نوری براری

با وجود اهمیت ارزشیابی برای ایجاد بازخورد و بهبود فرایند یادگیری، هنوز طراحان نظام های یادگیری الکترونیکی نتوانسته اند یک چارچوب منسجم را برای اطمینان از دسترسی یادگیرنده به اهداف برنامه درسی و به کارگیری آن ها، ارائه دهند. هدف پژوهش حاضر تدوین استانداردهای آموزشی و شاخص های آنهاست تا بر پایه آن ها بتوان چارچوبی را طراحی نمود که از دست یابی یادگیرنده به سطوح عالی اهداف یادگیری اطمینان پیدا نمود. رویکرد پژوهش کیفی و از راهبرد طرح پدیدارشناسی بهره گرفته شده است. جامعه پژوهش کلیه متخصصین و مدرسین مراکز یادگیری الکترونیکی دانشکده های علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران و سه مرکز یادگیری الکترونیکی ایلینویز، خان و هاروارد در آمریکا هستند. که تعداد 12 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع داده انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از شیوه مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد. برای تحلیل داده ها و تعیین مقوله ها و استانداردها از الگوی کدگذاری کیفی کراسول با استفاده از نرم افزار ماکس کیودا اقدام شد. نتایج حاصل از پژوهش به تدوین 4 استاندارد آموزشی و 27 شاخص ضروری بر اساس طبقه بندی بلوم – اندرسون، برای طراحی یک ارزشیابی جامع در حوزه یادگیری الکترونیکی انجامید. نتایج پژوهش می تواند به عنوان راهنمای عمل در طراحی ارزشیابی های پایانی در محیط های یادگیری الکترونیکی مورد استفاده طراحان و فناوران آموزشی قرار گیرد و یا بر اساس نتایج بدست آمده می توان به ارزیابی دوره های یادگیری الکترونیکی در بعد ارزشیابی پرداخت

هدف: ظهور فناوری های نوین باعث گسترش یادگیری الکترونیکی شده است با وجود این نباید یادگیری الکترونیکی را یک سیستم آموزشی مجزا دانست که نوع آموزش را تعیین کند بلکه یادگیری الکترونیکی باید انعکاس دهنده نظریه ها و فنون یادگیری و روان شناسی باشد و در جهت تسهیل به کارگیری این نظریات در فرایند یادگیری عمل نماید. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به نظریات مهم یادگیری در ارائه دوره های یادگیری الکترونیکی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تهران می باشد. روش: نوع پژوهش به لحاظ رویکرد، کمی و از نوع تحلیل محتوا و بر مبنای مدل تعیین مقوله های اصلی نظریات یادگیری کنل و همکاران انجام گرفته است. جامعه موردپژوهش 330 جلسه کلاس درس الکترونیک برای 22 ماده درسی قرار داده شده بر روی سیستم آموزش الکترونیکی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تهران در نیم سال اول سال تحصیلی 96-1395 می باشد. برای انتخاب جامعه نمونه از روش تصادفی منظم استفاده گردید و از این تعداد جلسات، 91 جلسه کلاس درس با استفاده از فرمول کوکران و با پذیرش خطای 01/0 به عنوان نمونه موردپژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش تحلیل محتوای کمی بررسی شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بیشتر فعالیت ها و فناوری های به کار گرفته شده در این دوره ها بر مبنای نظریات یادگیری رفتارگرایی به میزان (51%) می باشد و فعالیت های اندکی از این دوره ها بر مبنای درگیر نمودن یادگیرنده در جریان تدریس و تئوری های یادگیری مانند ساختن گرایی به میزان (12%) می باشد. بر این اساس لازم است به ضمن طراحی مجدد محیط های یادگیری الکترونیکی با استفاده از فناوری های نوین آموزشی و یادگیرنده محور، و آموزش مدرسان این دوره ها جهت طراحی و به کارگیری فعالیت های یادگیری اشتراکی و همکارانه به غنی شدن محیط های یادگیری الکترونیکی کمک نمایند.

تحقیقات اخیر در حوزه آموزش های رسمی، روند رو به رشد استفاده از ابزارهای مبتنی بر وب 2 و فناوری های نوین آموزشی را در این حوزه نشان می دهند. هدف پژوهش حاضر، تطبیق فناوری های مبتنی بر وب 2 در تدریس و ایجاد چهارچوبی برای کمک به معلمان در انتخاب هدفمند فناوری های مبتنی بر وب 2 برای فعالیت های آموزشی آنان بر اساس طبقه بندی بازنگری شده بلوم و الگوی طراحی آموزشی 5E است. پژوهش با رویکرد کیفی و بر اساس استراتژی پدیدارشناسی انجام شده است. نمونه پژوهش، 9 نفر از دبیران دوره متوسطه اول شهر مریوان و 4 نفر از متخصصین حوزه فناوری آموزش و هوشمند سازی مدارس بودند که به صورت هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری موارد مطلوب انتخاب شدند. داده های حاصل از مصاحبه های گروهی با نمونه پژوهش، با روش کدگذاری کوربین و اشترانس تحلیل شده اند. اعتباربخشی به داده ها با روش بازبینی توسط همکار و همچنین ارجاع نتایج به چهار نفر از شرکت کنندگان در پژوهش انجام گردید. نتیجه حاصل از پژوهش، طراحی یک جدول از برنامه های کاربردی وب 2 بود که این فناوری ها را بر اساس روش طراحی آموزشی 5E و طبقه بندی بازنگری شده اهداف شناختی بلوم نشان داد. معلمان به کمک این جدول می توانند به انتخاب فناوری متناسب با اهداف درسی شان بپردازند. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان راهنمایی برای سایر معلمان در استفاده هوشمندانه از فناوری های مبتنی بر وب 2 در طرح های درسی آنان مورد استناد قرار گیرد.

فهم و کاربرد آموخته ها از عمومی ترین اهداف یادگیری محسوب می شوند که در محیط های یادگیری الکترونیکی، بازخورد مهم ترین شیوه اطمینان از دست یابی یادگیرنده به این اهداف است بااین وجود، هنوز دستورالعمل جامعی بر اساس علم آموزش وجود ندارد تا به چگونگی ایجاد بازخورد بر مبنای اهداف یادگیری الکترونیکی بپردازد. هدف پژوهش حاضر تدوین استانداردهای آموزشی و شاخص های بازخورد در سه لایه اول طبقه بندی بلوم – اندرسون (یادآوری، فهمیدن و کاربرد) برای محیط های یادگیری الکترونیکی است. رویکرد پژوهش کیفی و از استراتژی طرح پدیدارشناسی بهره گرفته شده است. جامعه پژوهش کلیه متخصصین و مدرسین مراکز یادگیری الکترونیکی دانشکده های علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران و سه مرکز یادگیری الکترونیکی ایلینویز، خان و هاروارد در آمریکا هستند که تعداد 12 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع داده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از شیوه مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده گردید. تحلیل داده ها و تعیین مقوله ها و استانداردها با تکنیک کدگذاری کوربین و اشتراوس و با نرم افزار ماکس کیودا انجام گردید. نتایج حاصل از پژوهش به تدوین 4 استاندارد آموزشی و 21 شاخص ضروری برای طراحی یک بازخورد مؤثر و به موقع در حوزه یادگیری الکترونیکی انجامید. نتایج پژوهش می تواند به عنوان راهنمای عمل در طراحی محیط های یادگیری الکترونیکی مورداستفاده تکنولوژیست-های آموزشی قرار گیرد همچنین ارزیابان محیط های یادگیری الکترونیکی می توانند بر اساس نتایج به دست آمده به ارزیابی دوره های یادگیری الکترونیک در بعد بازخورد بپردازند.