جمال شفیعی

زمینه و هدف: همگرایی قومی از مفاهیم کلیدی در مطالعات اجتماعی، علوم سیاسی و امنیتی است که به دنبال یافتن راه هایی برای هم زیستی در یک جامعه چندفرهنگی است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل محیطی مؤثر بر همگرایی اقوام تلاش دارد تا راهبرد هایی را برای ارتقای همگرایی قومی ارائه دهد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی است که با استفاده از روش برنامه ریزی راهبردی دیوید، انجام شده است. مراحل پژوهش شامل ارزیابی عوامل داخلی(نقاط قوت و ضعف) و خارجی (فرصت ها و تهدید ها )، تعریف چشم انداز، ارزش ها، تدوین سیاست های راهبردی و در نهایت تشکیل ماتریس  QSPM  است. جامعه این پژوهش شامل اساتید و اعضای هیات علمی و پژوهشگران حوزه قومیت و نهاد های مرتبط و روش نمونه گیری با روش  نمونه گیری هدفمند بوده که تعداد 52 نفر تعیین شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد همگرایی قومی در ایران از نظر نقاط قوت و ضعف در وضعیت محافظه کارانه و از نظر تهدید و قوت در وضعیت تدافعی معطوف به تهدید قرار دارد. در ماتریس (QSPM)  بیشترین راهبرد و امتیاز راهبردی به راهبرد های WT  یا تدافعی تعلق گرفت. نتیجه گیری : موقعیت راهبردی همگرایی قومی در ایران در وضعیت تدافعی قرار داشته و در این زمینه چهار راهبرد 1-رفع احساس محرومیت نسبی به منظور مقابله با تاثیرگذاری رسانه ای بیگانگان در واگرایی اقوام؛ 2-اجتناب از نگاه امنیتی و اغراق آمیز در مسائل قومی به منظور مقابله با پیامد های واگرایانه؛ 3- مقابله با بسترهای ترویج افراطی گری مذهبی به منظور مقابله با پیامد های بنیادگرایی افراطی در منطقه؛ 4-اجتناب از جزم اندیشی در ارکان اداری و اجرایی کشور به منظور مقابه با بی عدالتی اجتماعی و پیامد های اختلاف افکنانه در اقوام به انضمام الزام ها و راهکار های اساسی تدوین شد.

جامعه ایران متناسب با تحولات ساختاری در مناسبات اجتماعی و باورهای فرهنگی (به ویژه در کلان شهرها) در شرایط مدرنیته قرار گرفته است و این شرایط، مطالعه در خصوص وضعیت جنبش های جدید اجتماعی در کشورمان را ناگزیر می کند. به واقع، جنبش های اجتماعی از نمودهای جهان جدید به شمار می رود و صاحب نظران، پدیداری و تاثیرگذاری آن را محصول تعامل میان تغییرات ساختاری و هویت ها می دانند. بدین معنا که تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی در سطح ساختارهای به مثابه متغیر مستقل، می تواند جنبش های اجتماعی به عنوان متغیر وابسته را بازتولید نماید....