افسون مهدوی

هسته مرکزی شهرها به عنوان میراثی ارزشمند و معرف هویت شهر، امروزه با مسائل متعددی مواجه هستند. به دنبال تحولات در زمینه های تکنولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و نیز جابجایی جمعیت و فعالیت ها، هسته مرکزی شهرها با کاهش کیفیت فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی مواجه شده و این روند موجب کاهش پویایی محلات و ایجاد بافت های مسئله دار شهری شده است. درنتیجه اندیشیدن به ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی و هویتی و نیز یافتن پیوندی مناسب میان آن ها با بعد کالبدی و فضایی در هسته مرکزی شهرها امری ضروری است. هدف پژوهش حاضر، بازشناسی زمینه های تحقق پذیری توسعه فرهنگ جامعه محلی در بازآفرینی هسته مرکزی شهرها با مرور نظام مند مطالعات به روش فراترکیب است، به نحوی که با فراهم آوردن نگرش سیستماتیک برای محققان از طریق ترکیب پژوهش های کیفی انجام شده به کشف موضوعات و استعاره های جدید و اساسی در ارتباط با موضوع پژوهش پرداخته شود. این مقاله سعی براین است که با روش فرا ترکیب از مطالعات انجام شده مبتنی بر توسعه فرهنگ جامعه محلی و بازآفرینی فرهنگ مبنا با استفاده از روش هفت گانه ساندوسکی و باروسو ارائه شود. نتایج نشان می دهد که توسعه فرهنگ جامعه محلی، یکی از شاخص های اصلی خودباوری جامعه است به نحوی که با برنامه ریزی های فرهنگی و اجتماعی به نیازهای معنوی و مادی افراد جامعه خود پاسخ دهد.

بازآفرینی شهری یک زمینه متقاطع از سیاست های شهری و یک گزینه راهبردی مهم در ارتقای توسعه شهری در سطح جهانی است. بررسی سیر تحول تجارب بازآفرینی شهری و ارزیابی آنها نشان داده است که موفقیت در محدوده های شهری تنها با بهبود کالبدی حاصل نمی شود، بلکه از وجه اجتماعی نیز برخوردار است که بر مبنای آن مردمان ساکن نیز عملاً در فرایند باز آفرینی وارد می شوند. مؤلفه های غیرکالبدی همانند ساختار اجتماعی بافت ها، کمیت و کیفیت روابط و مشارکت ساکنان که تا پیش ازاین در برابر نگاه صرفاً کالبدی طرح ها نادیده انگاشته می شد، می تواند در قالب سرمایه های اجتماعی، ابزار و محرکی برای نوسازی مطلوب تر و مقبول تر ازنظر ساکنان بافت باشد. متأسفانه در ایران بسیاری از رهیافت های بازآفرینی  شهری باهدف ساماندهی مناطق فرسوده بانگرش تک بعدی (کالبدی) و کم توجهی به نقش مردم در تصمیم گیری ها و سایر بی توجهی به ساختارهای انسانی زمینه فرسودگی بیشتر را فراهم کرده است. در شهر شهرکرد نیز عدم هماهنگی میان سازمان ها، متولیان و اجراکنندگان طرح ها و نادیده انگاشتن نظر و نیازهای ساکنان و گروه های ذی نفع در تصمیم گیری ها، هسته مرکزی شهر رابا طیف وسیعی از انواع مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روبه رو کرده است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی مؤلفه های مؤثر بر توسعه فرهنگ جامعه محلی، معیارهای تحقق رویکرد بازآفرینی را در محدوده موردمطالعه معرفی و بررسی نماید. به گونه ای که متناسب با زیرساخت ها و بسترهای شهر بهره مندی از ظرفیت نهادی بخش فرهنگ محلی، زمینه های رشد اقتصادی،اجتماعی و سیاسی محقق شود. جامعه آماری این پژوهش، مردم  ساکن هسته مرکزی شهرکرد و نمونه های انتخابی 16 نفرازاهالی محل هستند که به کمک روش نمونه گیری هدفمند وراهبردگلوله برفی انتخاب شده اند. رویکرد پژوهش انجام شده  کیفی و باراهبردمردم نگاری است و به کمک مصاحبه های عمیق ونیمه ساختارمند و کدگذاری مفاهیم، مقولات نهایی به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای تحقق موفقیت آمیز رویکرد بازآفرینی شهری، مؤلفه های  مؤثر بر توسعه فرهنگ جامعه محلی شامل مؤلفه های معنایی، کالبدی، عملکردی و اجتماعی نقش مهمی در توانمندسازی ساکنان، جلب اعتماد آنان، افزایش تعلق خاطر و به طورکلی تحقق پذیری  بازآفرینی شهری  در هسته مرکزی شهرکرد دارند.

شکل گیری قرارگاه رفتاری با تکیه بر قابلیت های محیطی، تداعی اصالت بخشیدن به شیوه های جدید ارزیابی کیفیت عینی است. براساس چنین هدفی، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پیمایش میدانی قابلیت های محیطی در شکل گیری الگوهای رفتاری در پیاده راه شهر زنجان است. جامعه آماری تحقیق حاضر شهروندان رهگذر و کسبه ای است که به اهداف مختلف حضور داشته و تعداد آنها نامعلوم می باشد. برحسب فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 340 نفر به عنوان نمونه مورد پرسش گری قرار گرفته اند. بدین ترتیب برای شناخت قابلیت های فیزیکی-کالبدی پیاده راه و تاثیرات ذهنی- ادراکی شهروندان از آزمون آماری تی تک نمونه ای درنرم افزارSPSS وجهت نمایش حرکات جمعیتی از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. به منظور تعیین الگوهای رفتاری افراد، چهار نوع الگوی مشاهده شده برروی عابران پیاده اتخاذ شد و رصدها دریک زمان مشخص ساعات صبح وعصر درمیان مردان و زنان در نظر گرفته شد. یافته ها نشان داد که میزان رضایت از قابلیت های فیزیکی- کالبدی و ادراکی-شناختی متفاوت بوده است. متغیرهای نشانه، بو و تناسب بصری به ترتیب با میانگین 71/3 ، 18/3 و 10/3 بیشترین تاثیر و متغیرهای حس مکان، قلمرو، محصوریت و مبلمان به ترتیب با میانگین 06/12، 12/2 ، 36/2 و 48/2 کمترین تاثیر را در شکل گیری قرارگاه های رفتاری داشته اند. همچنین حرکات جمعیتی نشان داد که در معابر منتهی به پیاده راه، فعالیت پیاده روی و صحبت کردن بیش از سایر فعالیت ها مشاهده گردیده است. در میان مردان بیشترین دوره تناوب رفتار در ساعات عصر و در میان زنان در ساعات صبح رخ داده است. بدین ترتیب یکی از مهمترین ارکان شکل گیری الگوهای رفتاری موفق در فضاهای شهری به ویژه پیاده راه ها، توجه به جذابیت قابلیت های محیطی فضا می باشد.  

توجه به مفاهیم تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری در جهت کاهش خطر بلایا و ایجاد محیطی سرزنده و قابل زیست در دهه های اخیر به منظور ارتقاء سطح کیفیت زندگی اهمیت فراوان یافته است. این پژوهش با هدف واکاوی حوزه نظری پژوهش های مربوط به دو مفهوم تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری انجام شده است. بر این اساس با بهره گیری از روش ترکیبی فرامطالعه و جامعه آماری 175 مقاله و پایان نامه در بازه زمانی ده ساله اخیر اقدام به گردآوری و تحلیل داده ها از شیوه هایی چون مرور نظام مند و کدگذاری بازمی نماید. پس از اطمینان از روایی، در بخش اول ویژگی های عمومی پژوهش های منتخب در حوزه تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری و در بخش دوم ملاحظات معطوف به چارچوب نظری پژوهش های انجام یافته را تبیین می نماید. درنهایت، ضمن توجه به دو مفهوم تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری در دو سال اخیر، به خصوص در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، با نگاه انتقادی به شهر و برنامه ریزی شهری، تحلیل و بررسی جایگاه دو مفهوم تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری با دو دیدگاه کلی ساختاری و کارکردی را نشان می دهد که با بهره گیری از این مطالعات می توان گام های مهمی را در جهت شناخت این دو مفهوم و در نتیجه اقدامات مؤثر در جهت تاب آور ساختن و زیست پذیر کردن شهرها برداشت. شهرسازی اسلامی با توجه محوری به محیط و کیفیت آن در حوزه های فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی در افزایش زیست پذیری شهری دارد.اهداف پژوهش:بررسی مختصات شهرسازی اسلامی.هدف واکاوی حوزه نظری پژوهش های مربوط به دو مفهوم تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری. سؤالات پژوهش:مختصات شهرسازی اسلامی چیست؟تاب آوری اجتماعی و زیست پذیری در برنامه ریزی شهری و پژوهش های این حوزه چه اهمیتی دارد؟

پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی است. برای گردآوری اطلاعات و داد ه های مورد نیاز از شیوه های اسنادی و میدانی استفاده شد. همچنین با توجه به هدف تحقیق، از بین خانوارهای روستاهای منتخب، 352 خانوار به عنوان نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین شدند. به طور خاص، در این پژوهش با بهره گیری از نرم افزارهای تحلیل فضایی Gephi و GIS و روش تحلیل شبکه به تحلیل جریان ها و روابط عنوان شده در ناحیه مورد مطالعه پرداخته شد تا از این طریق امکان شکل گیری شبکه منطقه ای مبتنی بر پیوندها و توسعه یکپارچه روستایی  شهری بررسی شود. نتایج نشان دهنده آن است که همبستگی مستقیم بین جریان ها و سطح توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی جهت شکل گیری شبکه منطقه ای وجود دارد. جریانات فضایی، به ویژه جریان اقتصادی و جمعیت، زمینه تعاملات روستایی  شهری را در ناحیه مورد مطالعه فراهم کرده است و در سلسله مراتب شبکه ای سطح اول روستاهای پیرامون در دریافت خدمات تابع کانون شهری هنزا با بالاترین امتیاز در خدمات دهی هستند. در واقع، فقدان برنامه ریزی توسعه فضایی برای نظم دهی به چگونگی روابط و پیوندها و به دنبال آن کم توجهی به نقش روستاهای پیرامونی هنزا موجب شده نتوانیم جریانات و عوامل شکل دهنده و تأثیر گذار بر این پیوندها را طوری هدایت کنیم که زمینه ساز توسعه در کل منطقه باشند.

فضاهای عمومی نقشی حیاتی در انرژی بخشیدن به زندگی مدنی در جامعه مصرفی معاصر ایفا می کنند فضاها در محیط شهری در حل مشکلات و رفع انزوای اجتماعی، اقتصادی و... ناشی از فرآیندهای شهرنشینی نقش اساسی دارند تصور فضا بدون محتوا و روابط اجتماعی و در مقابل درک و تصور جامعه بدون اجزاء و مناسباتِ فضایی مشکل است. حوزه عمومی فراهم کننده شکل گیری و تحقق جامعه مدنی بوده و فضای شهری تجلی کالبدی حوزه عمومی است. پژوهش حاضر به دنبال تحلیل تاثیر شبکه اقتصادی در قالب نظام فعالیتی- عملکردی بر شکل گیری قرارگاه-های رفتاری در محدوده پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان به عنوان فضای عمومی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پیمایش میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر شهروندان رهگذر و کسبه ای است که به اهداف مختلف حضور داشته اند. برحسب فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 340 نفر به عنوان نمونه مورد پرسش گری قرار گرفته اند. به منظور تعیین الگوهای رفتاری افراد، چهار نوع الگوی مشاهده شده برروی عابران پیاده اتخاذ شد و رصدها دریک زمان مشخص ساعات صبح وعصر درمیان مردان و زنان درنظر گرفته شد. شاخص-های نظام شبکه اقتصادی در قالب نظام فعالیتی-عملکردی در چهار لایه متفاوت براساس تکنیک تصمیم گیری ویکور رتبه بندی شده اند. یافته ها نشان داد که هر چهار لایه دارای بررسی شده نظام فعالیتی عملکردی متفاوت از یکدیگر می باشند. منطق اجتماعی فضا نشان داد قطعه چهار، پیاده راه سبزه میدان از نظر نظام فعالیتی-عملکردی قرارگاه رفتاری مستعدتر از سایر قطعات محدوده بوده و در فضای تولیدشده و مسبوق به تاریخ، پیش از آنکه اجتماعی شونده باشد، به واسطه ی شبکه های حضوریِ مختلف اقتصادی، اجتماعی کننده است. همچنین عامل زمان شاید به تنهایی بتواند قرارگاه های رفتاری جزیره ای را تولید نماید مانند دستفروشی مقابل مسجد جامع در زمان اقامه نمازها، ولی رخ داد رفتارهای اجباری نمی تواند عامل شکل دهنده قرارگاه رفتاری باشد و با ایجاد ارتباط دو سویه با سایر قابلیت ها و جذب فعالیت های اختیاری تاثیرگذار بوده و عامل مداخله گر جهت تولید قرارگاه های رفتاری می باشد.

این پژوهش، با رویکرد آینده پژوهی، به شناسایی مهمترین عوامل مؤثر بر وضعیت آینده توسعه پایدار منظومه روستایی شهربابک و بررسی میزان و چگونگی تاثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر می پردازد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی – پیمایشی و از نظر ماهیت، بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی ، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و تکنیک دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با بیست نفر از کارشناسان و خبرگان در حیطه برنامه ریزی روستایی و منطقه ای شهرستان شهربابک، به عنوان جامعه آماری پژوهش، پنجاه متغیر اولیه در قالب شش بعد کلی شناسایی گردید. در ادامه، عوامل اولیه در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شد. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی عوامل می توان دریافت الگوی پراکندگی متغیرهای مؤثر حاکی از ناپایداری سیستم است. با توجه به امتیاز بالای تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، 15 عامل کلیدی در توسعه پایدار منظومه شهربابک تاثیرگذارند. فاکتورهای کلیدی مهم در بعد کالبدی؛ فاصله روستا از شهر اصلی، ایجاد زیرساخت ها، توسعه شبکه حمل و نقل ناحیه ای، در بعد مدیریتی؛ افزایش افزایش اعتماد، برنامه باوری و برنامه محوری منظومه ،مسئولیت پذیری، در بعد اقتصادی؛ وضعیت امنیت و ثبات شغلی روستاییان، توسعه گردشگری در منظومه، عوامل تاثیرگذار بر آینده توسعه پایدار منظومه شهربابک هستند.

دلبستگی به مکان رابطه عاطفی فرد با مکان است که ریشه در خصوصیات و تجارب گذشته فرد دارد که مکان باید بتواند پاسخگو نیازها و انتظارات انسان باشد و همینطور مکان باید ظرفیت های پاسخگویی به این نیازها و انتظارات را داشته باشد. دلبستگی به مکان براساس تعامل شناختی، عاطفی و عملکردی بین افراد، گروه ها و مکان کالبدی- اجتماعی در طول زمان شکل می گیرد. پژوهش حاضر با هدف استفاده از روش آماری فراتحلیل در راستای تحلیل نتایج پژوهش های انجام شده در زمینه دلبستگی به مکان انجام شده است. به منظور انجام فراتحلیل، 75پژوهش انجام شده در رابطه موضوع بررسی شدند و از این میان 18 پژوهش انجام شده بین سالهای 1385-1398 در زمینه دلبستگی به مکان انتخاب شدند. در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، مفروضات همگنی و خطای انتشار مورد بررسی قرار گرفتند؛ بر این اساس یافته ها حکایت از ناهمگنی اندازه اثر و عدم سو گیری انتشار مطالعات مورد بررسی داشتند. در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر با به کارگیری نسخه دوم نرم افزار CMA مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان دادند که اندازه اثر یا ضریب تأثیر عوامل شناسایی شده 376/0 است که بر حسب نظام تفسیری کوهن، در حدمتوسط ارزیابی می شود. در مجموع نتایج پژوهش نشان داده است که عوامل شناسایی شده تأثیری متوسط بر دلبستگی به مکان دارد.

این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش های کمی و کیفی و از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و بر اساس روش های آینده پژوهی ، تحلیلی و اکتشافی است. از تکنیک دلفی و ماتریس تاثیرات متقابل برای شناسایی عوامل موثر و در ادامه از روش تحلیل ساختاری میک مک جهت بررسی اثرگذاری و اثرپذیری و شناسایی عوامل کلیدی بهره گرفته شده است. بنابراین پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با هفده نفر از کارشناسان و خبرگان در حیطه برنامه ریزی منطقه ای شهرستان فهرج، به عنوان جامعه آماری پژوهش که از روش نمونه گیری گلوله برفی و به روش هدفمند انتخاب شدند ، 49 عامل در 14 بعد کلی شناسایی گردید. با توجه به امتیاز بالای تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، 16عامل کلیدی در توسعه پایدار فهرج تاثیرگذارند. فاکتورهای؛ دسترسی به اینترنت، وضعیت روستاها از لحاظ مقاوم سازی اراضی روستایی، دسترسی به بوستان روستایی، دسترسی به خدمات عمومی،دسترسی به امکانات پزشکی و خدمات بهداشتی ، دسترسی به دهیاری، افزایش اعتماد، اطمینان و همدلی میان مردم و مسئولین، امنیت اجتماعی محل زندگی، توسعه گردشگری ، وجود امکانات زیربنایی، اندازه جمعیت، وضعیت مناسب بودن میزان درآمد و هزینه روستاییان، اشتغال در روستا، سرمایه گذاری بخش خصوصی ، تراکم خانوار در واحد مسکونی ، عوامل تاثیرگذار بر آینده توسعه پایدار ناحیه فهرج هستند. شماره ی مقاله: 1

امروزه جهانی شدن نیز باعث دگرکونی فرهنگ، اقتصاد، ارتباط جوامع و... شده است. افزایش احساس شهروند جهانی یا جهان وطنی، جهانی شدن اقتصاد یا یکپارچگی اقتصادی در عصر حاضر، حاکی از تاثیر جهانی شدن بر شهرها می باشد. قشم از این حیث و به دلیل طبقه بندی به عنوان یک منطقه آزاد و در بر داشتن مناطق گردشگری قابل توجه پتانسیل بالایی در تبدیل به یک جهان شهر را داراست. بنابراین، مطالعه حاضر بر روی تاثیرات متقابل و جنبه های مختلف ارتقاء و توسعه اکوتوریسم در قشم و جهانی شدن این شهر متمرکز است. روش تحقیق به صورت مروری با مطالعات کتابخانه ای، مقالات فارسی و لاتین و بررسی اسناد و همچنین مصاحبه با صاحبنظران این حوزه است. نتایج بدست آمده از مطالعه نشان می دهد که قشم با وجود استعداد قابل توجه در حوزه گردشگری زیستی، و با ارتقا و توسعه اکوتوریسم می تواند با جنبه هایی مانند ترویج بازارهای آزاد، جهانی سازی اقتصاد جزیره، گسترش شرکت ها در بخش خصوصی، افزایش سرمایه گذاری خارجی، تسهیل ورود فناوری های خارجی همراه باشد که همگی اثرات مثبت در راستای تحقق جهان شهر شدن این شهر به شمار می آیند.

روش انجام پژوهش بصورت امیخته اکتشافی از نوع تدوین طبقه بندی است. جامعه اماری این تحقیق در بخش کیفی شامل خبرگان(21 مصاحبه فردی و 2 مصاحبه گروهی) و در بخش کمی 384 پرسشنامه که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پژوهش در بخش کیفی ابتدا با فرامطالعه عمیق اسناد موجود و سپس مصاحبه با خبرگان اقدام به شناسایی شاخص های موثر بر تولید فضای معنویت مبنا در مقیاس شهری از روش نظریه زمینه ای نمود. خروجی این مرحله شناسایی 23شاخص در قالب 8 بعد اصلی و زیر بعد بود. در گام دوم به جهت برقراری ارتباط و توالی بین ابعاد بدست امده و اراِئه مدل از روش مدل سازی ساختاری استفاده گردید که بر اساس نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل های صورت گرفته، مدل تولید فضای معنویت مبنا احصا گردید. نتایج نشانگر این است که مولفه های پایداری، ساختار مدیریتی و عدالت بیشترین تاثیر و مولفه معاصر سازی دانش نظری اخرین رتبه به لحاظ میزان تاثیرگذاری از دیدگاه خوانش مخاطب را داراست. دستاورد این پژوهش جایگذاری مفهومی تعادل بخش به چرخه تولید فضاست که با ساختارسازی و تعیین میزان تاثیر مولفه های مکانی در تولید فضای معنویت مبنا، ابهامات و کاستی های نظام برنامه ریزی شهری خصوصا در شهرهای با پشتوانه هویتی معنوی را کاهش خواهد داد.

فضاهای سبز شهری به مثابه کانون های سبز و طبیعی اند که انسان امروز شاید برای گریز از محیط پرهیاهوی شهری به آن ها پناه می آورد. هرچند همین جذابیت ها در برخی موارد سبب شده که این فضاهای سبز ارزشمند، دچار تغییر و تحولات نامطلوبی بعضاً ناشی از ساخت وسازهای سرمایه گرایانه شوند. پژوهش حاضر باهدف تببین دل بستگی به مکان در فضاهای سبز شهری نوشته شد. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی-تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که به منظور بررسی پایایی چندین بار توسط اساتید و کارشناسان مورد بازبینی قرار گرفت و به منظور بررسی روایی پرسشنامه از روش ترکیبی و آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج نشان دهنده روایی موردقبول ابزار گردآوری پژوهش است. جامعه آماری پژوهش حاضر را شهروندان ساکن شهر رفسنجان مشتمل بر 161909 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید که به منظور اطمینان بیشتر تعداد 400 پرسشنامه جمع آوری شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات از مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر روش حداقل مربعات جزئی در محیط نرم افزار pls استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ازنظر دل بستگی به مکان محدوده موردمطالعه در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین نتایج نشان داد که فعالیت های مکان تأثیر مثبت و معناداری بر دل بستگی به مکان دارد، ضریب مسیر به دست آمده برابر با 598/0 بود. از دیگر نتایج این پژوهش آن بود که مؤلفه های فعالیت های مکان عملکرد مکان، حضور پذیری، زیبایی بصری، مشارکت پذیری مکان و قابلیت های مکان بر دل بستگی به مکان تأثیر مثبت و معناداری دارد از بین مؤلفه های استخراج شده قابلیت مکان با ضریب مسیر 406/0 دارای بیشترین تأثیر و شاخص مشارکت پذیری مکان با ضریب مسیر 111/0 دارای کمترین تأثیر بر دل بستگی به مکان در فضاهای سبز شهری بود.

ساخت تحقیق از نوع کیفی، روش تحقیق از نوع تحلیلی – توصیفی و هدف کاربردی جهت ارتقا کیفیت محیط های مسکونی می باشد. با جمع بندی متون نظری و تکنیک تحلیل محتوا، مدل مفهومی تحقیق بر اساس مؤلفه کالبدی (معیارهای هم جواری، ضوابط ساخت، دسترسی و خدمات) مؤلفه اجتماعی (معیارهای اعتماد، مشارکت و تعاملات اجتماعی) مؤلفه فرهنگی (معیارهای علاقه به مسائل فرهنگی و تحصیلات) مؤلفه اقتصادی (معیارهای درآمد و مالکیت) و مؤلفه روانی- ذهنی (معیارهای پاکیزگی، هویت، امنیت، زیبایی و آرامش) تدوین شد. بر اساس شاخص های این مدل پرسشنامه ای با 98 سؤال تدوین، روایی پرسشنامه با بهره گیری از اساتید علوم اجتماعی و پایایی با روش آلفای کرونباخ تأیید شد. پرسشنامه در جامعه آماری 384 نفر (فرمول کوکران) به طور تصادفی – طبقه ای توزیع، نتایج به وسیله آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون خطی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان از همبستگی زیاد بین متغیرهای مؤثر بر کیفیت سکونت دارد.

توسعه زیرساخت های حمل ونقل در شهرها نقش بسیار مؤثری در ایجاد مسیرهای مناسب دوچرخه سواری دارد. ازاین رو ایجاد یک مسیر دوچرخه سواری جدید نیازمند زیرساخت حمل ونقل است و با ایجاد یک مسیر برای دوچرخه سواری برای ارائه خدمات و یا سکونت جذب منطقه اطراف محور و یا خیابان می شود. این چرخه سبب شکل دهی به فرایند رشد شهر می شود. روش تحقیق حاضرکیفی-کمی و ماهیت آن و روش اثبات فرضیه توصیفی-تحلیلی است. ابزارهای مورداستفاده تکنیک AHP و نرم افزار GIS بوده که جهت مکان یابی مسیرهای ویژه دوچرخه سواری استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان می دهد که بر اساس تکنیک AHP از بین معابر مورد بررسی مطابق با بررسی های صورت گرفته، بلوار جمهوری اسلامی بیشترین امتیاز را در برگرفته است و پس از انتخاب با تجزیه وتحلیل های صورت گرفته با نرم افزار GIS نیز شاخص های مکان یابی دوچرخه سواری بررسی شده و مشخص گردید که کلیه شاخص ها در بلوار جمهوری اسلامی صادق می باشند. بررسی های صورت گرفته از تکنیک swot نیز نشان می دهد که راهبرد به دست آمده از نوع " WO "، راهبرد محافظه کارانه می باشد.

تراکم ساختمانی صرفا به عنوان یک ابزار در سیاست های شهرسازی و طرح های توسعه شهری مطرح است، به عنوان یک هدف و موضوع صرفا اقتصادی به آن نگریسته شده است وتراکم در سطح شهر، به عنوان معیاری برای استقرار جمعیت و تاسیسات شهری، در طرح های توسعه ی شهری از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر؛ برنامه ریزی راهبردی ساماندهی تراکم های ساختمانی در ناحیه مجاور بازار کرمان می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای درقالب پرسشنامه از بین 35 نفر از بین کارشناسان و استفاده از نرم افزار SPSS است. نتایج تحقیق حاصل از نرم افزار GIS نشان می دهد که از بین شاخصه های تراکم ساختمانی در محدوده مجاور بازار تنها سه عامل، ظرفیت شبکه معابر، فاصله از مر کز شهر و نوع بافت شهر بصورت شفاف و روشن مطرح و مطابق با ضوابط اجرای طرح بهسازی و نوسازی می باشد و مابقی نیازمند شفاف سازی جهت اجرا می باشند.

در طول چند دهه گذشته اندازه گیری کیفیت درک شده از محیط های مسکونی، به یکی از حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف تبدیل شده است و دارای مولفه های چندگانه اجتماعی ، محیطی و اقتصادی می باشد.توجه به این شاخص در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و بطور کلی تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها فزونی یافته است .این تحقیق با هدف سنجش کیفیت محیط سکونت در محلات بافت های قدیم و جدید در شهر کرمان از طریق نظریه رضایتمندی سکونتی بر آن است تا با شناسایی و ارزیابی وضعیت کیفی مولفه های سازنده کیفیت در محیط های سکونتی ، علاوه بر تعیین سطح کیفیت محیط در محدوده مطالعاتی به اولویت بندی مولفه های محیطی مطلوب و نامطلوب محیط سکونتی مورد نظر بپردازد.روند پژوهش بدین ترتیب بوده است که با مطالعه مرتبط ترین منابع و بررسی نظرات متخصصین این امر، مفهوم رضایتمندی سکونتی وعوامل موثر بر آن بدست آمده و این شاخص ها به صورت پرسشنامه با استفاده از طیف پنج گزینه ای لیکرت تدوین و در دو محله مورد مطالعه با توجه به نظرات ساکنین تکمیل شدند و در مرحله ی بعد پرسشنامه های تکمیل شده ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.در مراحل مختلف تجزیه و تحلیل از آزمون های تک نمونه ای کولموگروف – اسمیرنف ، آزمون T تک نمونه ای ، آزمون بارتلت و مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP و نرم افزار Expert choice وSPSS بهره گرفته شد تا معیارهای کیفی بدست آمده به داده های کمی تبدیل شده و دقت تجزیه و تحلیل افزایش یابد. نتایج این تحلیل ها حاکی از آن است که در مجموع کیفیت سکونت در محله مسجد ملک در بافت قدیم شهر در وضعیت مناسبی قرار ندارد و نیازمند مداخلات فراوانی در زمینه های کالبدی و زیست محیطی است ، در حالیکه کیفیت سکونت در محله مطهری در بافت جدید شهری در حد متوسطی است . همچنین در حالیکه شاخص محیط زیستی گردو غبار بیشترین اهمیت را در ایجاد رضایتمندی ساکنین بافت جدید محله مطهری دارد ، در بافت قدیم و محله مسجد ملک عامل پارکینگ بیشترین تأثیر را دارد.