ثمین یوسفی

گسترش شهرنشینی و رشد شتاب زده شهرها و تغییر الگوهای زندگی به سمت مدرنیته شدن، مشکلاتی را برای شهرها به وجود آورده طوری که شهر به مثابه موجودی زنده، شادابی و سرزندگی خود را از دست داده است؛ بنابراین با توجه به آشفتگی و تغییرات پرشتاب و مداوم و ظهور مسائل جدید در سال های اخیر، تجدیدنظر در رویکردهای کلانِ مدیریتی بیش ازپیش مورد نیاز است. آینده پژوهی به عنوان رویکردی نوین برای ساختن آینده مطلوب، فرآیندی است که منجر به نتیجه پایدار عمل برنامه ریزی می شود. در این راستا پژوهش حاضر، با بهره گیری از رویکرد آینده پژوهی به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت تحقق شهر شاد در کلان شهر کرمانشاه می پردازد. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول و مورد پذیرش آینده پژوهی است و با استفاده از نرم افزار میک مک به تحلیل متغیرهای شهر شاد در کلان شهر کرمانشاه پرداخته است. بدین منظور ابتدا با مطالعه اسناد فرادست تمامی عوامل دخیل در تحقق و شکوفای شهر شاد مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش دلفی 23 متغیر به عنوان متغیرهای اولیه اثرگذار بر شهر شاد استخراج شدند، در ادامه تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری به وسیله نرم افزار Micmac صورت گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که کلان شهر کرمانشاه با توجه به پراکندگی متغیرها دارای سیستمی ناپایدار است و در صفحه پراکندگی پنج دسته (متغیرهای تأثیرگذار، دووجهی، تنظیمی، تأثیرپذیر و مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 23 متغیر شناسایی شده، پس از بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این متغیرها بر هم دیگر و بر وضعیت آینده کلان شهر کرمانشاه با روش های مستقیم و غیرمستقیم، 10 عامل کلیدی (توزیع عادلانه امکانات و خدمات شهری و امکان دسترسی متعادل برای استفاده کنندگان از فضا، وجود فضاهای مناسب جهت گذراندن اوقات فراغت، تجهیزات مبلمان شهری (سطل زباله، نیمکت، جدول، سایبان ایستگاه ها و ...)، ایجاد مکان های جمعی به منظور جشن و شادی و رویدادهای شادی آفرین، استفاده از نورپردازی شبانه، برخورداری از فضا و فروشگاه های مختلف با عرضه کالاهای متنوع) و ...که بیشترین نقش را در تحقق شهر شاد در آینده کلان شهر کرمانشاه دارند، انتخاب شدند.

با توجه به اهمیت توسعه روش تحقیق و ساخت طرح تحقیق در پژوهش های علوم اجتماعی، این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد سیستماتیک به توسعه روش تحقیق براساس مدل پیاز پژوهشی می پردازد. براساس تحلیل مدل پیاز پژوهش، می توان گفت این روش برای آینده پژوهی توسعه یافته است.این روش تحقیق بیانگر مروری بر روش ها، ابزارهای مورد استفاده برای جمع آوری داده ها، تکنیک های نمونه گیری و نحوه تجزیه و تحلیل داده های مورد استفاده در مطالعه است. مدل پیاز پژوهش توسط ساندرز و همکاران(2019) توسعه داده شده است و مراحل توسعه روش شناسی پژوهش را توصیف می کند. این مدل با تعریف موضع فلسفی اصلی شروع و به تدریج به ساخت طرح تحقیق منتهی می شود. هر لایه از مدل، مراحل فرآیند مطالعه را به تفصیل توصیف می کند. مدل پیاز پژوهش برای هر نوع تحقیق و در هر زمینه ای قابل استفاده است. این مدلیک الگوی شش لایه است که فلسفه، رویکرد، راهبرد، انتخاب، بازه زمانی و روش گردآوری داده ها را مشخص می کند. این الگوی چندلایه، فرایندهای انجام پژوهش را نشان می دهد. براساس این مدل، یک پژوهش از لایه های مختلفی تشکیل می شود که درآن هرلایه متاثر ازلایه بالاتر می باشد.براساس این الگو، نخستین مساله اساسی هرپژوهش، فلسفه تحقیق یا پارادایم حاکم برآن است. پس از آن باید رویکرد پژوهشی(قیاس یا استقرا)مشخص شود. لایه سوم استراتژی پژوهشی است که براساس روش های کمی، کیفی و آمیخته بسیار متنوع است. انتخاب پژوهش می تواند تک روش، چندروش یا آمیخته باشد. بازه زمانی نیز می تواند مقطعی یا طولی باشد. پس از آن باید روش های گردآوری و تحلیل داده ها مشخص شود که در نهایت به ساخت طرح پژوهش منتهی می گردد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل فردی مؤثر بر مهارت سیاسی مدیران در بخش دولتی است. این پژوهش از منظر هدف از نوع کاربردی توسعه ای و از نظر شیوه گردآوری داده از نوع پژوهش های توصیفی بوده که به روش پیمایشی انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی با نرم افزار Smart PLS3 استفاده شده است. داده های پژوهش، شامل نمونه ای 345 نفری از مدیران وزارت کشور با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای گردآوری شده است. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده ها نیز پرسش نامه است که روایی آن از طریق روایی همگرا و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد بین عوامل فردی (شخصیت، هوش عاطفی، پاسخ گویی فردی، کاریزما و خودشیفتگی) با مهارت سیاسی مدیران سازمان دولتی، رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. بنابر نتایج حاصل، اراده سیاسی رابطه بین کاریزما و شخصیت با مهارت سیاسی مدیران دولتی را تعدیل نموده؛ اما نقش تعدیلی اراده سیاسی در رابطه بین خودشیفتگی، هوش عاطفی و پاسخ گویی فردی با مهارت سیاسی مدیران در سازمان دولتی تأیید نشد و به طور کلی می توان گفت که اراده سیاسی رابطه بین عوامل فردی با مهارت سیاسی مدیران را تعدیل نمی کند.

هوش فرهنگی به درک سریع و صحیح مؤلفه های فرهنگی مختلف کمک می کند تا رفتاری متناسب با هریک از آنها بروز داده که از این طریق تعارضات بین گروهی را به حداقل رساند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و کار گروهی کارکنان در اداره کل امور مالیاتی استان گیلان می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان گیلان است که تعداد آنها 844 نفر بوده و از این میان تعداد 237 نفر بعنوان نمونه با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه و بمنظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی و نرم افزار SPSS18استفاده شده است. همچنین برای رتبه بندی ابعاد هوش فرهنگی از آزمون فریدمن استفاده شد. یافته های تحقیق حاکی از وجود رابطه معنی داری در سطح 1% و میزان همبستگی 564 % بین هوش فرهنگی و مؤلفه های آن (فراشناختی، شناختی، انگیزشی و رفتاری) با کار گروهی کارکنان می باشد. نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که از میان مولفه های هوش فرهنگی به ترتیب هوش فرهنگی انگیزشی، هوش فرهنگی رفتاری، هوش فرهنگی فراشناختی و هوش فرهنگی شناختی برای تاثیر بر عملکرد گروهی کارکنان از اولویت بیشتری برخوردارند.