندپایه با ارزشیابی توصیفی و هماهنگی برنامه هفتگی با نقشه راه یادگیری)، فرایندی (با 13 مولفه مانند افزایش اعتمادسازی، آرامش، رضایت مندی و عزت نفس، کاهش اضطراب دانش آموزان چندپایه، کیفی سازی معیارها در کارنامه، تنوع ابزارهای خودسنجی و همسال سنجی و والدین سنجی و تاکید بر یادگیری های گروهی دانش آموزان چندپایه)، برون دادی (با 5 مولفه تصمیم گیری مشارکتی برای ارتقای پایه، کیفی سازی گزارش دهی و کارنامه دانش آموزان، روایی، پایایی و آزمون پذیری ارزشیابی توصیفی چندپایه، استمرار یادگیری با بازخوردهای متنوع و کیفیت بخشی چندبعدی ارزشیابی توصیفی با بازخوردهای کیفی) و پیامدی (با 3 مولفه تحلیل سالانه یافته های ارزشیابی توصیفی، تحلیل یافته های ارزشیابی توصیفی به صورت طولی و تحلیل پیامدهای ارزشیابی توصیفی) بود. همچنین، نسبت روایی محتوایی 90/0 و شاخص روایی محتوایی 92/0 بر اساس نظر خبرگان حاکی از اعتبار مناسب الگوی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، برنامه ریزی برای استقرار الگوی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در کلاس های چندپایه دوره ابتدایی ضروری است

هدفِ پژوهش حاضر، نیازسنجی برنامه ی درسی زبان آموزیدانش آموزان مناطق دوزبانه، بر اساس مدل کلاین است. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی و فن نیازسنجی «رویداد مهم» است.جامعه آماریِ پژوهش شامل 33 نفرمربی پیش دبستانی و 73 نفر معلّم پایه اوّلِ ابتدایی است. ابزارهای پژوهش پرسش نامه محقق ساخته، مشاهده و مصاحبه است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در عنصر «اهداف» مقوله گوش دادن؛ در «محتوا» فعالیت های آموزشی جذاب؛ در «فعالیت های یادگیری» زبان آگاهی تکیه گاه آموزش نباشد؛ در «ارزشیابی» فعالیت محور بودن؛ در«راهبردهای تدریس» قصه گویی؛ در «منبع، و ابزار» استفاده از تصاویر، لوح و CD؛ در «زمان»30 دقیقه؛ در «محیط» فضای آموزشی دوسویه و در عنصر «گروه بندی»10 تا 15 نفر؛ بالاترین اولویت را در بین نیازها به خود اختصاص داده است. و نیز بین نظرات مربیان پیش دبستانی و معلّمان پایه اوّل ابتدایی در مورد نیازها بر اساس عناصر کلاین به غیر از عنصر «زمان» تفاوتِ معنی داری وجود دارد.