هانیه دواتگری

تحلیل گفتمان انتقادی، پیوندِ میانِ زبان، قدرت و ایدئولوژی را به وسیله کشف ساختارها یا مؤلفه های گفتمان مدار نمایان می سازد. پژوهش حاضر، با هدفِ کشفِ لایه های پنهانیِ معانی تمبرهای پیش و پس از انقلاب در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی به انجام رسیده است. تحلیل گر این پژوهش با بررسی متن های تصویری نوشتاری می کوشد تا دریابد چگونه تمبرها زبان را به عنوان فرهنگ بدیهی، طبیعی و اجتناب ناپذیر به تصویر می کشند و کارکردهای متفاوت گفتمانی، اجتماعی و فرهنگی آن ها را بررسی می نماید. بنابراین 78 نمونه (39 تمبر پیش از انقلاب و 39 تمبر پس از انقلاب) از تمبرهای دهه 50 (1360-1350ه.ش) با بهره گیری از مؤلفه های جامعه شناختی-معنایی الگوی ون لیوون به صورت کیفی و کمی تجزیه تحلیل شدند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ایدئولوژی حاکم بر اذهان طراحان، صاحبان اندیشه و حاکمان هر دو دوره با بهره گیری از مؤلفه های گفتمان مدار همچون تشخص بخشی، فردارجاعی، مکان مداری، ابزارمداری، منفعل سازی، کمرنگ سازی، پنهان سازی و موارد مشابه در متون بازنمایی می شوند. با این وجود، تجزیه و تحلیل داده های آماری هم درستی این یافته ها را تأیید کردند. همچنین مؤلفه های گفتمان مدار با ایدئولوژی و روابط قدرت در تعامل تنگاتنگ هستند و رابطه دوسویه با هم دارند که با بررسی این ساخت ها در متن ها و نهادهای اجتماعی قابلِ تبیین است.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای تأثیر روش های تدریس مبتنی بر رویکرد نتیجه گرا، فرآیندگرا و فن بیان در مهارت نگارشی زبان آموزان سطح متوسط است. روش تحقیق پژوهش حاضر ازنوع نیمه تجربی با سه گروه آزمایش است. بدین منظور، 60 زبان آموز ازبین جامعه آماری به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی نتیجه گرا، فرآیندگرا و فن بیان جای گرفتند. همچنین، گروه های آزمایش در 12 جلسه آموزش دیدند. ابزار پژوهش ازنوع فعالیت نوشتارمحور روایی بود که درمورد سه گروه، در مراحل پیش آزمون، پس آزمون اجرا شد. داده های جمع آوری شده نوشتاری ازنظردرستی، روانی و پیچیدگی به صورت کمی درآمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پژوهش از روش تحلیل آماری کوواریانس (آنکوای یکراهه) استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تفاوت معناداری بین عملکرد سه گروه آزمایش ( محصول گرا، فرآیندگرا و فن بیان) ازنظر دقت و روانی وجود داشت؛ به طوری که رویکرد فن بیان (ژانر) بیشترین تأثیر را بر دقت و روانی نوشتاری فراگیران داشت. نتایج پژوهش تفاوت معناداری ازنظر پیچیدگی را نشان نداد. درنهایت، این مطالعه چشم انداز بسیار روشنی را به منظور برنامه ریزی دوره های آموزشی مهارت های نگارش برای توجه بیشتر به آموزش روش های تدریس نگارش و اجرای تکالیف مبتنی بر فن بیان در کلاس های آموزش زبان انگلیسی خواهد داشت.