زهرا احمدیان

مقدمه: آدمی دایماً تحت تأثیر متغیرهای فردی، اجتماعی و محیطی قرار داشته و وضعیت روان شناختی او نیز تحت تأثیر همین موضوعات است. بنابراین ضروری است دانش آموزان در برنامه های آموزشی مورد مراقبت قرار داشته باشند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت خودآگاهی و تنظیم هیجان بر انگیزش پیشرفت و شادکامی تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه شهر قم بود. روش شناسی: این مطالعه به روش توصیفی و نیمه آزمایشی با اجرای 6 جلسه پروتکل آموزشی متغیرهای مهارت خودآگاهی و تنظیم هیجان شناختی انجام شد. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دوره متوسطه (با جامعه تقریبی 85000 نفر) و نمونه آماری 30 نفره که به روش خوشه ای چند مرحله ای در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه در سال تحصیلی 1397 برنامه ریزی و اجرا شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه شادکامی آکسفورد و پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس بود. در این مطالعه یک دوره پروتکل آموزشی نیز اجرا شد. یافته ها: آموزش مهارت خودآگاهی وتنظیم هیجان بر انگیزش پیشرفت دانش آموزان تاثیر معناداری داشته و با ضریب ایتای 11.5 درصد باعث افزایش آن شده است. همچنین آموزش مهارت خودآگاهی وتنظیم هیجان بر شادکامی دانش آموزان تاثیر داشته و با ضریب ایتای 14.2 درصد باعث افزایش آن شده است. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد اجرای پروتکل های آموزش مهارت خودآگاهی و تنظیم هیجان بر انگیزش پیشرفت و شادکامی تحصیلی دانش آموزان مؤثر بوده و باعث افزایش انگیزش پیشرفت و شادکامی تحصیلی دانش آموزان شده است. بنابراین برنامه ریزان آموزشی می توانند بر اساس یافته های این پژوهش برای افزایش مهارت های زندگی دانش آموزان برنامه ریزی نمایند.

مقدمه: آموزش و پرورش در دوران کرونا همانند دیگر بخش های جامعه، وضعیت پیچیده ای به خود گرفت. کلاس ها مجازی بوده و دانش آموزان معلمان و دوستان خود را نمی بینند. هدف این مطالعه بررسی نقش فناوری اطلاعات و فضای مجازی در تربیت اسلامی دانش آموزان با تاکید بر دوران کرونا در شهر قم بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی زمینه یابی انجام شد. جامعه آماری آن همه معلمان دوره ابتدایی و نمونه آماری بر اساس محدودیت های موجود، 80 نفر از معلمان به صورت دسترس و از طریق فضای مجازی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته که میزان آشنایی با فضای مجازی و میزان کاربرد آن را می سنجید؛ بود. روایی ابزار توسط کارشناسان تأیید و پایایی ابزار به روش آلفای کرونباخ 81/0 به دست آمد. یافته ها: بیش از 90 درصد معلمان در تدریس خود از فضای مجازی، استفاده می کنند. بیشترین آشنایی معلمان در بخش فضای مجازی و فناوری اطلاعات، در مؤلفه های ورد و پاورپوینت است. در ابتدای دوران کرونا آشنایی معلمان با فضای مجازی مربوط به تدریس؛ زیر 50 درصد بود. معلمان سعی کردند از فناوری اطلاعات در تربیت اسلامی استفاده کنند اما فضای مجازی آماده و مناسب برای تربیت اسلامی نبود. نتیجه گیری: معلمان دوره ابتدایی شهر قم، علاقه مندند از فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی استفاده کنند، اما بستر لازم و زیرساخت مناسب برای بهره گیری از فضای مجازی وجود ندارد. بنابراین معلمان در به کارگیری فضای مجازی در تربیت اسلامی، دچار کمبود و ضعف هستند.

با توجه به شیوع ویروس کرونا و پیامدهای آن، پژوهش حاضر از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول، روایی و پایایی مقیاس اضطراب ویروس کرونا در کودکان ارزیابی شد و در بخش دوم اثربخشی آموزش فیلیال تراپی بر اضطراب کودکان بررسی شد. در قسمت اول پژوهش تعداد 151 کودک به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به عبارات مقیاس پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی از همبستگی گویه ها با نمره کل و تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. در قسمت دوم پژوهش از تمام مادران کودکان 9 تا 12 سال با اضطراب شدید ویروس کرونا، 22 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به روش نمونه گیری تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. جهت تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج قسمت اول نشان داد مقیاس اضطراب ویروس کرونا کودکان از یک عامل روان شناختی تشکیل شده است و مقیاس از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است (01/0P<). ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش نامه 88/0 برآورد شد. نتایج بخش دوم نشان داد که فیلیال تراپی اثربخشی معناداری بر اضطراب ویروس کرونا در کودکان داشت (01/0P<). بر اساس یافته های پژوهش مقیاس اضطراب ویروس کرونا کودکان از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و از فیلیال تراپی می توان به عنوان روش درمانی مفید جهت کاهش اضطراب کرونا در کودکان بهره برد.

اختلال های رفتاری تمام جنبه های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد در حالی که استفاده از برنامه سال های باور نکردنی مبتنی بر برنامه والدین با نتایج مؤثری همراه است. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی برنامه سال های باور نکردنی مبتنی بر برنامه والدین بر تعامل مادر و کودک با اختلال رفتاری در شهر اصفهان انجام شد. پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش 30 نفر از مادران کودکان با اختلال رفتاری شرکت داشتند که به روش نمونه گیری تصادفی از دبستان پسرانه امیرکبیر شهر اصفهان انتخاب شدند. آزمودنی ها به دو گروه آزمایش و شاهد تقسیم شدند به نحوی که هر گروه از 15 نفر تشکیل شده بود. گروه آزمایش در 12 جلسه در برنامه سال های باور نکردنی شرکت کردند در حالی که به گروه شاهد این آموزش ارائه نشد. ابزار این پژوهش مقیاس رابطه والد-کودک پیانتا بود. اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و نسخه 23 نرم افزار SPSSتحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش برنامه سال های باور نکردنی اثر معناداری بر تعامل مادر و کودک با اختلال رفتاری و خرده مقیاس های آن (تعارض، نزدیکی و وابستگی) داشت (001/0P