رامین حاجی امیری

شهرها نظام های اجتماعی- فضایی هستند که از ابعاد مختلف طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، و نهادی تشکیل شده اند. در این بین، بعد سیاسی و نهادی به دلیل داشتن قدرت و سازوکار کنترل دیگر ابعاد حیاتی شهر، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل، مناسبات سیاسی و قدرت و تاثیر آن در توسعه فضایی شهر، همیشه مورد توجه جغرافیدانان بوده است. در همین راستا، مسایل شهری در قالب انگاره های حاکم بر جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز مورد توجه قرار گرفته است. جغرافیای سیاسی با رویکرد غالباً درون شهری، نقش رویکردها و تصمیم گیری های سیاسی را در پیدایش و حل مشکلات شهری عمدتاً در قالب مدیریت سیاسی شهر بررسی می کند. جغرافیای سیاسی شهر پدیده های سیاسی- فضایی شهر را در کانون مطالعات خود قرار داده و نقش فرایندهای سیاسی اداره امور شهر را در هدایت، کنترل و شکل دهی فضا و سازمان فضایی شهر مورد توجه قرار می دهد. همچنین در ژئوپلیتیک، تاثیر و تاثرات ناشی از تعاملات، ارتباطات و کارکردهای فراشهری از جنبه اثرگذاری بر جریان قدرت سیاسی مورد مطالعه قرار می گیرد. البته این امر به معنی کم توجهی به نقش تعیین کننده پدیده ها و عوامل درون شهری در قدرت سیاسی در سطوح ملی و شهری نیست. در ژئوپلیتیک، شهر به عنوان یک کانون قدرت با قابلیت اثرگذاری گسترده در سطوح مختلف سرزمینی، مورد توجه است. بازیگران سیاسی همواره در راستای کسب قدرت سیاسی به شهر نظر ویژه دارند. از این رو مدیران شهری به عنوان بخشی از بازیگران سیاسی شهر، بدون آشنایی و یا توجه کافی به جغرافیای سیاسی و عوامل ژئوپلیتیکی شهر نمی توانند موجبات توسعه و اداره مطلوب شهر را فراهم نمایند. هدف مقاله حاضر تبیین فلسفی – مفهومی جغرافیای سیاسی شهر و فراهم نمودن چارچوب مناسبی برای مطالعه مدیریت شهر با قرار دادن هنر عمومی در مباحث جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک و نقش آن در توسعه مدیریت شهری است. از این رو در این مقاله شکل گیری فضاهای شهری تحت تاثیر ساختار و تصمیم گیری های سیاسی و عوامل مختلف طبیعی و انسانی درون و برون شهری در تولید قدرت سیاسی مورد توجه واقع شده است.

جمعیت مبانی اساسی هر نوع برنامه ریزی است و برنامه ریزی خدمات شهری نیز از این قاعده مستثنی نیست. جمعیت در محیط جغرافیایی دارای کیفیت و ساختارهای مختلفی است و تمام جمعیت ها ویژگی های یکسانی ندارند؛ بنابراین لحاظ کردن ویژگی های متفاوت جمعیتی در برنامه ریزی ها میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد. خدمات شهری به عنوان یکی از مهمترین مسائل شهری دارای ابعاد مختلفی در برنامه ریزی است. که بحث توزیع و تخصیص آن به شهروندان همواره منشأ تحولات گوناگونی در شهرها بوده است. از جمله مسائلی که در برنامه ریزی خدمات شهری بخصوص در برنامه ریزی شهرهای ایران مغفول مانده است بحث جمعیت های شناور است که جایگاه قابل توجهی در برنامه ریزی ها ندارند. کلانشهر تهران به عنوان بزرگترین و مهاجرپذیرترین شهر ایران دارای بیشترین جمعیت های شناور است. در قلب کلانشهر تهران منطقه 6 که میزبان بیشترین و متنوع ترین خدمات شهری بخصوص از نوع فرامنطقه ای(دانشگاه تهران، بیمارستان امام خمینی، پارک لاله و...) است، شاهد بی توجهی به جمعیت شناور در برنامه ریزی ها هستیم. در این پژوهش سعی شده است نقش جمعیت های شناور در برنامه ریزی خدمات شهری در محدوده مورد مطالعه تبیین شود. به منظور عملیاتی شدن تحقیق مراکز آموزش عالی به عنوان نمونه مورد مطالعاتی انتخاب و نقشی که این نوع کاربری ها در جذب جمعیت شناور و متعاقباً ضرورت توجه به جمعیت شناور در برنامه ریزی خدمات شهری تحلیل و تبیین شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که منطقه 6 میزبان جمعیت بسیار بالایی از جمعیت شناور است که هر چند در منطقه حضور دارند و از خدمات استفاده می کنند اما عملاً جایگاه خاصی در برنامه ریزی خدمات شهری ندارند.

یکی از پیامدهای اجتماعی ظهور اسلام، شکل گیری طبقه ای به نام سادات " در جامعه اسلامی بود . با گسترش اسلام در سرزمین های دیگر، سادات از شرق تا غرب عالم اسلامی پراکنده شدند و به عنوان گروهی محترم و متنفذ مورد توجه قرار گرفتند . سیادت یک نوع شرافت معنوی است و به معنی بزرگی و عظمت است. سیادت به خاطر عظمت پیامبر اسلام(ص) در دودمان آن حضرت وجود دارد و اجداد او تا جد اعلای ایشان (هاشم) را شامل می شود. سیادت سادات با روش تحلیل علمی و بر اساس اسناد تاریخی و باستان شناختی امری مسلم است. درکشور ایران نیز از زمان تأسیس سازمان ثبت احوال کشور با وضع قوانین مختلف بر ترویج و حفظ و حراست از سیادات سادات که از لحاظ جغرافیایی درکشور ایران در استان های شمالی مانند: آذربایجان غربی و شرقی، مازندران، اردبیل، زنجان، کهکیلویه و بویراحمد و گیلان اکثریت آنها متمرکز میباشند این امر صورت پذیرفت. در اجرای تبصره 5 ماده 20 قانون ثبت احوال مصوب سال 1355 ذکر کلمه سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جدپدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلایل شرعی ثابت گردد الزامی گردید، البته با گذشت زمان تغییراتی ناچیز در این رابطه با اجرای قوانین و بخشنامه های جدید صورت پذیرفت که در متن مقاله به انها اشاره خواهد شد. در رابطه با روش تحقیق و جمع آوری مطالب در رابطه با موضوع، پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی بر مبنای مطالعات اسنادی و کتابخانه ای با استفاده از کتب، مقالات، مراجعه به سایت های مرتبط با موضوع تحقیق، مطالعه بخشنامه ها و آئین نامه های سازمان ثبت احوال کشور، مشاوره با صاحبنظران از جمله: ائمه جمعه و مراجع دینی و مدرسین حوزه علمیه و با تعمق و اندیشه راجع به آنها به تحلیل پژوهش پرداخته شد.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه سبک های رهبری و عدالت سازمانی با توجه به نقش تعدیل گری بهره وری سازمانی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان در سال 1395 است. جامعه آماری این پژوهش شامل 102 نفر کارکنان ستاد اداره کل ارشاد و فرهنگ اسلامی و 137 نفر کارکنان ادارات شهرستان ها جمعاً 275 نفر می باشند که نمونه ای متناسب با جامعه آماری پژوهش به تعداد 161 نفر و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده و پژوهش به روش همبستگی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد بوده که بعد از برآورد اعتبار و پایایی در بین پاسخ گویان توزیع گردید. بعد از جمع آوری پرسشنامه ها با استفاده از ضرایب آماری متناسب با نوع متغیرها (تکنیک تحلیل ساختارهای عاملی و تحلیل مسیر و به کمک نرم افزار Lisrelبه منظور بررسی فرضیه های تحقیق و بمنظور بررسی تعدیل کنندگی ویژگی های شخصیتی، از روش رگرسیون سلسله مراتبی به کمک نرم افزار (SPSS) محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان دهنده این موضوع بود که سبک های رهبری بر عدالت سازمانی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان با تعدیل گری بهره وری سازمانی تأثیر دارد زیرا تجزیه و تحلیل آماری بین این دو نشان دهنده معنی داری مسیر مابین دو متغیر برابر (5/0) می باشد و چون این مقدار بزرگ تر از 3/0 می باشد، از این رو مورد تأیید قرار می گیرد. از طرفی چون عدد معنی داری به دست آمده مثبت می باشد این اثر مستقیم می باشد.

مقدمه:  برنامه ریزی پسماندهای جامد شهری فرآیندی پیچیده و چند وجهی است که نیازمند عزم جدی دستگاه های متولی و همکاری سایر بخش هایی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این امر دخیل هستند. آستارا از شمالی ترین شهرهای ایران و غربی ترین شهر استان گیلان با ویژگی های زیست محیطی منحصر به فردی که دارد نیازمند یک برنامه ریزی منظم برای مدیریت پسماندهاست؛ چرا که هم با دریا و هم جنگل مجاورت دارد و این عامل در صورت عدم مدیریت صحیح باعث شکننده شدن این دو فاکتور زیست محیطی خواهد شد.هدف:  مقاله با هدف بررسی نقاط ضعف و قوت و فرصت ها و تهدید ها ی مدیریت پسماند شهر آستارا تدوین شده است.روش شناسی:  این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ضمن تحلیل وضعیت موجود مدیریت پسماند شهر آستارا با استفاده از مدل تحلیلی SWOT به بررسی نقاط ضعف و قوت و فرصت ها و تهدید های مدیریت پسماند با روش پرسشنامه ای دلفی پرداخته ؛ جامعه آماری شامل 30 نفر از متخصصان و کارشناسان پسماند و... است که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. ضریب پایایی پرسشنامه در روش آماری آلفای کرونباخ 75/0 تخمین زده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی شامل شهر آستارا در غرب استان گیلان می باشد ، که مطابق سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 دارای 51579 نفر جمعیت بوده است.یافته ها و بحث:  فرصت ها به عنوان ظرفیت های بالقوه ای هستند که می توانند برای مقابله با تهدیدها مورد بهره برداری قرار گیرند. در بررسی فرصت ها و تهدیدهای مدیریت پسماند با توجه به اینکه جمع امتیاز وزن دار برابر با 92/1 است و مقدار آن از عدد 5/2 کمتر است بنابراین در مدیریت پسماند شهر آستارا از فرصت های موجود به نحو احسن استفاده نشده است.نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که مراحل پنجگانه مدیریت پسماند در شهر آستارا با مشکلات ساختاری عدیده ای مواجه است و نقاط ضعف بر نقاط قوت غلبه دارد و از فرصت های موجود در برابر تهدیدها به نحو مطلوب استفاده نشده است .