جعفر ثمری صفا

هدف از انجام این پژوهش تدوین مدل سرزندگی تحصیلی بر اساس ارتباط با مدرسه، جو عاطفی خانواده، انگیزش، خودکارآمدی و درگیری تحصیلی دانش آموزان بود. از نظر روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پایه های اول و دوم مقطع متوسطه دوم شهر اصفهان در سال 1398-1397 بودند. که از میان آنها به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، نمونه ای به تعداد 375 نفر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های موردنیاز تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شد که شامل مقیاس های سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده وحسینی چاری (2013)، ارتباط با مدرسه پناغی و همکاران (1390)، جو عاطفی خانواده رضویه وسامانی (1379)، خودکارآمدی تحصیلی پاتریک، هیکس و رایان (۱۹۹۷)، مقیاس درگیری تحصیلی ریو (2013) و مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر (1981) بود. نتایج به دست آمده نشان داد در سطح اطمینان 95 درصد تاثیر مستقیم ارتباط با مدرسه بر سرزندگی تحصیلی با ضریب تاثیر 207/0 تایید شد. همچنین درگیری تحصیلی دارای تاثیر بر سرزندگی تحصیلی با ضریب تاثیر 356/0 و خودکارآمدی دارای تاثیر بر سرزندگی تحصیلی با ضریب تاثیر 202/0 است. یافته ها نشان داد که اثرغیرمستقیم ارتباط با مدرسه بر سرزندگی تحصیلی با میانجی گری درگیری تحصیلی تایید می شود که شدت اثر غیر مستقیم برابر با 206/0 است، اثر غیرمستقیم جوعاطفی خانواده بر سرزندگی تحصیلی با میانجی گری درگیری تحصیلی نیز تایید می شود که شدت اثر غیر مستقیم برابر با 055/0 است، همچنین اثر غیرمستقیم انگیزش تحصیلی بر سرزندگی تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی تایید می شود که شدت اثر غیرمستقیم برابر با 084/0 است (05/0 > p ).

اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان هدف : هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان بود . روش : پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون، گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان مؤنث دانشگاه محقق اردبیلی بود (4825 نفر) که از این تعداد، 30 نفر از کلیه دانشکده های این دانشگاه به صورت در دسترس انتخاب و پیش آزمون و پس آزمون به وسیله پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (1995) به عمل آمد. افراد به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15نفر) و گواه (15نفر) جایگزین و آموزش مهارت های زندگی به صورت 8 جلسه دو ساعته بر گروه آزمایش اجرا شد. پس از 3 ماه از آزمودنی ها پیگیری توسط ابزار پیش آزمون و پس آزمون صورت گرفت. یافته ها: تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که تفاوت معنی داری بین پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری، در نمرات خرده مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس گروه آزمایش و گواه وجود دارد (001/0 P< و 44/16 = (23/2) F )، به نحوی که گروه آزمایش به طور معناداری در این مولفه ها کاهش نشان داده است . نتیجه گیری: باتوجه به یافته ها بنظر می رسد آموزش مهارت های زندگی می تواند به طور معنی داری افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان مؤنث را کاهش دهد. کاربردهای اجتماعی و بالینی، محدودیت ها، و پیشنهادات پژوهشی آتی مورد بررسی قرار گرفتند.

تشخیص و ارزیابی اختلال رسانه های اجتماعی، یک فرآیند بسیار مهم و دشوار در سلامت روانی نوجوانان است، زیرا این پدیده نتایج رفتاری و روان شناختی متعددی بر آینده نوجوانان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه اختلال رسانه های اجتماعی در نوجوانان استان تهران است. روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی بود. در این مطالعه 550 نفر از نوجوانان مشغول به تحصیل در استان تهران به روش خوشه ای چند مرحله انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از از مقیاس اختلال رسانه های اجتماعی، پریشانی روان شناختی، و عزت نفس استفاده شد. برای تجزیه تحلیل داده ها از تحلیل عامل اکتشافی به روش مولفه های اصلی، آزمون همبستگی، آلفای کرونباخ و روش دونیمه کردن استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه اختلال رسانه های اجتماعی از پایایی و روایی لازم برخوردار بود. همچنین ساختار عاملی نشان داد که 26 ماده و 9 عامل به خوبی اختلال رسانه های اجتماعی را ارزیابی می کنند. بنابراین، با توجه به این که پرسشنامه اختلال رسانه های اجتماعی ابزار مناسبی برای ارزیابی و تشخیص اختلال رسانه های اجتماعی در دوران نوجوانی است، می توان پیشنهاد داد که از این پرسشنامه در پژوهش های شیوع شناسی در رابطه با اختلال رسانه های اجتماعی و غربال گری های بالینی در دوره نوجوانی استفاده گردد. 

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش درمان راه حل محور به شیوه آنلاین بر هیجان های تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه دوّم شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل می دادند که از میان آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 40 دانش آموز با پیشرفت تحصیلی پایین انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (20 نفر) و در انتظار درمان (20 نفر) جایگزین شدند و به پرسشنامه ی هیجان تحصیلی ( AEQ ) پکران و همکاران (2005) و سرزندگی تحصیلی ( AVC ) دهقانی زاده و حسین چاری (1391) پاسخ دادند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، 10 جلسه برنامه ی درمانی راه حل محور گرانت (2011) را دریافت نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرضیه ی پژوهش مبنی بر اثربخشی آموزش درمان راه حل محور بر هیجان های تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین، مورد تائید قرارگرفته است (05/0 > P ) و دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین گروه در انتظار درمان در پس آزمون، به طور معناداری، هیجان های مثبت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی بیشتر و هیجان های منفی تحصیلی کمتری داشتند (05/0 > P ) . بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش درمان راه حل محور در افزایش هیجان های تحصیلی مثبت و سرزندگی تحصیلی و کاهش هیجان های تحصیلی منفی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین اثربخش است.

هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل فرسودگی تحصیلی بر اساس جو عاطفی خانواده، سرمایه روان شناختی، هدف گرایی، اهمال کاری و درگیری تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد شهر اهواز بود. روش تحقیق در این پژوهش با توجه به ماهیت تحقیق توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی دانشجویان کارشناسی ارشد شهر اهواز که در سال 1399-1398 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 392 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی و فنی و مهندسی به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های از مقیاس جو عاطفی اولسون (1999)، پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013)، مقیاس اهمال کاری تحصیلی سواری (1390)، نسخه تجدیدنظر شده پرسشنامه هدف پیشرفت بوفارد و همکاران، پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997)، پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده های تحقیق نیز با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و به منظور مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزار AMOS استفاده شده است. نتایج حاکی از این بود که با توجه به شاخص های نیکویی برازش که در آن شاخص های NFI، CFI، TLI، IFI و GFI بیشتر از 90/0 به دست آمد و همچنین شاخص برازش AGFI بزرگ تر از 50/0 و شاخص برازش نسبت کای دو بر درجه آزادی که در دامنه 1 تا 5 قرار داشت، فرضیه پژوهش به صورت کلی تأیید گردید. به این معنا که الگوی ساختاری فرسودگی تحصیلی بر اساس متغیرهای جو عاطفی خانواده، سرمایه روان شناختی، هدف گرایی، اهمال کاری و درگیری تحصیلی کارشناسی ارشد از برازش مطلوبی برخوردار است؛ بنابراین با کاهش اهمال کاری و تقویت سرمایه های روان شناختی، هدف گرایی و درگیری تحصیلی به صورت هم زمان در کارشناسی ارشد از طریق کارگاه های آموزشی و جلسات مشاوره ای می توان گرایش آن ها را به فرسودگی تحصیلی کاهش داد.

ازدواج مجدد شانس دوباره ای است که زوجینی که به دلایل مختلف همسر خودرا از دست داده اند، برای خود، جهت تجربه دوباره زندگی مشترک فراهم می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مشکلات و چالش های زوجین دارای ازدواج مجدد وراهبردهای مقابله ای زوجین دارای ازدواج مجدد براساس تجارب زیسته این زوجین انجام گرفت. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی تفسیری انجام گردید. میدان پژوهشی(جامعه آماری) پژوهش حاضر را زوجین دارای ازدواج مجدد شهر تهران در سال 1399 تشکیل داده اند. که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 21 نفر از افراد یا زوجینی که شرایط ورود به پژوهش را داشتند انتخاب شدند، و داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته به صورت خصوصی از این زوجین گردآوری شد. براساس تحلیل مصاحبه ها، مجموعا 18 مقوله اصلی و 108 مقوله فرعی بدست آمدکه بصورت مقوله های چالش های زوجین دارای ازدواج مجدد و راهبردهای مقابله ای کارآمد زوجین موفق و دارای ازدواج مجدد رضایتمند در دو مقطع زمانی( درزمان انتخاب همسر جدید و در زمان زندگی جدید) دسته بندی شد. با این حال زوجین موفق راهبردهای مقابله ای کارآمدی داشته اند که در سه سطح فردی، زوجی و خانوادگی و در دو مقطع زمانی(حین انتخاب همسر و زمان زندگی جدید) دسته بندی شد. بر اساس یافته های این پژوهش مشاوران میتوانند برای افزایش دوام ازدواج های مجدد، با طراحی و اجرای برنامه های مناسب براساس این موارد در مشاوره های پیش از ازدواج و زوج درمانی ها به سلامت خانواده ها و جامعه کمک نمایند.

پژوهش حاضر با دغدغه ایجاد روش های علمی و بومی (منطبق با فرهنگ اسلامی-ایرانی) برای پیشگیری از طلاق و آسیب های آن و با هدف شناسایی ویژگی های الگوی مشاوره پیش از ازدواج در بین متقاضیان ازدواج مجدد انجام شد. این پژوهش ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدی و با رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) صورت پذیرفت. جامعه آماری در دو بخش، شامل زوج های دارای ازدواج مجدد و متخصصان مشاوره خانواده وازادواج ساکن در شهر تهران بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و سپس به وسیله مصاحبه نیمه ساختاریافته 21 نفر از زوجین راضی و ناراضی و 9 نفر از متخصصان مشاوره خانواده وازادواج مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش زمینه ای (کدگذاری باز، محوری، انتخابی) استفاده شد. براساس مصاحبه ها و متون اسلامی مقوله شناخت وارزیابی چندمحوری به عنوان مقوله هسته ای در نظر گرفته شد و پنج محور کلی مشاوره پیش از ازدواج مجدد شامل؛ 1- محور درون فردی 2-محور بین فردی 3- محور خانواده 4- محور فرزندان 5- محور اجتماعی می باشد و دارای فرایند منظم و منسجم ارزیابی و شناخت، مداخله، جمع بندی وپایان است. نتایج نشان داد که می توان براساس مولفه های ذکر شده الگوی بومی و جامعی را برای زوجین متقاضی ازدواج اجرا کرد. از این الگو می توان در مراکز مشاوره برای آگاهی و توانمندسازی خانواده ها و مراجیعن بهره گرفت و ازسویی دیگر برای تهیه محتوای آموزشی در جهت آموزش دانشجویان مشاوره و برگزاری دوره های تربیت مشاور پیش از ازدواج استفاده نمود.

هدف: ازدواج مجدد شانس دوباره ای است که افرادی که همسرشان را از دست داده اند، جهت تجربه دوباره زندگی مشترک برای خود فراهم می نمایند. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی بومی ازدواج مجدد رضایتمند انجام شد. روش: این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای در سال 1399 انجام شد. بدین منظور 21 زوج ساکن شهر تهران که بیش از 3 سال از ازدواج مجدد آنهال می گذشت به شیوه هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، پیاده سازی و سپس به شیوه سیستماتیک کدگذاری شد. یافته ها: مفاهیم استخراج شده در 124 کد اولیه و 27 کدمحوری طبقه بندی شد که مقوله های شناخت و بینش بیشتر در زندگی مجدد، کفویت در همسرگزینی، برداشت منطقی در ازدواج مجدد، مدیریت چالش پذیرش همسرجدید توسط فرزند و بالعکس، توجه به اشتراکات و افتراقات معیارهای ازدواج، حمایت اجتماعی، حمایت خانواده و دوستان، نقش مشاوره و بزرگان پیش از ازدواج، کیفیت ارتباط با همسر و خانواده همسر سابق، مهارت ارتباط موثر، توجه به دغدغه و خواسته های همسر، خودافشایی مناسب در زمان انتخاب، تلاش برای آگاهی عمیق از یکدیگر پیش از ازدواج، آگاهی از معیارهای همسرگزینی، خودآگاهی، راهبردهای مقابله ای کارآمد فردی، زوجی و خانوادگی از جمله کدخای مجوری بودند و درنهایت هم مقوله مرکزی باعنوان «شناخت وحمایت چندسطحی» انتخاب گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن بود که ایجاد یک ازدواج مجددرضایتمند در گرو انتخاب آگاهانه وشناخت عمیق از یکدیگر و صداقت و شفاف سازی درمورد موضوعات زندگی سابق و رابطه زوجی فعلّی و درنهایت تلاش دوسویه در جهت ایجاد زندگی پایدار است. متخصصان می توانند با بهره گیری از مقوله ها و مفاهیم مسنخرج از این الگو در افزایش رضایتمندی و دوام ازدواج های مجدد و پیشگیری از طلاق و آسیب های ناشی ازآن، به خانواده ها و جامعه کمک نمایند. شماره ی مقاله: ۱