حمید رضاییان فرجی

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های دلبستگی با رفتار پرخطر جنسی با متغیر تعدیل گر ترتیب تولد و تجربه سوء استفاده جنسی در دوران کودکی انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت اجرا توصیفی با طرح همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه جوانان 20 تا 30 ساله دختر و پسر دارای رفتار پرخطر جنسی در شهر تهران بود که طی آبان 1397 تا شهریور 1398 انجام شد. از میان آن ها تعداد 100 نفر که تجربه رفتار پرخطر جنسی داشتند، به شیوه ی نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای پرخطر جنسی (RSBQ)، خاکباز و همکاران (1389) و پرسشنامه سبک دلبستگی (ASQ)، کالینز و رید (1990) بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آماری آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نهایی نشان داد میان سبک های دلبستگی با رفتار پرخطر جنسی رابطه معناداری وجود دارد(05/0P<)، اما متغیر ترتیب تولد و تجربه سوء استفاده جنسی در دوران کودکی نقش تعدیل گر در رابطه میان سبک های دلبستگی با رفتار پرخطر جنسی ندارد (05/0P>). همچنین بین سبک های دلبستگی ایمن و اجتنابی و دوسوگرا با رفتار پرخطر جنسی ارتباط چشمگیری وجود دارد.

ارزش ها راهنمای نگرش در مسیر زندگی بوده و محرک اساسی رفتار هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه ارزش های اخلاقی بود. در این پژوهش، 300 نفر از دانشجویان ایرانی، از طریق فراخوان اینترنتی شرکت داشتند. ابزارهای به کاررفته عبارت بودند از نسخه فارسی پرسشنامه ارزش های اخلاقی (Padilla & Jensen, 2016)، مقیاس شکوفایی (Diner, 2010) و پرسشنامه اخلاق حرفه ای (Cadozier, 2002). نتایج تحلیل روایی صوری، محتوایی و سازه نشان دهنده روایی مطلوب مقیاس بود. یافته های حاصل از تحلیل عاملی، ساختار 3 بعدی مقیاس را تائید کرد. شاخص های برازش مدل در حد مطلوبی قرار داشتند. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 85/۰ و برای ابعاد خودمختاری، اجتماعی و الهی به ترتیب 77/۰، 65/0 و 91/0 بود. همگرایی نمرات ارزش های اخلاقی با نمرات اخلاق حرفه ای و شکوفایی تائید شد. بر اساس یافته ها ویژگی های روان سنجی مقیاس ارزش های اخلاقی در جامعه ایرانی مناسب است و استفاده از آن در ارزیابی های روان سنجی و پژوهش ها پیشنهاد می شود.

زمینه: پژوهش ها نشان داده است، طرحواره هیجانی سازش نایافته منجر به اضطراب، افسردگی، وسواس فکری - اجباری، آسیب های بین فردی و اختلالات خلقی می شود. از آنجا که تفاوت های فرهنگی ممکن است بر طرحواره های هیجانی سازش نایافته مؤثر باشد، در پژوهش حاضر ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی طرحواره های هیجانی در فرهنگ ایرانی بررسی شد. هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه طرحواره هیجانی - فرم کوتاه در دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی – همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دانشجویان شهر تهران در سال 1400 بود که از میان آن ها 306 نفر براساس فرمول کوکران از طریق روش نمونه گیری دسترس انتخاب شده و به پرسشنامه های طرحواره هیجانی - فرم کوتاه (لیهی،2012) و نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از شاخص های آلفای کرونباخ، شاخص روایی محتوا، نسبت روایی محتوا و تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شد. یافته ها: آلفای کرونباخ برای همه مقیاس ها از 69 درصد بالاتر بود. نسبت روایی محتوا بیشتر از 80 درصد و شاخص روایی محتوا بیشتر از 80 درصد بود که نشان از روایی محتوای مناسب مقیاس داشت. تحلیل عاملی تأییدی، ساختار 8 عاملی پرسشنامه طرحواره هیجانی را تأیید و نشان داد که مدل در نمونه دانشجویان ایرانی از برازش مناسبی برخودار است. نتیجه گیری: با توجه به مطلوب بودن خصوصیات روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه طرحواره هیجانی، می توان استفاده از آن را به متخصصان حوزه روانشناسی و مشاوره در موقعیت های پژوهشی و تشخیصی پیشنهاد کرد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر تجربه سوگ، افسردگی و اضطراب بستگان قربانیان بیماری کووید-19 انجام شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع روش آمیخته (کمی، کیفی) بود. جامعه آماری شامل تمامی مردان و زنان بالای 18 سال در شهر شیراز بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس استفاده شد افرادی که بیش از 4 ماه ازتجربه سوگ آنان گذشته و با اجرای پرسشنامه تجربه سوگ، نمره بالای 68 را کسب نمودند به عنوان نمونه انتخاب شدند پس از انجام مصاحبه و تحلیل کیفی به منظور مقایسه گروه آزمایش و کنترل از پرسشنامه افسردگی بک و اضطراب وجودی گود استفاده شد. نتایج آماره یومان ویتنی و ویل کاکسون نشان داد که درمان شناختی رفتاری بر تجربه سوگ، افسردگی و اضطراب بستگان قربانیان بیماری کووید-19 اثربخشی معناداری داشته است بر اساس نتایج به دست آمده درمان شناختی رفتاری بر تجربه سوگ، افسردگی و اضطراب وجودی در بستگان قربانی کرونا مؤثر است. این روش میتواند به صورت فردی و گروهی برای مشکلات مورد استفاده قرار گیرد و باعث ارتقاء سلامت روانی و واکنش های مؤثر و سازگارانه افراد در برابر رویدادهای آسیب زای زندگی شود.

زمینه: محور مداخلات واقعیت درمانی در کار با زوجین، کمک به آگاهی یافتن از نیازها و ارضای آنها در یکدیگر است. بنابراین سنجش نیازهای اساسی، مبتنی بر مفاهیمی که در بافتار زناشویی می یابند، نیازمند داشتن ابزاری معتبر است. هدف: هدف اصلی این پژوهش ساخت و بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس زناشویی سنجش نیازهای اساسی بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. 1049 متأهل (504 زن و 545 مرد) با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای گزینش شدند. درستی همگرا از طریق همبستگی با پرسشنامۀ نیازهای اساسی گلسر (سالاری و صاحبی، 1383) آزمون شد. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، هر کدام با 50 درصد از داده ها صورت گرفت؛ تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مقیاس زناشویی سنجش نیازهای اساسی، پنج بُعد (امنیت، عشق، قدرت، تفریح و آزادی) را در برمی گیرد و نتایج تحلیل عاملی تأییدی، این پنج بُعد را تأیید کرد. بین مقیاس زناشویی سنجش نیازهای اساسی با مقیاس نیازهای اساسی گلسر همبستگی قوی وجود داشت و درستی همگرا تأیید شد (0/01> p ، 0/05> p ). قابلیت اعتماد مقیاس زناشویی سنجش نیازهای اساسی نیز از روش همسانی درونی آلفای کرونباخ با مقدار 0/90 و از طریق بازآزمایی با مقدار 0/91 بدست آمد. نتیجه گیری: مقیاس زناشویی سنجش نیازهای اساسی برای استفاده در زوج درمانی با زوج های ایرانی از قابلیت اعتماد و درستی کافی برخوردار است.

زمینه: تحقیقات مختلف نشان داده اند که بین طرحواره های سازش نایافته و نشانگان وسواس - ناخودداری ارتباط وجود دارد، اما در ارتباط نقش میانجی گر آشفتگی استنتاج در این رابطه تحقیقی صورت نپذیرفته است. بنابراین، مسئله تحقیق این است که آیا آشفتگی استنتاج می تواند نقش داشته باشد؟ هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ای آشفتگی استنتاج در رابطه بین طرحواره های سازش نایافته اولیه و نشانگان وسواس - ناخودداری در دانشجویان دانشگاه می پردازد. روش: این پژوهش از یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانشجویان دوره لیسانس دانشگاه اراک بود. از بین آنها، 532 دانشجوی دوره لیسانس دانشگاه اراک با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه وسواس - ناخودداری بازنگری شده (فوآو همکاران، 2002)، پرسشنامه طرحواره یانگ - فرم کوتاه ( 1998)، و پرسشنامه بسط یافته آشفتگی استنتاج (آردما و همکاران،2010) استفاده شد. یافته ها: براساس تئوری طرحواره های سازش نایافته و آشفتگی استنتاج، نتایج تأثیر مستقیم و غیرمستقیم طرحواره های سازش نایافته بر نشانگان وسواس - ناخودداری را از طریق میانجی گر آشفتگی استنتاج نشان داد (0/01> p ، 0/05> p ) . نتیجه گیری: این یافته ها بر این موضوع تأکید دارد که هم طرحواره های سازش نایافته و هم آشفتگی استنتاج در توصیف نشانگان وسواس - ناخودداری، دارای اهمیت هستند. همچنین آشفتگی استنتاج به عنوان میانجی، متغیری است که رابطه بین طرحواره های سازش نایافته و نشانگان وسواس - ناخودداری تبیین می کند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش انعطاف پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادران در پیش بینی خودکارآمدی نوجوانان انجام شد. پژوهش، توصیفی و از نوع  همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران بود که از میان آنها 255 دانش آموز به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و به همراه مادرانشان در این پژوهش شرکت کردند. دانش آموزان به پرسشنامه انعطاف پذیری خانواده (شاکری، 1382) و خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1986) پاسخ دادند و مادران پرسشنامه برگه کوتاه تمایزیافتگی (دریک، 2011) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ماتریس همبستگی و رگرسیون گام به گام با نرم افزار spss 22 مورد تحلیل قرار گرفت. ماتریس همبستگی پیرسون نشان داد انعطاف پذیری خانواده با خودکارآمدی فرزندان رابطه مثبت و معنادار دارد (r=0.48, p<0.01). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد انعطاف پذیری به طور مستقیم و مؤلفه گسلش عاطفی مادر به طور معکوس قادر به پیش بینی 29/0 از تغییرات خودکارآمدی دختران هستند. انعطاف پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادر و مؤلّفه های آن در پیش بینی خودکارآمدی پسران نقش نداشتند. بنابراین نتایج، خانواده در شکل گیری خودکارآمدی نوجوانان بویژه دختران نقش مهمی ایفا می کند.

زمینه و هدف: با آشنا کردن کودکان با اصول اخلاقی و متعهد شدن آنها به این اصول، می توان به داشتن جامعه ای بالنده، پویا و اخلاق مدار امیدوار بود. با توجه به اهمیت تحول اخلاقی کودکان در جامعه و همچنین علاقه ی وافر آنها به مقوله ی قصه گویی، هدف پژوهش حاضربررسی تأثیر قصه گویی بر هوش اخلاقی و مؤلفه های آن در دانش آموزان دختر کلاس اول ابتدایی بود. روش: روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی همراه با پیش آزمون – پس آزمون بود. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر 7 ساله کلاس اول ابتدایی در مناطق 2 و17 شهر تهران در سال 1395 بود. نمونه گیری در مناطق آموزشی به صورت تصادفی و در بین مدارس و کلاس های مورد نظر به صورت هدفمند انجام شد. در مجموع 108 دانش آموز انتخاب وتعداد 54 نفر آنها به مدت 9 هفته، و هر هفته 45 دقیقه تحت آموزش قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی هوش اخلاقی بوربا ( درنجفی شیرازی، 1393) استفاده شد که توسط معلم دانش آموزان کامل شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که قصه گویی منجر به افزایش هوش اخلاقی و همه ی مؤلفه های آن در دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی کلاس اول ابتدایی شده است (01/0 > p ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان استنباط کرد که قصه گویی با انتقال پیام های اخلاقی در قالب نتیجه داستان به کودکان به تدریج باعث افزایش هوش اخلاقی در کودکان می شود.